Karty graficzne

Rodzaje złącz i wyjść

przeczytasz w 2 min.


AGP (Accelerated Graphics Port)  – wyparta już z rynku 32-bitowa magistrala systemowa, łącząca kartę graficzną z mostkiem północnym (NB). Tą samą nazwą określane jest także popularne złącze, przez długi czas występujące na płytach głównych oraz kartach graficznych. Ostatnia specyfikacja portu AGP x8 (v3.0) taktowana była 66MHz zegarem, charakteryzując się przepływnością na poziomie 2GB/s.


PCI Express – w przypadku tej magistrali, nie mamy do czynienia z typowym portem graficznym, ale bardziej uniwersalnym rozwiązaniem, mającym zastąpić ograniczoną przepustowością szynę PCI. PCI Express to magistrala szeregowa, pozwalająca na przesył do 2,5GT/s (gigatransferów na sekundę) w przypadku wersji złącza 1.0/1.1, oraz do 5GT/s w przypadku złącza w wersji 2.0. Charakterystyka szeregowej magistrali PCI Express pozwala wykorzystywać pojedyncze linie komunikacyjne (lanes) osobno (x1), bądź w parach (x2 / x4 / x8 /x16 / x32). Ze względu na duże wymagania portu graficznego (przesył danych), karty graficzne korzystają aż z 16 linii PCI Express; obecnie w standardzie 2.0.

Porównanie kart ze złączem AGP x4/x8 (góra) oraz PCI Express x16 (dół)

D-sub – podstawowy, 15-pinowy port analogowy, dostępny w kartach graficznych od początku istnienia tego typu urządzeń. Stosowany oczywiście do podłączenia monitorów CRT (popularnych wyświetlaczy kineskopowych), a opcjonalnie również LCD (gdy nie ma możliwości użycia kabla DVI).

analogowe złącze D-sub wymagane do podpięcia monitora CRT

S-video – analogowe wyjście telewizyjne, popularnie nazywane także TV-outem. Przy czym sama nazwa S-video określa standard złącza (ośmio pinowe okrągłe gniazdko). Część kart wyposażonych w zewnętrzny układ służący do „grabbingu” obrazu, potrafi przetwarzać do postaci cyfrowej obraz ze źródeł analogowych (np. kamer czy magnetowidów). Takie gniazdo będzie oznaczone jako TV-IN/OUT (wejście/wyjście).

najbardziej rozpowszechniony na dzisiejszych kartach zestaw wyjść sygnałowych 2x DVI + S-video (TVout)

DVI – najczęściej spotykane w dzisiejszych kartach graficznych porty cyfrowo – analogowe (DVI-I), lub tylko cyfrowe (DVI-D) służące do podłączenia monitorów LCD (kablem DVI), bądź poprzez przejściówkę DVI do D-Sub także analogowych CRT. Opcja złącza DVI-D występuje najczęściej w monitorach, DVI-I znajduje natomiast zastosowanie w kartach graficznych – przede wszystkim ze względu na kompatybilność ze starszymi wyświetlaczami analogowymi. Nowe konstrukcje kart posiadają zestaw wyjść pozbawiony analogowego D-sub'a. Jeżeli zatem wciąż wykorzystujemy poczciwego CRT'ka, nie obędzie się bez wymaganej przejściówki DVI do D-Sub. Ten element stanowi dziś obowiązkowy dodatek wyposażenia niemal każdej sprzedawanej karty.

HDMI – multimedialne złącze stosowane nie tylko w kartach graficznych, ale również w nowoczesnych szerokokątnych monitorach (full HD, HD ready), telewizorach typu plasma oraz LCD. Jego popularność polega głównie na bezśrubkowym montażu, oraz szerokim wykorzystaniu w wielu urządzeniach codziennego użytku - nie mam tu oczywiście na myśli urządzeń AGD ;). Złącze podobnie jak DVI, z którym jest także kompatybilne elektrycznie, obsługuje zabezpieczenia „antypirackie” HDCP (High-bandwidth Digital Content Protection), uniemożliwiające m.in. kopiowanie zawartości dysków w formacie Blue Ray – kodowanie materiału audio/video specjalnym algorytmem  (przynajmniej w teorii).

wtyczka w standardzie HDMI, w odróżnieniu od DisplayPort'u posiada dwa wcięcia na krawędziach

gniazdo spdif – dodatkowe dwupinowe gniazdko dostępne w wielu nowych produktach wyposażonych w układy nvidia. Złącze służy do podłączenia cyfrowego, wielokanałowego dźwięku bezpośrednio z karty dźwiękowej do portu HDMI, dzięki czemu będziemy w stanie przesłać do wyświetlacza HD obraz oraz wielokanałowy dźwięk jednym kablem.


DiplayPort – cyfrowy port coraz częściej spotykany na kartach graficznych, fizjonomią do złudzenia przypominający popularne HDMI. W odróżnieniu od HDMI jednak, który powstał głównie z myślą o zastosowaniach multimedialnych, jest to port typowo graficzny. Maksymalna przepustowość magistrali DiplayPort'u wynosi 10,8Gb/s i jest wyższa od HDMI o 0,6Gb/s. W miarę większego rozpowszechnienia się tego standardu, tego typu złącza będą coraz częściej umieszczane zarówno na kartach graficznych jak i w monitorach HD. Co ważne licencja na stosowanie portów DP jest otwarta. Oznacza to, że w odróżnieniu od HDMI, nie pobierane są żadne opłaty licencyjne. Technika szyfrowania materiału HD (obraz i dźwięk) zgodna jest także w wersją HDCP v1.3 i w przypadku Display Portu często określana mianem DPCP.

DisplayPort – wtyczka z charakterystycznym pojedynczym wcięciem oraz „nagie” gniazdko w tym standardzie

ATi FirePro V5700 – przykładowe rozmieszczenie DisplayPort'ów