Ubuntu czy Mint? Który Linux ma wybrać początkujący użytkownik?

Jaką dystrybucję Linuxa wybrać? Jedną z zalet open source są tak zwane “forki”. Jeśli coś nam nie pasuje w danym przedsięwzięciu albo uważamy, że można zrobić lepiej, można oddzielić się od głównego nurtu i poprowadzić projekt-córkę w kierunku, który nam wydaje się słuszniejszy. Tak powstało chociażby LibreOffice, które było odpowiedzią na popadanie pakietu OpenOffice w zależność od podmiotów komercyjnych. Podobnie było z systemem operacyjnym Ubuntu. Bazuje on na Debianie i zamyśle uczynienia korzystania z Linuksa tak prostym i intuicyjnym jak tylko się da. Nawet w pierwszych latach istnienia projektu żartowano, że “Ubuntu” tak naprawdę w języku zulu znaczy “nie umiem zainstalować Debiana”.

Jednak filozofia firmy Canonical, twórcy Ubuntu, nie wszystkich zaspokajała i, jak to czasem w świecie Linuksa bywa, powstały forki forka. Nie sposób omówić je wszystkie, bo jest ich naprawdę dużo (Kubuntu, Lubuntu, Xubuntu, Edubuntu, Ubuntu Mate, Ubuntu Kylin, KDE Neon, elementary OS itd.), dlatego skupimy się na tym najpopularniejszym i, według wielu, najlepszym, Linuksie Mint. Według danych serwisu DistroWatch z 2016 roku był popularniejszy od swojego pierwowzoru i jego pierwowzoru, a tym samym był najpopularniejszym systemem Linux.

Czemu tak jest, czym różnią się obie dystrybucje i czy rzeczywiście warto zamiast Ubuntu wybrać Minta? Na to pytanie odpowiemy sobie w kilku punktach.

1.Ubuntu czy Mint? Część wspólna

Zacznijmy od ustalenia co obydwie dystrybucje dzielą między sobą. Cała tzw. baza jest wspólna. Obydwa systemy udostępniają instalator typu LiveCD i pozwalają na wgranie za pomocą prostego i intuicyjnego narzędzia Ubiquity.

Zarówno Ubuntu jak i Mint korzystają z menadżera systemu systemd, a także odziedziczonych po Debianie formatowi pakietów DEB i ich menadżerowi APT.

Ponadto Miętowy Linux podobnie jak jego protoplasta obsługuje PPA oraz ma dołączone repozytoria Canonicala. Oznacza to, że jeśli do Ubuntu zostanie dołączony jakiś feature, na przykład kontenery snappy, to pojawi się on w jego forku.

Całokształt części wspólnej sprawia, że w ogólnym użytku oba systemy są bardzo podobne, a przy korzystaniu z terminala wręcz identyczne. Także znaczna większość internetowych porad znalezionych w Internecie będzie się sprawdzać w jednym, jak i w drugim systemie.

Będzie to także dotyczy naszego poradnika “rzeczy do zrobienia po instalacji Ubuntu”. Bez przeszkód można je zastosować na Mincie. Warto nadmienić też, że Mięta bazuje na najnowszych wydaniach LTS, czyli edycjach długiego wsparcia, które wypuszczane są co dwa lata. Innymi słowy Linux Mint 18.2 jest oparty o Ubuntu 16.04.

2.Środowisko graficzne w Ubuntu i Mint

Cinnamon, autorski GUI Minta jest interfejsem ze wszech miar kompromisowym. Zdaje się, że znalazł złoty środek między wygodą, konfigurowalnością, a przyzwyczajeniami. Dlatego jest idealny dla kogoś kto zaczyna przygodę z Linuksem jest idealnym środowiskiem graficznym na start. To, że w obsłudze jest względnie podobny do Windowsa też działa na jego korzyść.

Ubuntu z kolei korzysta z Unity, chociaż w październiku ma nastąpić migracja do jego protoplasty, Gnome. Obydwa te GUI są bardzo specyficzne i wymagają przyzwyczajenia się do nich, ale są też bardzo konfigurowalne, czy to przez standardowy panel ustawień czy przez dodatkowe narzędzia zwane Tweakerami. Na korzyść tego drugiego działa to, że nie jest to projekt pojedynczego zespołu, a przedsięwzięcie prężnie rozwijane przez wiele dystrybucji i społeczność.

Obydwa systemy mają warianty z innymi środowiskami graficznymi. W przypadku Minta jest to Mate, XFCE i KDE, które rozwija i wspiera zespół autorski. Ubuntu ma forki Kubuntu i Xubuntu, które tworzyło Blue Systems, ale po tym jak Canonical zaprzestał wsparcia finansowego porzucili projekt i teraz jest on rozwijany przez społeczność. Przez nią także zostały stworzone Lubuntu i Ubuntu Mate.

3.Oprogramowanie

Canonical na potrzeby swojego systemu stworzył wiele pakietów, które już wymienialiśmy, ale jeśli chodzi o oprogramowanie typowo użytkowe to bazują na rozwiązaniach osób trzecich, a od wersji 17.10 mamy dostać “czyste odczucie Gnome”, jak ujął to Mark Shuttleworth. Dla jednych to dobra wiadomość, dla innych niekoniecznie.

Mint też podążał tą ścieżką, ale to się zmieniło podczas wydania Cinnamon 3.0. Razem z nim wypuścili pakiet X-Apps. Są to forki popularnych aplikacji dostosowanych do ideałów projektu. Ich założeniami było m.in.:

• wykorzystywanie nowoczesnych technologii (GTK3, HiDPI),
• wykorzystanie tradycyjnych elementów interfejsu (tutaj chociażby chodzi o paski menu czy tytułów, do których Gnome i Unity mają nieszablonowe podejście),
• niezależność od środowiska graficznego i dystrybucji,
• zgodność wsteczną i skupienie się na funkcjonalności, którą użytkownicy lubią (przywrócono kilka funkcjonalności, które były lubiane, ale zostały zatracone w trakcie rozwoju oryginalnego oprogramowania).

4. Ekskluzywne dodatki

Tworzenie przez korporację to nie tylko minusy, ale plusy. Cannonical kusi usługami, z którymi niezależna społeczność Minta nie jest w stanie konkurować. Oprócz profesjonalnego wsparcia oferują livepatch pozwalający na aktualizację jądra bez restartu systemu. W przeszłości mieli także w ofercie odpowiednik Dropboksa, Ubuntu One, ale go niestety zamknęli.

5. Rozwój

Canonical nie bez powodu bywa porównywany do Microsoftu, w niektórych sprawach obydwie firmy postępują podobnie. Jest tak chociażby z chaotycznym wręcz podejściem do rozwoju systemu, niechlujnym tworzeniu oprogramowania, a także wybiórczym podejściem do opinii użytkowników czy standardów opracowywanych przez inne systemy. Brzmi znajomo, prawda?

Swego czasu Ubuntu miało dziwne przetasowania w oprogramowaniu. Przykładowo w przeszłości ku zaskoczeniu użytkowników usunęli preinstalowanego GIMP-a, bo “był zbyt skomplikowany”.
Kiedy cała społeczność Linuksowa pracowała nad serwerem wyświetlania Wayland i kontenerami flatpak, oni forsowali u siebie Mir i snappy.
Przejście przed laty z Gnome na Unity rodziło się w bólach zarówno po stronie użytkowników, jak i samego Canonicala, który musiał wprowadzać autorskie “łatki” do GTK, a niedawno dowiedzieliśmy się, że czeka nas kolejna przeprowadzka, ale w drugą stronę, a duża część własnych rozwiązań, które forsowali do tej pory, jak na przykład Mir czy Ubuntu Touch, zostają z dnia na dzień porzucone, a desktopy tracą priorytet na rzecz serwerów, chmur i Internetu Rzeczy.
Ot tak przewartościowano filozofię firmy i systemu o 180 stopni. Oczywiście, nie chcemy straszyć obecnych użytkowników, bo desktopy nadal będą rozwijane i nie grozi im żadna zapaść, ale musimy przyznać, że takie podejście jest po prostu męczące.

Linux Mint niektóre z tych kłopotów częściowo odziedziczył z racji współdzielenia repozytoriów, ale w swoim rozwoju obrał zupełnie inną ścieżkę. Zespół odpowiedzialny za produkcję tej dystrybucji jest stały w swoich decyzjach i stara się wsłuchiwać w opinie i potrzeby swoich użytkowników. Przez to chociażby powstał Cinnamon, czy dostarczony w jego najnowszym wydaniu, pakiet X-Apps. Więcej na ten temat powiemy w kolejnym akapicie.

6. Kontrowersje

Jednym z powodów, dla których wielu zraziło się do Ubuntu i wybrało Minta była tak zwana kontrowersja Amazonu. Sprawa rozbijała się zbieranie wyszukiwań użytkowników i przekazywanie ich Amazonowi, który potem dokonywał lokowania produktu w Dashu w ramach usługi, która marketingowo zwała się “wyszukiwanie online”.

Ubuntu - reklamy Amazon w dash, na podstawie informacji zebranych o użytkowniku

Jak zapewne się domyślacie, użytkownicy i prawnicy byli zachwyceni tą usługą. Dlatego też finalnie Canonical wycofał się z tej funkcjonalności, ale polityka prywatnoścu Ubuntu zdradza, że nie do końca. Jak wskazuje poniższy cytat, nadal pobierają dane na temat użytkowania systemu:
Canonical collects personal information from you in a number of different ways. For example, when you download one of our products, receive services from us or use one of our websites (including www.canonical.com and www.ubuntu.com).
* Warto jednak zaznaczyć, że Ubuntu to przecież system w pełni darmowy i na sprawę zbierania informacji czy działania komercyjne, należy spojrzeć inaczej niż w Windows 10.

Bałagan w oprogramowaniu, który już omawialiśmy (Mir, snappy, “łatki” do GTK) także był szeroko komentowany przez społeczność. Za to Canonical został skrytykowany przez samego Iana Murdocka, założyciela Debiana. Według niego Ubuntu ma za dużo rozbieżności z Debianem, co może wywoływać kłopoty ze zgodnością aplikacji między systemami. Niemniej przejście na Gnome i porzucenie wielu autorskich projektów powinno położyć kres temu problemowi.

Żeby pozostać obiektywnym zwrócimy uwagę na to, że Mintowi też przytrafiła się wpadka. Ich serwery zostały zaatakowane przez hakerów, którzy umieścili na nich zainfekowane obrazy systemu, ale problem szybko wykryto i naprawiono.

Podsumowując, Canonical jest korporacją “na dobre i złe”. Za Mintem z kolei nie stoi wielki kapitał, ale za to lubią się ze społecznością ze wzajemnością. Oczywiście, wybór którą dystrybucję wybrać zależy od Was i tego co przede wszystkim cenicie w systemie. Naszym zadaniem było tylko przekazać Wam informacje, które ułatwią wybór. Jeśli jeszcze nie jesteście pewni na co się zdecydować to podsumujemy jeszcze raz wszystko w punktach.

Argumenty za Linux Mint

+ Wygodniejszy interfejs - zwłaszcza dla przesiadających się z Windowsa
+ Lepsze podejście do użytkownika i rozwoju oprogramowania.
+ Autorskie oprogramowanie X-Apps
+ Oficjalne warianty z innymi środowiskami graficznymi
+ Nie pobierają danych na temat użytkowania systemu (a przynajmniej nie komercyjnie jak Ubuntu)

Argumenty za Ubuntu

+ Większe możliwości konfiguracji środowiska graficznego.
+ Możliwość aktualizacji jądra systemowego bez restartu (livepatch)
+ Profesjonalna pomoc techniczna.
+ Wyższe bezpieczeństwo (w konsekwencji zdarzenia które spotkało serwery Mint)

Jednak jeśli jesteście ciekawi naszego zdania, to osobiście bardziej preferujemy Minta, który bierze z Ubuntu wszystko co dobre, ale pomija to co złe lub kontrowersyjne.

Warto też zastanowić się, dlaczego wybierać pomiędzy Mint lub Ubuntu, a nie oryginalny system z którego pochodzą, czyli Debian 9? Jakie są różnice z punktu widzenia początkującego użytkownika? Ten poradnik już za kilka dni pojawi się jako cześć druga cyklu.