Na rynku dostępne są dwa standardy związane z tworzeniem grafiki 3D:
- Direct3D - będący częścią bibliotek DirectX, nieodłączanie związanych z Windows, zamkniętych i tworzonych przez Microsoft
- OpenGL - dostępny dla bardzo różnych systemów operacyjnych
Dystrybucje Linuksa zawierają najczęściej bibliotekę Mesa 3D będącą darmową implementacją OpenGL. Może pracować nawet gdy w systemie nie ma działającej sprzętowej akceleracji (poniżej przykładowe demo "glxgears" i wynik komendy "glxinfo" z zaznaczonym fragmentem wskazującym na użycie programowego sterownika). Nawiasem mówiąc, Windows ma podobne rozwiązanie dopiero wraz z "siódemką" (WARP10).
Moja karta graficzna NVIDII w Mincie została wykryta i zaproponowany został własny sterownik producenta (a ja skorzystałem z tej propozycji). Panel różni się znacząco od tego z Windows, inne są np. wartości ustawień barw (podanie tej samej gammy, jasności, itp. nie daje takich samych kolorów jak w systemie Microsoftu). Po włączeniu tego sterownika przestała mi działać kontrola jasności klawiszami funkcyjnymi, z uporem maniaka po restarcie systemu włączana była zawsze najwyższa rozdzielczość.
Możliwe było już wtedy włączenie efektów graficznych pulpitu (zapewnione przez rozwiązanie Compiz). I tak np. okna przy poruszaniu mogą się zachowywać jak żelki, przy powiększaniu jak trampolina, pulpit może być jedną wielką kostką, Alt-Tab może wyglądać jak w Windows Vista i 7, itd. Opcji jest o wiele, wiele więcej... Niestety na filmiku poniżej widać jeden problem (migotanie). To nie jest zauważalne podczas używania systemu i prawdopodobnie wynika z niedoskonałości programów nagrywających (próbowałem Istanbul, recordMyDesktop i XVidCap i ten ostatni został wybrany ostatecznie).
Z kolei w Ubuntu na układzie zintegrowanym Intela miałem inny problem - jak uruchomić akcelerację 3D ze sterownikami Intela? Brak było zbioru konfiguracyjnego X.Org oraz narzędzia konfiguracyjnego. Należało "tylko" zalogować się do konsoli, zatrzymać interfejs graficzny ("sudo service gdm stop"), użyć komendy "sudo Xorg -configure", w sekcji "Device" zamienić sterownik z "vesa" na "intel", dodać wpisy do sekcji "Monitor" wygenerowane np. przez komendę "gtf" i uaktywnić je w sekcji "Screen". Moim zdaniem troszkę przerażające dla przeciętnego użytkownika. Nie udało mi się uruchomić efektów graficznych pulpitu.
Tak czy inaczej - praktyczne działanie całości (sugeruję jednak sprzętową akceleracje ;-)) pozwoli sprawdzić np. sympatyczna gra Extreme Tux Racer. Można sobie też poczytać artykuł Is Windows 7 Actually Faster Than Ubuntu 10.04? (po angielsku), który próbuje porównać sterowniki Intela, NVIDII i ATI z tym dla Windows 7. Nie wypada to najlepiej dla Linuksa, niemniej jednak moim zdaniem pokazuje, że ta dystrybucja nie jest całkiem "osierocona".
