Sygnał GPS w Polsce został zagłuszony. Jakie są przyczyny, jakie mogą być skutki?

Jak podaje Wirtualna Polska, powołując się na dane portalu GPSJam, w Polsce doszło do masowych zakłóceń sygnału GPS. O ile na południu kraju sytuacja jest stabilna, o tyle w środkowej części i na północy mogą występować bardzo poważne problemy. Zakłócenia sygnału GPS mogą skutkować nieprawidłowym pozycjonowaniem, a przez to też zakłamanymi wskazówkami w nawigacji. 

Zakłócenia GPS w Polsce (GPSJam).

Na czym polega zakłócanie sygnału GPS?

Zakłócenie działania systemu GPS może mieć źródło naturalne i wynikać np. ze wzmożonej aktywności Słońca. Tym razem jednak można mieć praktycznie pewność, że zostało to wywołane celowo. Jako najbardziej prawdopodobne scenariusze zakłada się ćwiczenia NATO lub działania Rosjan w Obwodzie Królewieckim. Warto zwrócić uwagę, że Moskwa dysponuje zaawansowanymi systemami tego typu. 

Niewykluczone, że zakłócenia mają związek z rosyjskimi jednostkami 21631 Bujan-M, które w grudniu 2023 r. zostały dostrzeżone na wodach Morza Bałtyckiego, o czym informował serwis WP Tech. Szczególnie interesujące jest to, że na pokładzie jednej z tych korwet zauważono system walki radioelektronicznej R-340RP Pole-21. Teoretycznie mógłby on spowodować takie zakłócenia. 

Wojskowy zagłuszacz sygnału

System R-340RP Pole-21 został wcielony do służby w 2019 r. Rosyjska hybryda anten nadawczych i zagłuszaczy jest w stanie zakłócać działanie rakiet i bomb kierowanych oraz wszelkich urządzeń wykorzystujących nawigację satelitarną. Pojedynczy zespół może emitować sygnał zagłuszający o mocy od 300 do 1000 W, w wiązce o szerokości 125 x 25 stopni. Potencjalny zasięg działania to ok. 25 km. 

Działanie zagłuszacza polega na emisji sygnału, tworzącego swego rodzaju elektroniczną „kopułę”. Sprawia ona, że sygnał GPS, zamiast poruszać się między urządzeniami nadawczymi a odbiorczymi, niejako się „odbija”. Tworzony jest także szum, uniemożliwiający poprawny odczyt danych. 

Rosjanie dysponują także systemem Rtuć-BM (również opisywanym przez WP Tech). Historia jego rozwoju sięga jeszcze czasów Związku Radzieckiego. To charakterystyczne pojazdy z wielkimi antenami, których zadaniem jest zakłócanie działania zapalników radiowych w pociskach rakietowych. Tworzą niewidzialną tarczę nad obszarem, którego powierzchnia może sięgać nawet 50 hektarów i doprowadzają do detonacji pocisków wysoko nad ziemią. Zakłócając sygnał mogą chronić rozmaite obiekty stacjonarne. 

Prawdopodobnie Moskwa co jakiś czas przeprowadza eksperymenty związane z zagłuszaczami sygnału GPS. Dość wspomnieć, że rok wcześniej, w grudniu 2022 r., odnotowywano olbrzymie zakłócenia na terenie Rosji i Ukrainy.

Skutki zakłócania sygnału GPS

Zakłócenia GPS-u są w stanie powodować poważne i dalekosiężne skutki. Wszelkiego rodzaju pojazdy mogą być błędnie kierowane, co w skrajnych przypadkach może zakończyć się tragedią. W pewnych sytuacjach utrudnia też działanie aplikacji pokroju Uber czy Bolt (taksówki pojawiają się w losowych miejscach na mapie). W dodatku na radarach nie będzie widać statków, co poza możliwymi kolizjami zagraża też bezpieczeństwu w tym sensie, że do brzegu może zbliżyć się wrogi okręt. 

Zakłócenia w obrębie systemu GPS mogą mieć także skutki, z których wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Wszak z lokalizacji satelitarnej korzystają nie tylko pojazdy, ale też rozmaite systemy informatyczne czy choćby kamery monitoringu. Ich działanie także może zostać sparaliżowane. Zagłuszacz może również wpływać na działanie internetu satelitarnego.

Źródło: WP, GPSjam, inf. własna