Ciekawostki

W piątek zaćmienie Słońca - szykujcie akcesoria i aparaty!

przeczytasz w 2 min.

Następne dopiero za 6 lat

Częściowe zaćmienie Słońca

W najbliższy piątek, 20 marca, będziemy mieli rzadką okazję obserwować zjawisko zaćmienia Słońca z terenu Polski. Będzie to częściowe, ale dość znaczne zaćmienie - przysłonięte zostanie ok. 65 do 80% (w zależności od regionu) tarczy słonecznej. Następna taka szansa wydarzy się w 2021 roku, jednak zjawisko nie będzie tak spektakularne, bo Księżyc przysłoni tylko nieznaczną część tarczy słonecznej. Kolejne efektowne częściowe zaćmienie odbędzie się w 2026 roku. Na pełne zaćmienie Słońca Polacy muszą poczekać aż 120 lat - do 2135 roku. Nieco wcześniej, w 2075 roku, będzie można obserwować nie mniej atrakcyjne zaćmienie obrączkowe. Wtedy dookoła Księżyca widać tarczę Słońca w postaci efektownego pierścienia - zjawisko występuje wtedy, gdy Księżyc jest maksymalnie oddalony od Ziemi i jego rozmiar kątowy jest mniejszy niż rozmiar kątowy tarczy słonecznej.

Piątkowe zaćmienie będzie można obserwować pomiędzy godziną 10:00 a 12:00. Maksimum zaćmienia zobaczymy ok. godziny 11:00. Jak się przygotować?

Jeśli chcemy tylko popatrzeć na zjawisko, zaopatrzmy się w specjalne okulary do obserwowania Słońca i słonecznego zaćmienia. Absolutnie nie chodzi tu o okulary przeciwsłoneczne, które tylko nieznacznie blokują dopływ słonecznego światła (i dobrze, w przeciwnym razie ciężko by było ich na co dzień używać). Pamiętajmy, patrzenie prosto w Słońce bez odpowiedniego zabezpieczenia grozi uszkodzeniem, a nawet utratą wzroku! Szczególnie niebezpieczne jest patrzenie przez przyrządy optyczne, także przez celownik optyczny w aparacie.

Do bezpiecznych obserwacji przeznaczone są okulary ze specjalistycznym filtrem słonecznym o ogromnej mocy blokowania światła i promieniowania. Możemy takie okulary nabyć na przykład w sklepach z artykułami optycznymi (jak teleskopy, lunety) i wyposażeniem dla pasjonatów astronomii. Jest to wydatek rzędu kilkunastu złotych. Tanim a dobrym rozwiązaniem jest też zakup specjalnej folii Baadera (również do nabycia w podobnych punktach)  - arkusz takiej folii o wymiarach 10 x 10 cm to wydatek ok. 8 zł.

W sprzedaży są dwa rodzaje folii. Folia z oznaczeniem ND 3,8 służy do fotografowania (możemy ją zainstalować na obiektywie - przed przednią soczewką - na przykład za pomocą gumki recepturki lub dokupić specjalny adapter). Do obserwacji wizualnych powinniśmy kupić mocniejszy filtr, oznaczony ND 5.0 (inna notacja to ND100000) - przepuszcza on zaledwie 0.001% światła. Dla porównania, stosowane w fotografii popularne filtry ND o oznaczeniach ND 0.6 (ND4) czy ND 0.9 (ND8) przepuszczają odpowiednio 25% lub 12,5% światła, a więc tak naprawdę bardzo dużo. Podczas fotografowania nie zapomnijmy o takim ustawieniu parametrów, aby Słońce nie wyszło prześwietlone (a więc krótki czas ekspozycji, minimalne ISO, możemy też skorzystać z funkcji korekty ekspozycji i określić ją na minus, domknijmy też przysłonę). Eksperymentujmy, bo wiele zależy od warunków fotografowania.

Jeśli nie zdołamy kupić okularów czy folii ze specjalistycznym filtrem, możemy ostatecznie skorzystać z filtra spawalniczego (ciemna szybka do ochrony wzroku stosowana w spawalnictwie) lub posłużyć się kliszą rentgenowską, patrząc przez jej najciemniejsze fragmenty. Warto też zorientować się czy w naszym mieście organizowane są wspólne obserwacje, gdzie organizator dostarcza niezbędne akcesoria. W Warszawie takie wydarzenie organizuje Centrum Nauki Kopernik, Wydział Fizyki UW, Technikum nr 7 wraz z Polskim Towarzystwem Miłośników Astronomii oraz Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, a także portal CrazyNauka.pl.

Jeśli będziecie w piątek obserwować zaćmienie Słońca, podzielcie się wrażeniami i pochwalcie wykonanymi zdjęciami.

Źródło: Inf.własna, fot: Mark Langridge / Flickr.com, CC BY 2.0

Komentarze

18
Zaloguj się, aby skomentować
avatar
Komentowanie dostępne jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników serwisu.
  • avatar
    matek103
    13
    równie dobrze do obserwacji można użyć maski spawalniczej
    • avatar
      Bulba
      8
      Przez dyskietke dobrze się patrzy :)
      • avatar
        Ladros
        2
        Całe szczęście, że pogorszenie pogody dopiero w sobote, bo zawsze jak jest coś ciekawego na niebie to za oknem szaro albo mgła albo w ogóle słońce nie wstaje :D
        • avatar
          Konto usunięte
          2
          Jak ktoś chce, to mam do sprzedania lornetki z powiększeniem 1:1.
          • avatar
            rulax
            2
            Ostatnio oglądałem zaćmienie słońca w pracy, w Warszawie. Zaćmienie wydarzyło się w podobnych godzinach jak dzisiejsze. Poczułem się dziwnie, ponieważ nikt z moich współpracowników nie wyraził chęci aby wyjść przed budynek i pooglądać. Woleli siedzieć przed monitorami. Na ulicy również byłem jedynym który się zatrzymał i patrzył w niebo. Myślicie że moja głowa szwankuje?
            • avatar
              Konto usunięte
              -3
              Nie radzę wam. Za dzieciaka patrzyłem na zaćmienie i przez chwile byłem wręcz ślepy. Matka ze mną do okulisty musiała jechać :D.
              • avatar
                Konto usunięte
                -36
                Też mi powód do fascynacji. Jest wiele ciekawszych i piękniejszych zjawisk.
                • avatar
                  Akatzuky
                  0
                  I tak będe w pracy więc nic nie zobacze
                  • avatar
                    Konto usunięte
                    0
                    Będę w pracy, ale chyba wydam te kilka/naście zł i postaram się to zaobserwować przez okno :)
                    • avatar
                      Konto usunięte
                      0
                      Podobno miało być od 65-80% a w okolicach Zamościa ledwo było 30%. Troszeczkę pociemniało i tyle było. Skąd im się wzięły te procenty?? Chyba 30% pomnożyli razy 2.