Krok naprzód czy w bok?

Standard ATX ma już prawie 10 lat. W branży komputerowej oznacza to bardzo podeszły wiek i chyba pora przejść na zasłużoną emeryturę. Do wejścia na scenę jest już gotowy następca - standard Balanced Technology Extended, czyli BTX.

Ogłoszony we wrześniu 2003 roku BTX jak na razie czeka sobie spokojny, że już niebawem nadejdzie jego czas. Producenci z branży komputerowej zasygnalizowali światu, że są na nowy standard gotowi i jak na razie panuje cisza, przerywana tylko na dużych imprezach targowych.

Postanowiliśmy Wam przybliżyć nieco ten temat, zebrać w artykule dostępne informacje i opisać główne cechy nowego standardu.

Zacznijmy od wyjaśnienia: BTX określa parametry obudów komputerowych, płyt głównych i zasilaczy. Komputer zbudowany według tej normy będzie miał szereg nowych cech i właściwości, które mają z założenia stanowić o jego nowoczesności i rozwiązać problemy, z którymi nie można sobie poradzić w przypadku ATX.

Tuż po prezentacji pojawiły się głosy, że płyta BTX to po prostu płyta ATX odwrócona i postawiona na głowie. Nie brakowało głosów o bezsensownym wyciąganiu pieniędzy od klientów, o robieniu zmian na siłę.

schemat blokowy płyty BTX

Z prawej strony jest przednia część płyty, gniazdo CPU umieszczone w środkowej części, nad slotami pamięci. Powyżej znajdują się zaznaczone na niebiesko sloty kart PCI Express oraz białe PCI. Czemu ma służyć właśnie takie rozmieszczenie elementów na płycie? Spójrzmy na drugą ilustrację, przedstawiającą obieg cieplny kanał powietrzny, jaki zaprojektowano dla płyty BTX.

kanal-powietrzny

Zauważmy, że zasilacz, napędy optyczne i dyski twarde mieszczą się teraz na dole. Znajdujący się nad nimi procesor dysponuje nieco inaczej rozwiązanym chłodzeniem:

cooler CPU dla standardu BTX

Wentylator zasysa chłodne powietrze przez przednią ściankę obudowy i poprzez żeberka radiatora tłoczy je do tyłu, w kierunku mostków płyty głównej. Przy okazji owiewane są też pamięci oraz karta graficzna. Takie rozwiązanie ma być ciche, a jednocześnie efektywne. Zapewne w rozbudowanych i wydajnych pecetach i tak trzeba będzie zastosować dodatkowe wspomaganie podstawowego obiegu powietrza, ale sama idea jest dobra i powinna się sprawdzić.

Twórcy standardu BTX musieli wziąć pod uwagę również postępujący szybko trend miniaturyzacji systemów komputerowych. Dzisiejsze mini-pecety borykają się z wieloma problemami, mocno się grzeją i nie są zbyt ciche. BTX przewiduje oprócz podstawowej wersji również dwa rodzaje zminiaturyzowanych komputerków: microBTX oraz picoBTX. Norma ściśle określa właściwości tych odmian, dlatego też rozpowszechnienie się malutkich komputerów będzie dużo łatwiejsze niż obecnie.

Każdy znaczący w świecie producent ma już w swojej ofercie płyty główne BTX

Przy projektowaniu standardu BTX dla płyt głównych brano też pod uwagę problemy elektryczne, z którymi borykają się dziś producenci płyt głównych. Niekiedy bardzo trudno poprowadzić ścieżki sygnałowe tak, aby nie wystąpiły interferencje elektromagnetyczne pomiędzy nimi. BTX bierze to pod uwagę - rozmieszczenie elementów na płycie jest lepiej rozplanowane.

Obudowa BTX wizualnie nie różni się zbytnio ATX. Większe pole do popisu mają natomiast projektanci obudów microBTX i picoBTX.

Jak na razie to jedynie firma Coolermaster wyprodukowała model CMStacker przystosowany do montażu płyt głównych i zasilaczy BTX.

CoolerMaser CMStacker

Producenci zasilaczy jak na razie śpią. Na różnych targach komputerowych prezentowany był zgodny z BTX zasilacz Fortron.

zasilacz BTX

W kwestii zasilania nie zmienia się wiele. Główna wtyczka zasilająca płytę główną ma dodatkowe doprowadzenia napięć +3.3, +5 i +12v oraz masę. Tolerancje napięć są prawie identyczne jak w normie ATX12V.

Zmiany, które poczyniono projektując standard BTX wydają się być przemyślane i celowe. Nacisk położony na polepszenie chłodzenia i wyciszenie komputera powinien zaowocować w niedalekiej przyszłości, użytkownicy chętniej przesiądą się na nowy standard mając w perspektywie takie korzyści. Otwarta droga do miniaturyzacji sprzyjać będzie powstawaniu niewielkich, cichych komputerów multimedialnych, które będą mogły zastępować magnetowidy, odtwarzacze filmów divx i muzyki mp3.