Kupić nie znaczy posiadać (ale może się to zmieni)

Kupiłem sprzęt – laptopa, nawigację, może jakiś gadżet – czyli jestem jego właścicielem, prawda? No właśnie nie do końca – bo odpowiedzmy sobie na pytanie: czy mogę go bez problemu naprawić samodzielnie (jeśli mam takie umiejętności), czyli czy rozebranie urządzenia na części nie jest sztucznie utrudniane, a szczegółowa dokumentacja jest dla mnie dostępna? I kolejne pytanie – czy, skoro jestem właścicielem sprzętu, to mogę go bez problemu komuś odsprzedać i przenieść własność na niego? Jeżeli nie, to czy naprawdę posiadam sprzęt, który kupiłem?

Właśnie coraz częstsze utrudnianie samodzielnych napraw oraz odbieranie prawa do odsprzedaży sprzętu skłoniło amerykańskich kongresmenów do przygotowaniu ustawy YODA. Pod tym skrótem  kryje się „You Own Devices Act” – prawo do posiadania własnych urządzeń. Cel jest właściwie tylko jeden, ale niezwykle istotny: zapewnienie konsumentom możliwości swobodnego przenoszenia własności zakupionego urządzenia i oprogramowania na inną osobę.

Pewnie, teoretycznie dziś też możemy sprzedać urządzenie komuś innemu, tyle tylko że ta druga osoba może napotkać na swojej drodze sporo przeciwności. Producent sprzętu może bowiem odmówić udostępniania aktualizacji lub zmiany adresu e-mail, utrudniać możliwość naprawy, a nawet całkowicie dezaktywować sprzęt, tak jak miało to miejsce w przypadku okularów Google Glass, których „nie możesz odsprzedać, pożyczyć, przekazać lub dać innej osobie” – czytamy w regulaminie.

Kontrowersyjne jest również wymuszanie na klientach przez producentów stosowania ich (lub partnerów) części, czy to akumulatorów samochodowych czy – jak w przypadku pewnych ekspresów do kawy – wkładów. Jednak ten problem jest już dużo trudniejszy do rozwiązania i dopiero przyjdzie na niego czas. Ważne, by zrobić choćby ten pierwszy krok i sprawić, że nabywca = posiadacz.

Oczywiście zmiana przepisów w Stanach Zjednoczonych nie wpłynie najpewniej zbyt istotnie na nasz rynek. Spora część urządzeń dostępnych w polskich sklepach powstaje jednak za oceanem, więc YODA może mieć jednak jakieś odzwierciedlenie w naszej sytuacji. Na razie jednak trzeba czekać – wszak niepodpisana ustawa nie wpływa nawet na życie Amerykanów.

Źródło: EFF, DI, CIO