Podsumowanie - werdykt

I tak oto dotarliśmy do momentu, gdy trzeba podjąć decyzję. Kiedyś sytuacja była prosta - smartfon czy telefon pod żadnym względem nie mógł konkurować z aparatem kompaktowym (nawet najlepsze mobilne pstrykacze, odstające od reszty komórkowej konkurencji jak legendarny Sony Cyber-shot K800i). Dziś wiemy, że proste kompakty przegrały walkę ze smartfonami, z wyjątkiem tych wyspecjalizowanych jak superzoomy. Narodziła się za to kategoria zaawansowanych kompaktów, z którymi smartfonom nie jest już tak łatwo konkurować. Cały czas jednak tli się w głowie pytanie, czy mają one wystarczają przewagę, by do siebie zachęcić przeciętnego użytkownika aparatu cyfrowego.

Jednego można być pewnym. Gdy bezwzględnie zależy nam zoomie optycznym, który daje ogromną kreatywność podczas fotografowania nieosiągalną dla smartfonów, to bez wahania wybierzmy superzoom, Pamiętajmy jednak - zapominając o tym, że zdjęcie jest zbliżeniem, nie poczujemy szczególnej przewagi tychże. Jeśli wystarczy nam jedna lub dwie (w przyszłości może trzy) ogniskowe i to te dające szersze pole widzenia, superzoom nie wiele więcej do zaoferowania, chyba że jest to aparat z sensorem typu 1 cal.

Sony RX10 IV - aparat kompaktowy (z sensorem 1 cal) za 8 tysięcy złotych. Za tyle kupimy Samsung Galaxy Note 8, Huawei P9 i projektor by oglądac z nich zdjęcia.

Zdjęcia z Panasonic TZ80 i Huawei P9 - oba dostępne obecnie w podobnej cenie, około 1200 złotych. Porównanie pokazuje maksymalne mozliwości obu aparatów (wykonano je w trybach zaawansowanych) na szerokim kącie widzenia (zdjęcie z Panasonic jest minimalnie zmniejszone, by zachować te same proporcje). 

Inaczej ma się sprawa w przypadku kompaktów zaawansowanych. Jak wspominaliśmy są to świetnie wyposażone aparaty dające szeroką kontrolę nad eskpozycją (a od tego żalezy nie tylko jakość obrazu), z dopracowaną technologią sensora typu 1”, czasem ze świetnymi wizjerami elektronicznymi i możliwością korzystania z akcesoriów systemowych (z wyjątkiem obiektywów, bo te zainstalowane są na stałe). W tym tekście bierzemy pod uwagę kompakty zaawansowane tańsze niż 3000 złotych. Droższe, takie jak Sony RX10 IV, z superzoomem, to już kategoria, do której mobilni mogą tylko wzdychać wyjmując swoje smartfony, nawet te kupione za równie dużą kwotę.

Smartfony coraz lepiej radzą sobie z fotografowaniem w słabym oświetleniu. Pomocne są tu tryby zaawansowane, ale też coraz lepsze algorytmy przetwarzania obrazu. Nie ma tu reguły, bo o ile w dobrym oświetleniu praktycznie każdy smartfon wypadnie przyzwoicie, to wyniki po ciemku mogą być bardzo rozbieżne. Coraz pokaźniejsza oferta starszych, ale bardzo dobrych fotosmartfonów, jest tu pomocna, gdy nie zależy nam na najnowszych osiągnięciach mobilnej technologii (czasem o dyskusyjnej przydatności).

Zdjęcie z Huawei P9 wykonane o świcie

Wybierając smartfon z zaawansowanymi trybami fotografowania (a także z zapisem zdjęć jako pliki DNG) pamiętajmy, że nie są to funkcje, z których będziemy korzystać stale. W zaawansowanym kompakcie praca w trybie ręcznym lub priorytetowym może stać się codziennością. W smartfonie taki tryb to przede wszystkim rozszerzenie potencjału na wyjątkowe sytuacje, a te nie zdarzają się codziennie. Poza tym format DNG mimo niewątpliwych zalet nadal nie daje w przypadku fotografii smartfonowej takich zalet jakie zyskujemy fotografując zaawansowanym kompaktem w formacie RAW.

Każdy smartfon jest doskonałym narzędziem w sytuacji, gdy jakość nie jest bezwzględnym priorytetem. Nie da się ukryć, że smartfonowa fotografia to jednocześnie świetna zabawa. To właśnie smartfonami popełniamy wiele komicznych zdjęć okraszonych efektami. Tu priorytetem jest często łatwość chwytania chwili i szereg zabawnych filtrów. Smartfony topowe fotograficznie, jak Samsung Galaxy Note 8, pozwalają myśleć o zdjęciach też w kategorii jakości, szczególnie że łatwo nimi uchwycić ostry kadr, a oprogramowanie dba o to by JPEGi miały przyjemne kolory.

Smartfon czy aparat kompaktowy - nasz werdykt

Ostateczną odpowiedź na pytanie: czy smartfon może zastąpić aparat kompaktowy pozostawiamy wam bo w dużym stopniu to subiektywna decyzja, natomiast dla ułatwienia wyboru zestawiliśmy wszystkie plusy i minusy w tabeli poniżej. Oczywiście nasze porównanie uwzględnia obecny stan rozwoju technologii fotograficznych. W przyszłości mogą pojawić się rozwiązania, które sprawią, że trzeba będzie zweryfikować poglądy.

Smartfon

plusy:

• jest zawsze pod ręką
• lekki, nieduży, zmieści się w „każdej” kieszeni
• duży dotykowy ekran bardzo wysokiej jakości
• wydajny procesor, radzący sobie z wymagającymi zadaniami,
• rozbudowane funkcje społecznościowe,
• Wi-Fi/3G, GPS i inne,
• wiele filtrów, narzędzia do obróbki zdjęć, możliwość zainstalowania aplikacji rozszerzających funkcjonalność,
• wbudowane świetne narzędzia do robienia panoram czy HDR,
• umożliwia dyskretne fotografowanie.
• jakość zdjęć na poziomie (a często lepsza) niż z prostych kompaktów, w topowych fotosmartfonach nawet w porównaniu z zaawansowanym kompaktem jest nieźle
• mimo ograniczeń, szczegółowe ujęcia, które cieszą nasze oczy
• pozwala wygodnie filmować (szczególnie w połączeniu z takimi akcesoriami jak gimbal)
• król selfie
• uszczelniana obudowa coraz częściej w standardzie

minusy:

• jedna ewentualnie dwie ogniskowe (dla aparatów na jednej ściance)
• nie każdy model ma stabilizację optyczną,
• mało wygodny podczas fotografowania - brak wyprofilowanego uchwytu (w przypadku niektórych serii smartfonowych można dokupić dedykowane akcesoria)
• lampa błyskowa razi oczy, a jednocześnie jest dość słaba,
• jakość zdjęć zrobionych w gorszych oświetleniowo warunkach w trybie automatycznym nadal nie zachwyca - widoczne szumy i rozmycia detali,
• nie wszystkie smartfony radzą sobie dobrze z fotografią nocną (i to kwestia bardziej oprogramowania niż sensora),
• brak gwintu statywowego, narzuca konieczność stosowania dodatkowych akcesoriów

Prosty kompakt

plusy:

• optyczny zoom (płynna regulacja) oraz optyczna stabilizacja,
• lepsza ergonomia - wygodniej się trzyma podczas fotografowania,
• lepiej sobie radzi w trudnych oświetleniowo warunkach (ale nie jest to regułą)
• stosunkowo mocna lampa błyskowa i lampka wspomagająca AF,
• więcej możliwości regulacji ustawień fotograficznych i łatwiejszy do nich dostęp
• wbudowany gwint statywowy

minusy:

• większej grubości niż smartfon, nie zawsze kieszonkowy (zależy od modelu),
• dodatkowy sprzęt do zabrania,
• stosunkowo niewielki ekran LCD,
• najczęściej brak GPS w standardzie,
• relatywnie mała liczba filtrów i narzędzi kreatywnych,
• mało wszechstronna platforma sprzętowa
• uszczelniana obudowa wymaga zakupu specjalnej wersji

Zaawansowany kompakt

plusy:

• duże możliwości optyki - możemy liczyć na jasne obiektywy, zoom optyczny i wydajną stabilizację,
• lepsza ergonomia - mimo stosunkowo niewielkiej bryły wygodniej się trzyma podczas fotografowania, wiele funkcji dostępnych poprzez przyciski i pokrętła
• stosunkowo duża matryca i dużo lepszej jakości zdjęcia niż w przypadku większości smartfonów (czasem satysfakcjonujące w równym stopniu co zdjęcia z aparatów systemowych),
• przyzwoicie radzi sobie w trudnych oświetleniowo warunkach
• stosunkowo mocna lampa błyskowa, możliwość stosowania zewnętrznej lampy
• wizjer elektroniczny (zależy od modelu)
• dotykowy ekran podglądu (zależy od modelu)
• szerokie możliwości regulacji ustawień fotograficznych i łatwiejszy do nich dostęp
• wbudowany gwint statywowy

minusy:

• stosunkowo duży, nie zawsze kieszonkowy,
• dodatkowy sprzęt do zabrania,
• brak GPS w standardzie,
• mało wszechstronna platforma sprzętowa (to tylko aparat)

Mamy nadzieję, że dzięki naszej analizie łatwiej będzie wam podjąć decyzję, czy nadal kontynuować przygodę z kompaktem, dołączyć go do arsenału fotograficznego, bo przypuszczalnie dziś dla większości z nas pierwszym aparatem w życiu będzie smartfon. Aparatem, który bez względu na kolej rzeczy będziemy posiadać.

Zakup dobrego fotograficznego sprzętu (czyli zaawansowanego kompaktu) daje szanse na fotograficzne spełnienie, ale warto przemyśleć tę sprawę. Gdy fotografia nie jest naszą pasją czy profesją, to może będziemy niepotrzebnie szukali czegoś ponad to co mamy w danej chwili pod ręką. Bo jeśli to coś robi zdjęcia, to na pewno jest to „najlepszy aparat”. Przekonuję się o tym codziennie, a nawet w sytuacjach (wakacje z dala od domu w malowniczych miejscach), których kiedyś nie wyobrażałbym sobie jako momenty, by nie mieć pod ręką dobrej cyfrówki.

Zdjęcie z Sony Ericcson K800i (wykonane ponad 10 lat temu) - wspomnienie, które zawsze będzie cieszyć

Całkiem niedawno producenci próbowali połączyć smartfon z kompaktem. Pamiętacie zapewne te próby, z których najlepiej chyba prezentował się Panasonic Lumix CM1. Sukcesu jednak nie udało się odtrąbić, jedynie doprowadziło to do przeniesienia ciężaru - kompakty stały się zaawansowane, a smartfony zastąpiły to co do tej pory zwykliśmy określać mianem kompaktów.