Corsair H100 - Czy warto?

miniRecenzja wyróżniona!

Każdy entuzjasta sprzętu komputerowego prędzej czy później zastanawia się nad kupnem porządnego chłodzenia do swojego "pieca". Pobudki są różne, czasem dla szpanu, czasem dla ciszy, ale najczęściej dla poprawy wydajności, nierzadko mocno wysilonego sprzętu, który po podkręceniu wydziela sporo ciepła. Jak wszyscy wiemy, a Ci co nie wiedzą mają okazję uzupełnić braki.

 Wysoka temperatura równa się obniżona stabilność systemu oraz szybsza degeneracja sprzętu, zaś w skrajnych przypadkach dochodzi nawet do spalenia podzespołów komputera. Aby uniknąć takiego obrotu spraw, trzeba wyposażyć naszego PC-eta przynajmniej w dobre chłodzenie powietrzne. Jednak i ono w końcu przestaje wystarczać. W takich sytuacjach do akcji "wkracza" chłodzenie wodne, dalej zwane "WC" (ang. Water Cooling), nie mylić z miejskim wychodkiem :P

Dzisiejszy test, dotyczy właśnie takiego chłodzenia wodnego. Nie jest ono typowym WC, składającym się z wielu komponentów, a kompaktowym rozwiązaniem, które w ostatnich latach stało się dość popularne. Głównie ze względu na prostotę montażu oraz w miarę przystępną cenę.
Jednym z takich kompaktów jest Corsair H100, ale więcej na jego temat przeczytacie poniżej. Zapraszam do lektury

Platfotma testowa 

	Procesor: AMD Phenom II x4 955 3.2 GHz Rev.C3 (O/C @4.0 GHz 1.512 V)
	Chłodzenie CPU: Corsair H100
	Chłodzenie CPU: Scythe MUGEN 2
	Dysk twardy: Samsung 500 GB 16 MB HD502HJ F3 SATA-2
	Karta graficzna: Gigabyte Radeon HD 6870 WindForce x3 915/1050 MHz
	Płyta główna: Asus M4A89GTD PRO/USB3
	Pamieci RAM: GoodRam Play 1600 Mhz 9-9-9-24
	Kontroler wentylatorów: Scythe Kaze 3,5"
	zasilacz: Chieftec CFT-750-14C 750W (modularny)
	Monitor: BENQ G2220HD (22" 1920x1080)
	Obudowa: Cooler Master Centurion 590

Główny bohater testu

Corsair H100:

Jest to kompaktowe chłodzenie wodne, które w założeniu ma być wydajniejsze niż powietrzne i pozbawione wszystkich wad klasycznych systemów WC. Czyli skomplikowanego i uciążliwego montażu, którego boi się każdy mniej zaawansowany właściciel mocno podkręconego procesora.

Chłodzenie zamknięte jest w średniej wielkości pudełku. Jego kolorystyka to czerń z odrobiną błękitu. Front zawiera fotkę bloku wodnego, nazwę oraz informacje na temat kompatybilności.

Po otwarciu widać białą gąbkę zabezpieczającą sprzęt oraz trzy książeczki zawierające kilka istotnych informacji z ostrzeżeniami. Jest też ulotka z ofertą firmy, oraz instrukcja szybkiej instalacji, która pomaga przy montażu i informuje o zawartości pudełka.

makulatura ;-P	H100 jest opakowane w zwykłą folie.

Po rozpakowaniu, widać wszystkie elementy, na które składa się H100, jest tego sporo, w jego skład wchodzą między innymi:

• Chłodnica i blok wodny, Dwa wentylatory o prędkości obrotowej 1300-2600 Rpm
• Mocowania pod procesory AMD i Intel
• Dwie przedłużki do kabli wentylatorów
• Komplet śrubek i nakrętek do montażu 

Na poniższych fotkach możecie zobaczyć chłodnice i blok wodny. Pierwsza rzecz, która najbardziej rzuca się w oczy to fakt, iż podstawka nie jest polerowana, a chłodnica jest stosunkowo cienka 25mm. Miedziana płytka stykająca się bezpośrednio z procesorem przypomina bardziej szczotkowane aluminium. Sama chłodnica jest pomalowana czarną farbą, którą bardzo łatwo odrapać podczas montowania jej do obudowy.

Blok wodny jest dość ciężki, a rurki łączące go z chłodnicą sztywne. Po kilku dniach testów plastik, z którego są zrobione, zmięk pod wpływem ciepła. Nie zmienia to jednak faktu, że pierwsze wrażenie nie było przyjemne. Przez chwile myślałem, iż mocniejsze zgięcie może spowodować ich złamanie. Ogólna sztywność rurek nie pomaga również w zamontowaniu bloku na samym procesorze.

Zdjęcia ze strony producenta

 Powyższe fotki przedstawiają:

• Po Lewej tzw Corsair Digital Connect służący prawdopodobnie do regulacji obrotów wentylatorów oraz odczytu temperatur, niestety nigdzie nie mogłem znaleźć potwierdzenia tych domysłów.
• Natomiast po prawej widać cztery gniazda do podłączenia wentylatorów samego H100 jak i innych w obudowie. Bardzo fajna sprawa. 

• Cichy -  1300 Rpm
• Zbalansowany - 2000 Rpm
• Bardzo wydajny - 2600 Rpm

Na co dzień w zupełności wystarczający jest tryb Cichy, który sprawdza się do niemal każdego zastosowania, ale o tym więcej w dalszej części testu.

Montaż

Poniżej znajdziecie filmik instruktarzowy, autorstwa samego producenta oraz kilka fotek zamontowanego chłodzenia w mojej obudowie.

Niestety w brew temu co widać na filmiku montaż nie jest tak prosty jak by się wydawało. Pierwsza sprawa to odpowiednia obudowa. Aby w ogóle myśleć o zamontowaniu chłodnicy na górnej ścianie obudowy musi być w niej sporo miejsca. Dokładnie 55mm, licząc od krawędzi płyty główniej aż do samej ścianki. W innym przypadku wentylatory zawadzają o płytę, sloty pamięci, lub radiatory na sekcji zasilania CPU.

Pusta obudowa	Sama chłodnica mieści się idealnie, ale tylko bez wentylatorów
Mocowanie na platformie AMD wyglada dość osobliwie, ale po dokręceniu śrub trzyma się bardzo dobrze i stabilnie	Tutaj wentylator jest blokowany przez banki pamięci
Zbyt wysoki radiator sekcji zasilania blokuje wentylator	Wentylatory zamontowane na zewnątrz obudowy. Niestety inaczej sie nie dało.
Jeśli dobrze się przyjrzycie, zauważycie, że wentylatory są częściowo przymocowane na plastikowe spinki. Wynika to z rozstawu otworów na śruby w obudowie, który nie do końca pasował do tych na chłodnicy.

Procedura i Aplikacje Testowe

Testy obciążeniowe przeprowadziłem za pomocą aplikacji OCCT podczas 30-sto minutowego i 100% obciążenia procesora. Ustawienia były następujące: "large data set" i priorytet wysoki. Dodatkowo temperatury CPU monitorował program Core Temp w wersji 0.99.8. Prędkość obrotową pozostałych wentylatorów kontrolował program CPUID HW Monitor. Inne benchmarki to Crysis, Metro 2033, 3DMark 11 o ustawieniach przeczytacie niżej.

Test w spoczynku polegał na zarejestrowaniu minimalnej i maksymalnej temperatury, podczas 30-minutowej bezczynności systemu. Wyświetlany był tylko pulpit. Ten test był przeprowadzany zaraz po rozruchu komputera. Najpierw czekałem 15 minut. Następnie resetowałem odczyty programu Core Temp i po 30 minutach zapisywałem gotowe wyniki

Pasta termoprzewodząca:
AC MX-2, używam jej już od kilku lat i jestem bardzo zadowolony. Na przestrzeni czasu zauważyłem też, że podawany przez producenta czas 200 h, aby nabrała 100% właściwości termoprzewodzących jest o wiele krótszy. W zasadzie wystarczy około 10-15 h żeby uzyskać pełną sprawność. Warunek jest jeden, procesor musi działać przez ten czas niemal Non Stop na 100% swoich możliwości z możliwie jak najwyższym napięciem zasilającym. !!!!!! Nie próbujecie tego sami w domu, grozi spaleniem procesora !!!!!!

Ponieważ w przypadku H100 automatyczne sterowanie obrotami wentylatorów z poziomu BIOS-u płyty jest niemożliwe. Postanowiłem dla Mugen-a też ustalić minimalny i maksymalny poziom obrotów, który kontrolowałem regulatorem obrotów Scythe Kaze 3,5"
Wszystkie testy były przeprowadzane pod kontrolą Windowsa 7 64Bit

Podczas samych testów ustawienia procesora i wentylatorów były nastepijce:

Aplikacje testowe:

Pierwotnie testy miały być wykonane jedynie w programie OCCT, ale ta koncepcja się zmieniła. Ostatecznie przeprowadziłem pomiary w:

• Crysis Benchmark Tool - Ustawienia grafiki UltraHigh DX10, rozdzielczość 1920x1080, test procesora przeprowadzony w 10-cio krotnej pętli

• Metro 2033 - tutaj również wykorzystałem wbudowany benchmark. Jak widać niżej ustawienia są maksymalne, a rozdzielczość ustawiona na 1920x1080. Test był powtarzany w 10-cio krotnej pętli.

• 3Dmark11 - test był przeprowadzany w "Full 3DMark 11 Experience"

•  OCCT -  ustawienia własne 30min, CPU test, priorytet wysoki, Large Data set

Warunki testu 

Wszystkie testy przeprowadzałem w temperaturze pokojowej około 20-22 st. Celsjusza. Platforma testowa zamknięta była w obudowie typu "Midi Tower" Cooler Master Centurion 590, wyposażonej w trzy wentylatory utrzymujące stały przepływ chłodnego powietrza oraz jego właściwą cyrkulację.

Podczas każdego pomiaru wentylatory były ustawione na maksymalną prędkość:

2x 1200 Rpm - Front obudowy
1x 1500 Rpm - Tył obudowy

Wentylator na Scythe MUGEN II były skierowany tak, aby nawiewał powietrze w stronę tyłu obudowy. Natomiast ze względu na budowę H100 wentylatory ustawione były w dwóch konfiguracjach. Pierwsza, zalecana przez producenta, w której wentylatory zasysają chłodne powietrze z zewnątrz obudowy. Druga, zasugerowana przez jednego z użytkowników benchmarka, w której wentylatory wysysały ciepłe powietrze na zewnątrz obudowy.

O/C 4.0 GHz Spoczynek

Pierwsze wykresy dotyczą wyników po O/C. Jeśli ktoś z was zastanawia się dlaczego? A no dlatego, że Corsair H100 w założeniu jest przeznaczone właśnie dla mocno wysilonych procesorów.

Jak widać to czy powietrze jest zasysane do wewnątrz obudowy, czy też z niej wydmuchiwanie, nie ma najmniejszego znaczenia temperatury są identyczne. Zaskakuje jednak fakt, iż Scythe Mugen II mimo bardzo niskiej prędkości obrotowej wentylatora, osiąga lepszy wynik niż WC przy 1300 obr/min, a nawet prz 700 obr/min. Wynik w ustawieniu pasywnym mówi sam za siebie. 

O/C 4.0 GHz OCCT

Obciążenie OCCT

Tutaj podałem tylko maksymalne wartości, gdyż minimalne widzieliście wykres wyżej. Test obciążeniowy okazał się bardzo wymagający dla obu modeli. Doprowadził mnie też do kilku ciekawych wniosków, ale o tym dalej.

W tym teście bardzo pozytywnie zaskoczył mnie Scythe Mugen, który przy 1300 Rpm i 100% obciążeniu procesora, zapewnił mu dość niską temperaturę działania. Znacznie słabiej wygląda sprawa mniejszych obrotów. Przy 700 obr/min musiałem obniżyć taktowanie procesora do 3,9 GHz. W innym przypadku następował natychmiastowy restart komputera. Corsair H100 całkiem nieźle sobie radzi, a różnice w ustawieniach są symboliczne z przewagą dla ustawień, w których chłodne powietrze jest zasysane do środka obudowy.

Ciekawostka:
Zwróćcie też uwagę na ustawienie pasywne. Mugen II nie dał rady i restartował się komputer. Na H100 temp dobiła do aż 80*C, ale komputer nie wykazywał oznak niestabilności. Natomiast aplikacja OCCT wyświetliła komunikat o przegrzewającym się procesorze i przerwała test. Powtarzałem test kilkakrotnie i za każdym razem sytuacja była taka sama.
Niestety gdzieś zapodział mi się zrzut ekranu pokazujący ten stan przy zegarze 4,0 GHz, a więc zamieszczam taki przy zegarze 3,2 GHz.

Podczas tego testu dowiedziałem się też bardzo ciekawej rzeczy o swoim CPU. Mianowicie, przy taktowaniu 4,0 GHz, Phenom zupełnie nie toleruje temperatur większych niż 65*C! Dobicie do tej temperatury powoduje zawieszenie sytemu, błędy lub natychmiastowy restart komputera. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy na procesorze zamontowane jest Corsair H100.
Idąc tym tropem i widząc oczywistą przewagę H100 nad Mugen II, miałem nadzieje, że WC pozwoli mi przekroczyć magiczną barierę 4,1 GHz. Przystąpiłem więc do działania. Niestety mój niespełna dwuletni procesor zupełnie nie chciał współpracować z wyższym taktowaniem. Szkoda :(

O/C 4,0 GHz GRY

Crysis:

To tytuł, którego nie trzeba przedstawiać ;) od prawie 3 lat zamęcza nawet najmocniejsze maszyny do grania :) Testy przeprowadziłem dedykowanym benchmarkiem HardwareOC Crysis Benchmark 1.5 w trzech rozdzielczości 1920x1080 w środowisku DX10 z wyłączonym AA i Aniso. Gra była zaktualizowana do wersji 1.2.1.

Znów sytuacja się powtarza. Nie ma znaczenia w jakiej opcji ustawione są wentylatory H100, wyniki są identyczne. Mugen II nadal ma niewielką przewagę nad Corsair przy tej samej prędkości obrotowej wentylatorów. Natomiast w opcji pasywnej zdecydowanie wygrywa WC, chłodzenie powietrzne zupełnie poległo.

Metro 2033

Polecam ten tytuł każdemu kto lubi gry w klimatach S.T.A.L.K.E.R-a, ale nie przepada za szwendaniem się po otwartych przestrzeniach :) Gra pojawiła się około rok temu, ale do tej pory jest prawdziwym wyciskaczem każdego PC-eta. Ustawienia są maksymalne, a rozdzielczość FullHD.

Sytuacja identyczna jak w przypadku Crysis-a, Nic dodać nic ująć

3DMark 11

Tą aplikacje chyba wszyscy znają. Ustawienia standardowe dla testu Performance.

W tym teście  widać w końcu jakieś wyraźniejsze różnice między ustawieniami wentylatorów na H100. Ze wskazaniem na zasysanie powietrza do wnętrza obudowy. Mugen II zapewnia stabilną i bezproblemową pracę o ile działa wentylator. Natomiast w ustawieniu pasywnym znów górą jest WC. Trzeba sobie jednak zadać pytanie: Czy 74*C to temperatura, którą ktokolwiek chciałby osiągnąc na swoim procesorze?

3,2 GHz C'n'C ON Spoczynek

Wyświetlany tylko pulpit

Znów sytuacja się powtarza. Nie ma znaczenia w jakiej opcji ustawione są wentylatory H100, wyniki są identyczne. Mugen II nadal ma niewielką przewagę nad Corsair, przy tej samej prędkości obrotowej wentylatorów. Natomiast w opcji pasywnej zdecydowanie wygrywa WC.

3,2 GHz C'n'C ON OCCT

Sytuacja jest identyczna jak w przypadku ustawień przy O/C. Zastanawiające jest jednak to, że H100 zawsze ma słabszą wydajność niż Mugen II przy 1300 Rpm. Niestety tak jest za każdym razem.

3,2 GHz C'n'C ON GRY

Co tu dużo pisać. Trend się utrzymuje H100 jest trochę wydajniejsze od Mugen-a II.

Podsumowanie

Jak pisałem na początku recenzji pobudki dla jakich kupowane jest chłodzenie wodne są różne. Gdy zakończyłem testy Corsair H100 zadałem sobie kluczowe pytanie. Czy jako posiadacz dość ciepłego procesora, kupiłbym takie kompaktowe chłodzenie wodne?
Otóż nie! Nie kupiłbym, gdyż uważam, że jego wydajność w stosunku do ceny, sięgającej od 390zl do 450zł nie jest tego warta.
Jednak bohater tego testu ma kilka zalet. Jedną z nich jest wyraźna przewaga nad chłodzeniem powietrznym w opcji pasywnej. Tutaj wyrażnie widać, że nawet sam procesor lepiej zachowuje się gdy współpracuje z H100, szczególnie w trybie O/C, gdzie Mugen II poległ z kretesem. Druga, to fajny wygląd, a trzecia w miarę prosty montaż, który tak często komplikuje sprawę przy klasycznych systemach WC. Jest jeszcze jedna zaleta H100. Gdy pracuje pasywnie jest niesłyszalne. Pompka umieszczona w bloku wodnym jest bezszelestna, co na pewno przypadnie do gustu fanom absolutnej ciszy.
Żałuję, iż nie udało mi się zrobić testów z wolniejszymi wentylatorami o prędkości obrotowej do 1100 Rpm. Niestarczylo na to czasu. Wydajność oczywiście by się nie poprawiła, ale cisza na pewno tak.
Corsair H100 w tej dziedzinie nie jest wzorem do naśladowania. Nawet na najniższych obrotach słychać szum wentylatorów. Natomiast podniesienie ich obrotów na maksimum powoduje efekt suszarki. Choć też nie do końca.
To kompaktowe chłodzenie ma wbudowany czujnik temperatur i automatycznie dostosowuje obroty do zaistniałej sytuacji. Nawet przy uruchomionej opcji maksymalnych wydajności, podczas spoczynku wentylatory kręcą się z wyraźnie mniejszą prędkością niż 2600 Rpm. Dopiero po obciążeniu procesora wentylatory przyśpieszają, powodując przy tym spory hałas.

Słowo na niedzielę:
Więc dla kogo jest to chłodzenie? Dla każdego kto ma zbędne 390-450zł i niewie co z nim zrobić. Wydajność nie jest na tyle duża, aby rozsądny człowiek kupował tak drogi gadżet. Niewątpliwie fajnie jest posiadać taki sprzęt. Tylko po co? Skoro za połowę jego ceny można mieć ciche i tak samo wydajne chłodzenie powietrzne.