Karty graficzne

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych

Przedstawiamy najbardziej rewolucyjne karty graficzne, które odmieniły historię komputerów. Czym zaskakiwali nas producenci przez ostatnie dwie dekady?

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1

1997 - Nvidia Riva 128 była jedną z pierwszych kart graficznych, która wykorzystywała nowoczesną (jak na ówczesne czasy) magistralę AGP. Nowa karta „zielonych” pokonała konkurencyjnego 3Dfx Voodoo i okazała się takim hitem, że przez pierwsze cztery miesiące udało się sprzedać jej milion sztuk. (foto: Wikipedia)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 2

1998 – Rok później 3Dfx wprowadziło na rynek model Voodoo 2 – jeszcze wydajniejszy akcelerator, który okazał się być nowym liderem wydajności. Największą nowością było jednak zastosowanie technologii SLI (Scan Line Interleave), która umożliwiała połączenie dwóch kart graficznych, aby wspólnie zajmowały się renderowaniem obrazu – każdy rdzeń generował co drugą linię obrazu. Podobna funkcja ta jest wykorzystywana do dzisiaj w kartach Nvidii. (foto: tdfx)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 3

1999 - ATi Rage Fury MAXX zapisał się w historii jako pierwsza karta graficzna z dwoma procesorami na jednym laminacie. Podobnie jak w Voodoo 2 obydwa rdzenie zajmowały się generowaniem obrazu, ale w tym przypadku wykorzystano technikę AFR (Alternate Frame Rendering – naprzemiennego renderowania klatek). (foto: VGA Museum)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 4

1999 – Narodziny marki GeForce, która pochodzi od połączenia słów Geometry i Force. Na rynku pojawiła się karta GeForce 256, która bazowała na konstrukcji modelu Riva TNT 2. Producent zastosował jednak więcej jednostek obliczeniowych oraz sprzętową obsługę transformacji i oświetlenia (T&L), co można było wykorzystać w takich tytułach, jak Quake III Arena czy Unreal Tournament. GeForce 256 był również zgodny z DirectX 7. (foto: VideoCardz)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 5

2000 – Ostatnie lata XX. wieku to też nieustanna walka między 3Dfx i Nvidią – rozwiązanie tej kwestii miał przynieść Voodoo 5 6000 wyposażony w cztery procesory graficzne VSA-100, ale ostatecznie ta druga firma przejęła swojego konkurenta. Co prawda karta nigdy nie trafiła do masowej sprzedaży, ale najwięksi entuzjaści sprzętu mają w swojej kolekcji mniej lub bardziej dopracowane próbki inżynieryjne Voodoo 5 6000. (foto: tdfx)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 6

2000 – Mieliśmy pierwszego GeForce’a, więc pora na pierwszego Radeona – w 2000 roku pojawił się model ATi Radeon 256 (występujący również pod oznaczeniem ATi Radeon lub ATi Radeon DDR). Karta również oferowała  sprzętową obsługę transformacji i oświetlenia (T&L), a ponadto była zgodna z DirectX 8. (foto: VideoCardz)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 7

2002 – ATi kontynuuje ofensywę i dwa lata po modelu Radeon 256 pojawia się Radeon 9700 Pro, a więc pierwsza karta graficzna zgodna z DirectX 9. Producent zastosował tutaj układ graficzny ATi R300 i 128 MB pamięci DDR 256-bit, co pozwoliło roznieść w pył konkurencyjnego GeForce 4 Ti 4600. Co tu dużo mówić, niegdyś marzenie każdego szanującego się gracza.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 8

2004 – Co prawda karty z serii Nvidia GeForce FX 5000 nie należały do zbyt udanych konstrukcji, ale to właśnie one jako pierwsze wykorzystały magistralę PCI-Express (zastosowano tutaj mostek AGP – PCI-Express). Usprawnione modele zostały oznaczone jako seria GeForce PCX - na zdjęciu topowy przedstawiciel: GeForce FX 5950 Ultra (AGP) i GeForce PCX 5950 (PCIe). (foto: TechPowerUp).

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 9

2004 – Nvidia wróciła do gry dopiero po wydaniu serii GeForce 6000, która konkurowała z modelami Radeon X, ale oferowała nowsze rozwiązania technologiczne - wprowadziła obsługę DirectX 9.0c i Shader Model 3.0, a topowe modele można było łączyć w trybie SLI. Na zdjęciu tandem dwóch topowych modeli GeForce 6800 Ultra. Co prawda w planach był też wyżej taktowany model GeForce 6800 Ultra Extreme, ale producent ostatecznie zrezygnował z wprowadzenia go na rynek. (foto: PC World)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 10

2005 – ATi najwyraźniej pozazdrościło możliwości łączenia dwóch kart graficznych i rok później wprowadziło swoje konkurencyjne rozwiązanie o nazwie CrossFire – po raz pierwszy wykorzystano je w modelach Radeon X850 XT, ale konieczne tutaj było zastosowanie specjalnej wersji akceleratora (tzw. CrossFire Master). (foto: CdrInfo)

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 11

2006 – Seria GeForce 8000 wprowadziła obsługę DirectX 10 oraz zunifikowanych jednostek cieniujących, a tym samym zapoczątkowała całkowicie nową erę kart graficznych. GeForce 8800 GTX przez długi czas dominował w rankingach wydajności, a chip G80 okazał się tak dobry, że Nvidia wykorzystała go w dwóch kolejnych seriach kart graficznych.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 12

2009 – Radeon HD 4890 należał do najlepszych kart graficznych minionego dziesięciolecia. Co prawda ATi chwaliło się, że model ten jako pierwszy przekroczył 1 GHz na procesorze graficznym, ale częstotliwość tą uzyskiwano dopiero po przetaktowaniu (standardowy zegar wynosił „tylko” 850 MHz).

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 13

2009 – W tym samym roku na rynku pojawiła się całkowicie nowa generacja kart graficznych ATi Radeon HD 5000, która mogła pochwalić się sprzętową obsługą DirectX 11. Radeon HD 5870 oferował porównywalne osiągi do podwójnego Radeon HD 4870 X2, a przy tym charakteryzował się stosunkowo niewielkim zapotrzebowaniem na energię i cichą pracą. W dniu premiery uznaliśmy go za najnowocześniejszą, a przy tym w wielu zastosowaniach także najwydajniejszą kartą dostępną na rynku.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 14

2010 – Rok później na rynku zadebiutowały karty GeForce 400 „Fermi”, które można uznać za pierwszą generację zgodną z DirectX 12 (przynajmniej częściowo). Topowy przedstawiciel serii - GeForce GTX 480 okazał się tak gorącą propozycją, że przez niektórych był wykorzystywany nie tylko do generowania grafiki, ale również do smażenia jajek :-).

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 15

2011 – Pod koniec 2011 roku pojawił się Radeon HD 7970, a więc pierwsza karta graficzna na bazie nowoczesnej architektury Graphics Core Next (wykorzystywanej przez producenta przez kolejne 8 lat). Karta przejęła koronę króla wydajności, a przy tym charakteryzowała się niezbyt wysokimi temperaturami i stosunkowo niewielkim pobór energii w odniesieniu do oferowanej wydajności. Co prawda AMD przejęło ATi już w 2006 roku, ale formalnie była to też pierwsza seria Radeonów pod marką AMD.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 16

2013 – Nvidia najwyraźniej zaczęła obawiać się kart bazujących na architekturze GCN, więc postanowiła wydać konstrukcję, która ostatecznie zdeklasuje konkurencję. Taką kartą miał być GeForce GTX Titan - przedstawiciel nowej marki, która teoretycznie miała łączyć segment konsumencki i profesjonalny.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 17

2014 – Kolejny rok przyniósł generację Nvidia Maxwell. W tym momencie warto jednak wspomnieć nie o topowym modelu GeForce GTX 980 lub GTX 980 Ti, ale o nieco słabszym GeForce GTX 970 - mimo afery z pomniejszoną pojemnością pamięci wideo (3,5+0,5), karta spotkała się z ogromnym zainteresowaniem ze strony klientów. Do dziś jest to najpopularniejsza konstrukcja wśród użytkowników platformy Steam.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 18

2015 – Z biegiem czasu do uzyskania coraz większej wydajności pamięci wideo konieczne było wygospodarowanie coraz większej powierzchni na laminacie kart graficznych. Było to dosyć problematyczne. Firmy AMD i SK Hynix zawiązały więc partnerstwo technologiczne i postanowiły opracować nowy standard pamięci, który nie będzie hamował rozwoju kart graficznych – tak powstała pamięć High Bandwidth Memory (HBM), którą po raz pierwszy wykorzystano w modelu AMD Radeon R9 Fury X.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 19

2016 – Ostatnie lata to rozwój wirtualnej rzeczywistości (VR) – dosyć drogiej technologii, przez co początkowo była ona dostępna dla nielicznych. Firma AMD postanowiła jednak upowszechnić nowe rozwiązanie i w 2016 roku przygotowała kartę Radeon RX 480. Historycznie mówimy o pierwszej taniej konstrukcji (poniżej 200 dolarów), która pozwalała korzystać z gogli VR.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 20

W 2018 roku na rynku zadebiutowały karty graficzne Nvidia GeForce RTX (Turing), które pozwoliły na sprzętową obsługę technologii ray tracing (śledzenia promieni w czasie rzeczywistym). Rozwiązanie przyczyniło się do poprawy realizmu w grach i obecnie jest coraz chętniej implementowane przez deweloperów. Niewątpliwie jest to przyszłość jeżeli chodzi gaming, również na konsolach.

20 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 120 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 220 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 320 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 420 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 520 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 620 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 720 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 820 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 920 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1020 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1120 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1220 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1320 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1420 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1520 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1620 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1720 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1820 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 1920 najbardziej rewolucyjnych kart graficznych | zdjecie 20

Komentarze

20
Zaloguj się, aby skomentować
avatar
Komentowanie dostępne jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników serwisu.
  • avatar
    xbk123
    8
    Nie pomijałbym w takim zestawieniu pierwszego Voodoo, bo to właśnie on był największą rewolucją. Przygotował grunt dla całej reszty.
    • avatar
      Konto usunięte
      3
      Panie Pawle, architektura GCN wciąż jest wykorzystywana w segmencie pro/special. Pozbawione wyjść obrazu kombajny obliczeniowe RadeonInstinct (GCN 5,1 @ 7nm) wraz z AMD EPYC są wykorzystywane w budowie najszybszego superkomputera na Ziemi, mowa o Frontierze z 1,5 eksaflop-a mocy obliczeniowej. Co ciekawe, Frontier również pod względem sprawności energetycznej jest obecnie no.1
      Uruchomienie planowane na przyszły rok.
      • avatar
        Koyotek
        3
        L.I.P.A. Pominięte kilkanaście pozycji np: matrox g200 (pierwsze sprzętowe mapowanie wybojów), karty S3 (w tym nieudany savage, który wprowadzał kompresje tekstur S3TC), lub też Kyro od PowerVR które miało rewelacyjny system renderingu kafelkowego (konkurowały z gf nvidii tak skutecznie (pomimo braku T&L) ze owa firma musiała uciekać się do nieczystych zagrywek, które pomimo iz w modelu STG5000 go wprowadzono spowodowały wycofanie sie firmy z rynku pc). PowerVR było inspiracja dla inżynierów 3dfx (którego to patenty do dziś wykorzystuje nvidia), a ich układy graficzne użyte w konsolach Segi były bardziej zaawansowane niż grafiki popularne w pc. Brak chociażby wspomnienia o Verite firmy Rendition, która tez odcisnęła swój ślad w historii kart do piecyków i kilku innych które zapewne pominąłem. Pan redaktor powinien przed napisaniem na kolanie na szybko artykuliku zapoznać się z faktami bo nie samą Nvidią świat żyje, a gdyby nie działania tejże na rynku do dziś byłoby kilku więcej graczy.
        • avatar
          sebki1
          2
          Mialem kiedys Rive 128 4 MB i do tego Voodoo 2 12 MB - "Aliens vs predator" z 1999 r. na tym wymiatal :)
          • avatar
            loccothan
            2
            Ale miłe wspomnienia :)
            • avatar
              michael85
              2
              Pamiętam pierwszy mój akcelerator Riva TNT2 M64. Po przesiadce z S3 Trio 3D był to niesamowity skok jakościowy :)
              • avatar
                Konto usunięte
                1
                "nowa karta zielonych pokonała konkurencyjnego 3Dfx Voodoo" - jak można napisać, że karta graficzna pokonała tzw. akcelerator graficzny.
                • avatar
                  fitgame
                  1
                  Fajna podróż sentymentalna. :)
                  • avatar
                    zimeq
                    1
                    Miałem Rive 128ZX 8MB i respekt na dzielni :D
                    • avatar
                      HemaN
                      0
                      Brakuje mi kart S3 ViRGE, do której można było dołożyć pamięć RAM, a także Voodoo Rush, pierwszego akceleratora łączącego w jednej karcie obsługę grafiki 2D i 3D, i chyba jednej z największych kart graficznych w historii :) . Miałem wersję 6 mb i pamiętam jakie wrażenie po przesiadce z właśnie S3 Virge 2MB w NFS III zrobiła na mnie odmieniona szata graficzna :) .

                      EDIT: Nawiązując do ATi 9700 - kto pamięta odblokowywanie potoków renderujących w ATi 9500 sterowniami Omega :) ?
                      • avatar
                        Obiektor
                        0
                        pierwsza moja kg to s3 virge czy jakos tak ;) potem jakas rivia i voodoo2 niekiedy koledze pozyczalem, pozniej jak dobrze pamietam geforce mx440 potem chyba 5700gt? pozniej jak wyszla 8800gtx za 2000pln to sie zalamalem xD ale po roku wyszla 88gt za 480zl i juz crisis smigal :D pozniej wymienilem wlasnie na radka 4850 ktory rownierz byl na tym poziome po ktorym kupilem juz za 1300 5870hd i wymienialem sie czasem z kolega ktory mial gtx295 x2 pozniej jak juz to wszytko zaczelo przybierac tempa (cenowo) wymienilem na kaveri 7870 a po tym to juz tylko lapki. milo sobie wspomniec te beztroskie czasy :)
                        • avatar
                          Vattier de Rideaux
                          0
                          Najpopularniejsza karta wśród użytkowników steam to już od dłuższego czasu gtx 1060...
                          • avatar
                            0
                            Riva TNT 2 i Voodoo - w swoim czasie to były obiekty marzeń. :)
                            • avatar
                              Konto usunięte
                              0
                              Co do SLI, to Nvidia używa tej samej funkcji, bo po postu wykupili całą firmę 3DFx wraz z patentami.
                              jednak jeśli chodzi o magistralę AGP, to jej bezpośrednim poprzednikiem jest ...... Vesa Local Bus, i na tym projekcie oparło się to całe AGP które było rozwijane do wersji x8, poczym zostało wyparte przez intelowe PCI Express.
                              • avatar
                                spavatch
                                0
                                Jako były użytkownik Radeona HD4890 chętnie posłucham czym rewolucyjnym wsławił się ten - skądinąd bardzo dobry - ale jednak odgrzany kotlet skoro równocześnie całkowicie pominięto milczeniem przełomowe Voodoo Graphics, twierdząc przy tym, że ersatz 128 ją pokonał. Przy okazji dodam, że były przed Rage Fury Maxx karty wieloukładowe, jak choćby Quantum3D Obsidian 100SB czyli SLI Voodoo1 na jednym laminacie, który wszedł na rynek nim zadebiutowało Voodoo2. Bo pewnie niektórzy nie wiedzą, że to nie w Voodoo2 zadebiutowała technologię SLI, była ona obecna już w chipsecie Voodoo Graphics, tylko w większości kart nie było wyprowadzonego złącza dla mostka.