Sapphire Radeon HD 4850 Vapor-X 512MB GDDR3

Niemal każdy producent kart graficznych ma w swojej ofercie „niereferencyjne” modele.
Z reguły posiadają one zmieniony system chłodzenia, czasami także przeprojektowaną płytkę PCB w stosunku do standardowej wersji zaprojektowanej przez producenta układu. W tej mini-recenzji zaprezentuję właśnie taką odmianę Radeona HD4850 od firmy Sapphire.

Opakowanie i jego zawartość

Karta przyszła do mnie w kartonowym pudle obklejonym firmową taśmą Komputronika. W jego wnętrzu znajdowało się właściwe pudełko z kartą, która było zabezpieczone czymś w stylu ‘poduszek powietrznych’. Dzięki temu produkt był odpowiednio zabezpieczony przed ewentualnymi uszkodzeniami podczas jego transportu.

Opakowanie karty jest stosunkowo małe, przynajmniej w porównaniu tych od ASUSa. Znajduje się na nim pełno materiałów reklamowych prezentujących technologie zastosowane w produkcie oraz aplikacje dołączane do zestawu (niestety w j. angielskim).

W środku znajdziemy (oprócz karty oczywiście) instrukcję obsługi, przejściówkę zasilania ‘Molex - 6-pin PEG’, mostek CrossFire oraz pięć płyt z oprogramowaniem: sterowniki Catalyst, pełna wersja 3DMark Vantage, Ruby ROM (dema gier, tapety, itp.) DVD Suite i PowerDVD.

Budowa karty

W przeciwieństwie do referencyjnych modeli karta zajmuje dwa sloty w obudowie. Jest to związane z tym, że w miejsce standardowego układu chłodzenia został zamontowany autorski schładzacz firmy Sapphire (o nim trochę niżej). Od góry jest przykryty plastikową pokrywą, która ma pomóc w zachwaniu odpowiedniego przepływu powietrza (wypychanie ciepła na zewnątrz obudowy).

Na tej właśnie pokrywie zostało zamontowane podświetlanego logo producenta karty, co może spodobać się osobom posiadającym obudowę z oknem oraz lubiących "świecidełka". Najlepszy efekt świecące logo daje w nocy i wygląda to następująco:

Poza tym karta posiada całkowicie przeprojektowaną płytkę PCB – główną zmianą jest przeniesienie fragmentu sekcji zasilania do przedniej części karty.

Dzięki temu rozwiązaniu karta jest trochę krótsza niż inne karty graficzne, co widać na poniższym zdjęciu:

Patrząc od spodu widać tylko cztery śruby trzymające chlodzenie, ponieważ reszta miejsc na śruby dla referencyjnego schładzacza została usunięta:

Na podwójnym śledziu znajdziemy komplet wyjść: DVI-I, HDMI oraz analogowe D-sub (VGA):

Na sam koniec 'rozdziału' mała galeria zdjęć prezentująca kartę z różnych stron i w rożnych pozach :

Chłodzenie

Układ chłodzenia zamontowany na tej karcie przypomina trochę układ stosowany przez ASUSa – Glaciator, jednak rożni się od niego kilkoma szczegółami. Przede wszystkim każdy fin jest połączony z podstawą chłodzenia, a w Glaciatorze ciepło było transportowane do finów tylko za pomocą grubego rdzenia. Po drugie na karcie Sapphire została zastosowana technologia Vapor-X, która w skrócie działa niczym płaska rurka cieplna pomagająca w rozproszeniu energii cieplnej na wszystkie aluminiowe finy.

Sapphire HD4850 Vapor-X po zdjęciu pokrywy (fot. PCArena.pl)

Na pierwszy rzut oka schładzacz wygląda dosyć skromnie, jednak pozory mylą. Przy długotrwałym obciążeniu karty w granicach 99% (przy użyciu programu Video Card Stability Test) wentylator ‘rozpędzał się do zaledwie ~1500obr./min., będąc przy tym niemal niesłyszalnym. Temperatura rdzenia oscylowała w okolicy zaledwie 66°C, a pamięci ~70°C. W trybie 2D wentylator spowalniał do 1000obr./min., i był całkowicie niesłyszalny, nawet po przyłożeniu ucha do samej karty graficznej. Po wymuszeniu maksymalnych obrotów (4000obr./min.!), generowany dźwięk jest porównywalny do odgłosu suszarki .

Niestety mimo bardzo kulturalnej pracy wentylatora sama karta nie jest do końca cicha. Jest to spowodowane zastosowanie cewek, które mają tendencję do drgań podczas gdy przepływa przez nie duży prąd, np. Intro w grze "Crysis". Powoduje to uporczywe piszczenie/skwierczenie, na szczęście tylko w niektórych momentach.

Montaż

Montaż karty w obudowie był ułatwiony, ponieważ karta jest krótsza niż 'refernty' i modele konkurencji. Dzięki temu przebiegł on bez najmniejszego problemu, demontaż także był stosunkowo łatwy.

Testy

Każdy zapewne widział wiele testów Radeona HD 4850 i zna jego wydajność, więc przedstawione wyniki ze względu na brak porównania prosiłbym traktować wyłącznie poglądowo (m.in. czy ta karta pozwoli na komfortową rozgrywkę na danych ustawieniach). Wszystkie testy zostały przeprowadzone na następującej platformie testowej:

Na pierwszy ogień pójdą benchmarki od firmy Futuremark, czyli popularne 3DMarki: 06 i Vantage.

Race Driver: GRID

Test polegał na przejechaniu trasy "Akina Run" z trybu "PRO Touge". Samochodem testowym był Nissan Skyline, a z racji tego, że nie można wykonać powtarzalnych przejazdów w czasie walki z przeciwnikiem, pozwalałem mu odjechać na 30 sekund. Wynik testu jest średnią z przejazdu w jedną i drugą stronę.

Crysis Warhead

Test został przeprowadzony za pomocą narzędzia "HardwareOC Crysis Warhead Benchmark Tool", ponieważ bazuje on na silniku gry i zapewnia powtarzalne wyniki. Do testów użyłem najbardziej wymagającego trybu "Cargo 2".

Podkręcanie

Dobry układ chłodzenia częściowo wróżył lepsze możliwości podkręcania niż modele innych producentów. Po dobrych kilku godzinach podnoszenia taktowania i testowania stabilności doszedłem do maksymalnego zakresu suwaków w Overdrive w CCC (700/1200MHz). Program Video Card Stability Test działał przez 30 minut nie wykazując żadnych objawów niestabilności (artefakty, itp.), jednak następnego dnia przy takich samych ustawieniach zaczęły się problemy. Po dwóch minutach działania programu wysypał się sterownik ekranu, przy próbie uruchomienia 3DMarka nawet na ustawieniach 675/1150MHz pojawiały się kolorowe pasy zamiast obrazu.

Forumowicze poradzili, że na to może mieć wpływ wygrzanie się karty (patrz temat na forum), dlatego spróbowałem zapętlenia 3DMarka na domyślnych ustawieniach, żeby pochodził kilka godzin i wygrzał kartę. Efektem tego było osiągnięcie stablnej maksymalnej dostępnej częstotliwości taktowania rdzenia, lecz ‘tylko’ 1100MHz dla pamięci – karta wyraźnie nie chciała pracować z ustawieniami z poprzedniego dnia. Program do testowania stabilności działał ponad pół godziny, wszystkie 3DMarki działały bez problemu.

Niestety z braku czasu nie mogłem bardziej zagłębić się w temat i musiałem uznać taktowania 700/1100MHz za stabilne, lecz testy robiłem na ustawieniach 700/1200MHz – po rozgrzaniu karty przechodziła 3DMarki, a także działał Crysis Warhead. Niestety w kwestii podkręcania wybitnie wybredny okazał się Race Driver: GRID – przy ustawieniach powyżej 650/1025MHz po kilku sekundach ‘łapał freeza’. Z tego powodu nie mogłem przeprowadzić w nim testów po podkręceniu. Bez dalszego przynudzania zapraszam do obejrzenia wykresów wzrostu wydajności.

Podsumowanie

Karta graficzna firmy Sapphire jest bardzo ciekawą propozycją do 500zł, głównie ze względu na zastosowane w niej bardzo cichy i wydajny system chłodzenia. Napotkane przeze mnie problemy z podkręcaniem są zapewne kwestią tego egzpemplarza. Gdyby nie momentami piszczące cewki zamontowane na karcie, to dostałaby ona ode mnie maksymalną ocenę. Mimo wszystko jest to produkt jak najbardziej godny polecenia i mam nadzieję, że redakcja się nie obrazi, jeśli przyznam jej mój znaczek „Dobry Produkt”.

	Podsumowanie: Sapphire Radeon HD 4850 512MB Vapor-X
	Plusy: • Bardzo ciche chłodzenie • Dosyć niskie temperatury w trybie 3D • Stosunkowo wysoka wydajność • Bogate wyposażenie • Niezła podatność na podkręcanie • HDMI, DVI i D-sub bezpośrednio na śledziu • Konkurencyjna cena • Efektowny wygląd • Krótsza niż inne karty
	Minusy: • Momentami piszczące cewki • Brak TV-out • Problemowy overclocking

Ocena ogólna:
Wydajność:	dobra
Wyposażenie:	bardzo dobre
Chłodzenie:	bardzo dobre
Podatność na overclocking:	dobra
Jakość wykonania:	dobra
Wygląd:	bardzo dobry
Moja ocena:
Orientacyjna cena w dniu publikacji testu: do 500 zł

Podziękowania dla redakcji benchmark.pl za wypożyczenie sprzętu do testów