Chłodzenie

Wielki pojedynek: Pentagram Karakorum vs. Scythe Mugen II

przeczytasz w 8 min.

W życiu każdego poczciwego "PeCeta" przychodzi czas na zmianę chłodzenia procesora. Z reguły jest to spowodowane letnimi upałami, chęcią podkręcenia procesora lub irytującą głośnością standardowego zestawu chłodzącego dołączonego do CPU. Wtedy też pojawia się pytanie: Jakie chłodzenie kupić? Czy wystarczy mi tańszy model, czy może "pójść na całość" i kupić coś droższego?

 
  Wstęp
  Pentegram Karakorum
  Scythe Mugen II
  Montaż
  Platforma testowa
  Testy wydajności
  Podsumowanie
  Komentarze
 

W życiu każdego poczciwego "PeCeta" przychodzi czas na zmianę schładzacza procesora. Z reguły jest to spowodowane letnimi upałami, chęcią podkręcenia procesora lub irytującą głośnością standardowego zestawu chłodzącego dołączonego do CPU.

Wtedy też pojawia się pytanie: Jakie zestaw chłodzący kupić? Czy wystarczy mi tańszy model, czy może "pójść na całość" i kupić coś droższego?
W tym artykule postaram się odpowiedzieć na tego typu pytania, na przykładzie dwóch różnych zestawów chłodzących procesor.

Zapraszam do lektury!

 Pentagram Karakorum

Pierwszy z przedstawianych w tej mini-recenzji zestawów chłodzących, to produkt firmy Pentagram, któremu nadano nazwę łańcucha górskiego na pograniczu Indii - Karakorum. Został on wprowadzony na rynek niecałe trzy lata temu i wkrótce po tym, gdy przetestowało go kilka redakcji, został okrzyknięty jednym z wydajniejszych, a przy tym niezbyt dużo kosztujących schładzaczy.

Przejdźmy jednak do rzeczy:
Produkt otrzymujemy w dosyć zgrabnym pudełko z plastikową rączką, w którym znajduje się plastikowy blister. W jego wnętrzu znajdziemy:

  • radiator
  • wentylator
  • regulator obrotów
  • adapter do montażu na LGA775
  • zapinki do wentylatora
  • pastę termoprzewodzącą


Zestaw akcesoriów (fot. Forum PCLab.pl)

Wymiary radiatora to 125 x 155 x 104 mm (szer. x wys. x gr.), więc na pierwszy rzut oka wygląda on dosyć okazale. Duża liczba gęsto rozmieszczonych, aluminiowych finów wraz z czterema miedzianymi ciepłowodami sprawia wrażenie przemyślanej konstrukcji (ważącej 718g). Warto także zwrócić uwagę na to, że ciepłowody stykają się bezprośrednio z procesorem (technologia D.H.T.). Niestety miejsce tego styku zostało wyraźnie zaniedbane przez producenta - nie dość, że powierzchnia jest niemalże matowa, to w dodatku widać ślady po frezie.

Z tego powodu postanowiłem przy pomocy pasty polerskiej doprowadzić stopę chłodzenia do lepszego stanu. Zajęło mi to kilkanaście minut, a osiągnięty efekt jest na pewno warty poświęconego na to czasu.

Wracając jednak do akcesoriów - jak już wspomniałem wraz ze schładzaczem otrzymujemy regulator obrotów wentylatora. Umożliwia on zmianę jego prędkości obrotowej w zakresie 1000 – 2000 RPM (± 10%), co z pewnością przyda się, gdyż hałas emitowany przy najwyższych obrotach jest trudny do wytrzymania. Natomiast pastę termoprzewodzącą polecam zastąpić lepszą ;)

Całość prezentuje się bardzo efektownie, co z resztą widać na poniższych zdjęciach:

Na czas testów został zamontowany wentylator Scythe SlipStream 1200RPM:

Zapoznajmy się teraz z kolejnym recenzowanym zestawem chłodzącym.

 Scythe Mugen II

Mugen II to odświeżona wersja swojego poprzednika. Na rynek został wprowadzony na poczatku zeszłego roku i od razu zyskał sporą popularność, głównie dzięki wysokiej skuteczności schładzania procesora.

Produkt otrzymujemy w opakowaniu, z którego możemy się dowiedzieć niemal wszystkiego o jego zawartości. We wnętrzu pudełka znajdziemy:

  • radiator
  • wentylator z regulacją PWM
  • zapinki do wentylatora
  • backplate
  • zestaw montażowy
  • pastę termoprzewodzącą

Zestaw akcesoriów (fot. Scythe)

Konstrukcja radiatora o wymiarach 130x100x158 mm (szer. x gr. x wys.) jest dosyć specyficzna. Składa on się z pięciu osobnych części, przez które przechodzą po dwie rurki cieplne. Co kilkanaście finów są "finy łączące", które zapobiegają rozpadowi konstrukcji o wadze 870 g.


Widok od góry (fot. Scythe)

Pięć rurek cieplnych, wygiętych w kształt litery U, zostało zatopione w poniklowanej podstawie schładzacza. Przymocowany został do niej mały radiator, którego zadaniem jest wspomaganie odprowadzania ciepła z procesora.

W kwestii jakości stopy producent spisał się znakomicie, gdyż powierzchnia ta jest gładka niczym lustro:

Wentylator montujemy standardowo za pomocą metalowych zapinek. Jeśli zdecydujemy się na zakup dodatkowych, to możemy zamontować aż cztery wentylatory!


Założony wentylator (fot. Scythe)

Całość prezentuje się bardzo dobrze, tworzy efektownie wyglądającą, jednolitą konstrukcję. Czy jest tak wydajny jakby można było wnioskować z wyglądu? - o tym przekonamy się za chwilę.
Teraz przejdźmy do następnego rozdziału.

 Montaż

Montaż obu zestawów chłodzących odbywa się w diametralnie różny sposób, dlatego przedstawię je osobno.

Pentagram Karakorum

Montaż tego zestawu chłodzącego w przypadku platformy AMD różni się niewiele od metody montażu standardowego schładzacza producenta.
Po zamontowaniu procesora nakładamy na niego pastę termoprzewodzącą, następnie zakładamy schładzacz i przypinamy go klamrami do plastikowych "haczyków" z koszyka na płycie głównej.

 

Wbrew pozorom trzyma się w miarę dobrze i stabilnie. Oto zdjęcia zestawu chłodzącego prawidłowo zamontowanego na płycie głównej:

A tutaj zdjęcie pokazujące jak wygląda cały zestaw komputerowy z Pentagramem Karakorum:

Scythe Mugen II

W przypadku montażu tego zestawu chłodzącego procedura jest już bardziej skomplikowana.
Zaczynamy od odkręcenia standardowego koszyczka na płycie głównej:

Później musimy przykręcić blaszki do montażu na platformach AMD:

W tym momencie radzę już nałożyć pastę termoprzewodzącą, najlepiej dawka wielkości ziarnka ryżu na stopę schładzacza.

Następnie montujemy metalowy płytkę (backplate) z drugiej strony płyty głównej:

No i najtrudniejszy moment. Teraz należy nałożyć płytę główną na schładzacz stojący do góry nogami, jednocześnie celując śrubami w otwory w blaszce przymocowanej do chłodzenia.
Najpierw przykręcamy dwie śruby po skosie, potem pozostałe (na razie lekko). Trzeba jeszcze sprawdzić, czy chłodzenie przylega dokładnie na procesorze, czy nie jest w którąś stronę przesunięte. Jeśli wszystko jest ok, przykręcamy śruby do końca.

A oto zdjęcia przedstawiające poprawnie zamontowany Mugen II:

A tak prezentuje się gotowy zestaw:

Skoro prezentacja produktów i ich montażu jest już za nami, to przejdźmy do testów.

 Platforma testowa

Wszystkie testy zostały przeprowadzone na poniższej platformie testowej, której część podzespołów została ufundowana przez redakcję benchmark.pl w ramach akcji "Ulepszamy Sprzęt Benchmarkowców". Jej konfiguracja prezentuje się następująco:

Procesor
AMD Phenom II X4 940BE
Płyta główna
Gigabyte GA-MA790X-UD3P
Pamięć RAM
Corsair XMS2 2x2GB DDR2 800MHz CL5
Dysk twardy
Samsung HD502HJ 500GB 16MB sATA II
Obudowa
Cooler Master Centurion 534 Lite
Karta graficzna
PowerColor Radeon HD4870 512MB
Monitor
Dell 2209WA
Zasilacz
Chieftec GPS-500AB A 500W

Zestaw pracował oczywiście pod kontrolą systemu Windows 7 64-bit. Przejdźmy więc do następnego rozdziału.

 Testy wydajności

Zanim zaprezentuję wyniki, kilka słów o warunkach testów i metodologii.

Przede wszystkim w teście została użyta pasta termoprzewodząca Arctic Cooling MX-2. Wszystkie testy zostały przeprowadzone przy temp. powietrza 20-21°C. Niepewność pomiarowa wynosi 1°C.

Test przy obciążeniu polegał na obciążeniu wszystkich czterech rdzeni procesora przez 15 minut za pomocą programu Prime95, odczyt temperatury odbywał się za pomocą programu Everest. Temperatura stabilizowała się już po 10 minutach, zapisywałem najwyższą temperaturę osiągniętą przez CPU w trakcie trwania testu.

Test w spoczynku polegał na wychłodzeniu procesora po skończeniu testu obciążenia, zapisywałem najniższą temperaturę osiągniętą w ciągu 10 minut od zakończenia poprzedniego testu.

A więc czas na wyniki:

Przy standardowych ustawieniach procesora obserwujemy dosyć dużą rożnicę podczas obciążenia oraz taki sam wynik w spoczynku. Zobaczmy jak będzie w przypadku podkręconego procesora.

Różnica pomiędzy oboma chłodzeniami przy obciążeniu jest spora, wynosi całe 11°C, co z pewnością przyniesie wymierne korzyści przy podkręcaniu. Natomiast w spoczynku  produkt firmy Pentagram uzyskał minimalnie lepszy wynik, co można potraktować jako błąd pomiarowy. Jednak warto zwrócić uwagę na to, że mogło to być sporwodowane bezpośrednim stykiem rurek cieplnych z procesorem, ułatwiającym szybki transport ciepła.

 Podsumowanie

Wyniki testów mówią same za siebie - Mugen II zdeklasował konkurenta nie pozostawiając na nim suchej nitki. Jednak przy wyborze chłodzenia należy mieć na uwadze kilka czynników:

Przede wszystkim należy sobie odpowiedzieć na pytanie: czy zamierzam dosyć mocno podkręcić procesor? Jak można było zaobserwować na wykresach powyżej, Karakorum daje sobie radę przy standardowych ustawieniach. Dlatego osoby, które chcą wymienić chłodzenie ze względu na hałas "BOXa" lub z racji upałów, powinny zdecydować się na coś tańszego, jak np. produkt firmy Pentagram.

Osoby zainteresowane wyciśnięciem ostatnich soków z procesora niejako zmuszone są sięgnąć po coś wydajniejszego, a zarazem droższego. Niestety fizyki nie da się oszukać i podkręcony procesor generuje zbyt dużą ilość ciepła, aby w jego odprowadzeniu mógł podołac tańszy 'schładzacz' - tutaj potrzebujemy czegoś takiego, jak Mugen II.

Z racji, że oba chłodzenia posiadają wady i zalety, postanowiłem im przyznać po znaczku "Dobry produkt".

  Podsumowanie: Pentagram Karakorum
 

Plusy:
Dosyć dobra wydajność
Niska cena
Kompatybilność z AM2/AM3 i LGA775
Regulator obrotów w zestawie

Łatwy montaż
Stosunek jakość/cena

Minusy:
Niekompatybilny z LGA1156/1366
Głośny wentylator
Nierówny szlif stopy radiatora
Niezbyt pewny montaż na LGA775

Ocena ogólna:
 
Wydajność: dobra
Kompatybilność: średnia
Wyposażenie: dobre
Głośność:
średnia
Jakość wykonania:
średnia
Cena:
niska
Moja ocena:
Orientacyjna cena w chwili publikacji artykułu: 80-100zł

 

  Podsumowanie: Scythe Mugen II rev.B
 

Plusy:
Bardzo dobra wydajność
Cicha praca
Kompatybilność z prawie wszystkimi podstawkami

Solidny
montaż

Minusy:
Cena
Duże gabaryty i waga
Kłopotliwy i skomplikowany montaż

Ocena ogólna:
 
Wydajność: bardzo wysoka
Kompatybilność: bardzo dobra
Wyposażenie:
dobra
Głośność:
niewielka
Jakość wykonania:
dobra
Cena:
wysoka
Moja ocena:
Orientacyjna cena w chwili publikacji artykułu: 160-170zł

Serdecznie zapraszam do oceniania i komentowania tej mini-recenzji. Na każde zadane pytanie postaram się odpowiedzieć w miarę moich możliwości. Jeżeli z jakiegoś powodu chcesz wystawić niską ocenę, prosiłbym o uzasadnienie tego w komentarzu.

Komentarze

83
Zaloguj się, aby skomentować
avatar
Komentowanie dostępne jest tylko dla zarejestrowanych użytkowników serwisu.
  • avatar
    Konto usunięte
    0
    5, autor zna moje uwagi.
    • avatar
      Konto usunięte
      0
      Cienko... 1 :O
      • avatar
        Konto usunięte
        0
        6 ocen, średnia 5 ^^
        Ale jutro czy w niedalekiej przyszłości już tak pięknie to nie będzie... ;]
        • avatar
          Konto usunięte
          0
          Recka przekozak! Piątka jak nic! Co mi się podobało? Zdjęcia, duuużo zdjęć!!! Do tego same konkrety, bez zbędnych pierdół!

          PS. również spodziewam się nadchodzącego tsunami...

          @bulbulek
          Jak sobie przypomnę jakie mi sprawozdania z laborek przechodziły u prowadzących to aż się wierzyć nie chce :D
          • avatar
            PrzemasK
            0
            Ode mnie 5. Bardzo ciekawa recenzja. Prawdę mówiąc dzisiaj sam wpadłem na pomysł, żeby zrobić mini recenzję Karakorum, ale porównując do boxowego chłodzenia. No ale skoro Ty zrobiłeś już test Karaka to ja sobie odpuszczę :)
            • avatar
              PrzemasK
              0
              no tak, może i masz rację panie kolego, niestety do żadnego innego chłodzenia dostępu nie mam. Więc tylko coś takiego mógłbym zrobić. Ale z drugiej strony może i lepiej, bo Twój tekst jest na pewno ciekawszy, niż wypociny, które ja bym zrobił :D
              • avatar
                adivxv5
                0
                Dobra recka, tylko szkoda, że nie masz SilentiumPC Fortis HE1225 byłoby ciekawej, dużo mniejsza cena, a wydajność porównywalna.
                • avatar
                  Konto usunięte
                  0
                  Oczywiście pała.
                  • avatar
                    Konto usunięte
                    0
                    mICh@eL chyba ściągałeś ode mnie pisząc wstęp :P
                    • avatar
                      Konto usunięte
                      0
                      Było by super jak byś przedstawił porównanie Pentagramu bez polerki, z polerką, ze standardowym wentylem i tym od Slip.
                      • avatar
                        cinek-ziom
                        0
                        Ajj, przez przypadek dałem 4. Miało być 5 oczywiście :)
                        • avatar
                          juggler
                          0
                          "Bardzo dobrze, dostatecznie." Trzymaj piątkę.

                          Zanim oceniłem było 4,5, wstawiłem piątkę i spadło na 4,3. WTF?
                          • avatar
                            Konto usunięte
                            0
                            zabrakło porównania obu konstrukcji z tym samym wentylatorem ustawionym np na 600 rpm żeby pokazać kolosalną różnicę wydajności już przy minimalnym przepływie powietrza. Mugena można nawet pasywnie zostawić w zamkniętej budzie na procu o TDP 65W wystarczy, że jest dobry przepływ powietrza i radzi sobie co najmniej znakomicie.
                            • avatar
                              Konto usunięte
                              0
                              Szumny tytuł jak z Onetu. No to wchodzę. Miał być wielki pojedynek a tylko 2 teściki. Zawiodłem się. Po za tym czasem piszesz o d..ie Maryni. To miał być test pokazujący które chłodzenie lepsze a ty je sobie porównujesz z pięciozłotówką. I jeszcze montaż chłodzenia. To nie poradnik. Tak jak mówiłem mało testów temp. a nie ma wogóle mowy z jaką prędkością kręciły się wentylatory. I nic o hałasie. Wystarczyło by chociaż 1 zdanie, subiektywna ocena. Daję 3.
                              • avatar
                                0
                                Daje 4 dlatego że:
                                - brak skali w wykresach
                                - niektóre zdjęcia lekko nieostre
                                - no i trochę krótko

                                Poza tym bardzo fajnie
                                • avatar
                                  rszuba
                                  0
                                  Nie podobają mi się następujące rzeczy:
                                  - polerujesz stopę radiatora
                                  - zmieniasz wentyl z zestawu na inny
                                  - stosujesz inną niż w zestawię pastę

                                  Jeśli porównujesz dwa ZESTAWY - jak sam napisałeś - to powinieneś to właśnie zrobić, bo z recki wynika, że je zmodyfikowałeś.
                                  Bez polerki i z pudełkowymi pastami wyniki byłyby inne, czyli wpłynąłeś na wyniki testu.

                                  Spora część użytkowników kupuje zestaw i go montuje, bez modyfikacji.

                                  Forma, język i ogólne wrażenia na plus :)
                                  • avatar
                                    Konto usunięte
                                    0
                                    Może być, chyba dam 5 :E. Mimo wszystko uważam, że podbicie napięcia do 1,5V to już głupota, lepiej nie liczyć, ile taki procek będzie prądu pobierał :P.
                                    • avatar
                                      Konto usunięte
                                      0
                                      Krótko, zwięźle i na temat. 5.
                                      • avatar
                                        danieloslaw1
                                        0
                                        Tak jak mój kumpel mówi W Pythke Mugen
                                        • avatar
                                          Qpers
                                          0
                                          Świetne zdjęcia! Jeśli sam wszystkie wykonałeś, to jestem pod ogromnym wrażeniem.
                                          • avatar
                                            Bakak
                                            0
                                            Siema

                                            Teścik spoko :) Też mam Scythe Mugen II i jestem z niego bardzo zadowolony, na moim Phenomie II x4 955 BE w spoczynku mam jakieś 33-34*C (temp z everesta) w stresie kolo 45*C :) ode mnie 5 :)

                                            Mam jednak kilka pytań:

                                            - Miałeś dwie różne płyty czy testy robiłeś tylko na Gigabycie?
                                            bo na fotkach widać jeszcze płytę MSI?
                                            - Podstawę polerowałeś ręcznie czy miałeś elektryczną polerkę?
                                            - i najważniejsze! Jak robisz końcowe tabelki podsumowujące i spis treści?? Może mógł byś mi z tym pomóc. Właśnie kończę swoją reckę i chciałem coś takiego u siebie zrobić, a za HTML-a jestem cienki :/

                                            pozdro
                                            • avatar
                                              vibaxez
                                              0
                                              Jak dla mnie to wszystko jest, jak być powinno. Rozważałem zakup tego karaka a dzięki tej m-r'ce wiem, że nie warto. 5 się należy. Rozumiem że wielu zrobiło by "to i owo" inaczej. Ale ocena poniżej 3 za taką prace wg mnie to obraza dla autora. Co nie zmienia faktu że powinieneś być przygotowany na fale krytyki i plagę jedynek. :F
                                              • avatar
                                                Deathstar
                                                0
                                                No kurde... napisz w końcu coś słabego :(. Zawszę muszę Ci dać 5 a to już się nudne robi :P.
                                                • avatar
                                                  Konto usunięte
                                                  0
                                                  Wg mnie jest idealnie, na prawdę nie mam się do czego doczepić, czytało mi się znakomicie. 5/5 i cichnę;]
                                                  • avatar
                                                    Konto usunięte
                                                    0
                                                    Test tylko utwierdzil mnie w tym ze oba chlodzenia sa warte swojej ceny, nic dodac, nic ujac, 5.
                                                    • avatar
                                                      Konto usunięte
                                                      0
                                                      Ja mojego koszyczka nie mogę odkręcić, tylko mam na stałe, chyba na jakieś nity, tak samo radiator chipsetu.
                                                      • avatar
                                                        Obiektor
                                                        0
                                                        Majkel ty ten test zapowiadałeś 2 miesie temu;) 5 ode mnie
                                                        • avatar
                                                          Spikeblade
                                                          0
                                                          Hmm, a jak to jest z montażem RAMu później ? Widzę, że tam trochę mało miejsca zostało po zamontowaniu Mugena, ale chyba się zmieszczą ? ;)
                                                          • avatar
                                                            marcin_kg
                                                            0
                                                            @ autor recenzji

                                                            Tutaj nie PClab, czy naprawdę musisz używać tego nie wiem skąd wziętego określenia "schładzacz" ?
                                                            • avatar
                                                              marcin_kg
                                                              0
                                                              Nie ma takiego słowa w języku polskim jak "schładzacz".
                                                              Określenie zestaw chłodzący jest jak najbardziej poprawne
                                                              i brzmi sensownie. Poza tym czy wszystko musimy tłumaczyć na nasz język? Myślę, że każdy średnio rozgarnięty użytkownik komputera wie co to jest cooler i nie trzeba mu tego tłumaczyć.
                                                              Przytoczę przykład często bezsensownych tłumaczeń tytułów filmów zagranicznych w naszym pięknym kraju.
                                                              • avatar
                                                                marcin_kg
                                                                0
                                                                Ale po co tworzyć nowe określenia skoro oryginalne są jak najbardziej wystarczające.
                                                                • avatar
                                                                  marcin_kg
                                                                  0
                                                                  A co jest niezrozumiałego w nazwie "cooler" że potrzeba tworzyć nowe określenie? Nie dajmy się zwariować.
                                                                  • avatar
                                                                    marcin_kg
                                                                    0
                                                                    Od teraz będę pisał kuler specjalnie dla ciebie :)
                                                                    Myślałem, że określenia "schładzacz" używają tylko cudowni testerzy PC Lab, ale jednak nie :)
                                                                    • avatar
                                                                      marcin_kg
                                                                      0
                                                                      W odniesieniu do schładzacza powietrza, czy klimatyzacji ta nazwa pasuje, ale jako nazwa zestawu chłodzącego procesor już nie.
                                                                      • avatar
                                                                        marcin_kg
                                                                        0
                                                                        Cooler czy jak kto woli zestaw chłodzący ma już swoją nazwę
                                                                        i wymyślanie kolejnej jest po prostu bez sensu.

                                                                        Ps.Recenzja całkiem dobra gdyby nie ten nieszczęsny "schładzacz" byłoby 5 ;)

                                                                        Pozdrawiam
                                                                        • avatar
                                                                          mszark
                                                                          0
                                                                          ale macie problemy. zestaw chłodzący, schładzacz, cooler, wentylator i jeszcze nie wiadomo co.
                                                                          jak zwał tak zwał, wiadomo o co chodzi.
                                                                          • avatar
                                                                            Konto usunięte
                                                                            0
                                                                            Mugen bez problemu chodzi bez wentylatora u mnie na core i5 750 3,81GHz 1.26V temperatura przy LinX max 77st w prime 95 więcej jak 68st nie ma.
                                                                            • avatar
                                                                              Konto usunięte
                                                                              0
                                                                              oczywiscie 5
                                                                              moj mugen 2 z i5 750 @3ghz po 28 idle i 43 stres wiec jestem strasznie zadowolony, i mam boxowa paste z mugena
                                                                              • avatar
                                                                                Konto usunięte
                                                                                0
                                                                                z takim chłodzeniem (jedno i drugie ) mój E5200 kręcił bym do 3.5 spokojnie ;)
                                                                                • avatar
                                                                                  Konto usunięte
                                                                                  0
                                                                                  Ja daje 5 ale podobnie jak przedmówcy stwierdzili: nie powinieneś modyfikować zestawów.
                                                                                  Pozdrawiam
                                                                                  • avatar
                                                                                    Konto usunięte
                                                                                    0
                                                                                    Prawdziwa recenzja z pierwszego zdarzenia. + bez zastanowienia :)
                                                                                    • avatar
                                                                                      Wenezo
                                                                                      0
                                                                                      a nie uczyli ze heatpipy daje sie do gory nie w bok?:D tyczy sie to mugena ehh...
                                                                                      • avatar
                                                                                        Konto usunięte
                                                                                        0
                                                                                        Świetny artykuł - właśnie dziś jadę odebrać akurat ten cooler więc z chęcią poczytałem :)