Jak to zrobić w Linux – 20 praktycznych porad dla początkujących

1. Jak zabić (zakończyć) proces?

Gdy któryś z procesów nie działa prawidłowo, to zaczyna zużywać zbyt dużo procesora i przestaje odpowiadać. Nie da się go wtedy wyłączyć za pomocą kliknięcia myszą i jedynym rozwiązaniem zostaje jego zabicie, czyli całkowite zamknięcie.

Z pomocą przychodzi polecenie „kill” w terminalu. Na początku trzeba znaleźć PID, czyli numer identyfikacyjny procesu. Do tego wystarczy użyć polecenia „ps”. Aby przeszukało ono wszystkie procesy, należy użyć opcji -e, czyli: „ps -e”. Wyświetli się wówczas lista, z której możesz wybrać ten, który chcesz zakończyć i użyć komendy kill z numerem PID jako parametrem.

2. Jak włączyć obszary robocze?

Możliwość skorzystania z obszarów roboczych to świetna cecha Linuxa, z którego między innymi Ubuntu korzysta od wielu lat. Obszary robocze nie są automatycznie włączone, acz wchodzą w skład każdej instalacji pulpitu. Narzędzie to umożliwia jednoczesne otwarcie wielu wersji pulpitu – na jednym może być otwarty projekt, nad którym pracujesz, na drugim aplikacja do odtwarzania muzyki. Obsługa odbywa się przy użyciu skrótów klawiszowych. Jest to wygodny sposób na organizację pracy na komputerze. Aby włączyć tę opcję w Ubuntu należy po kolei wybrać: Ustawienia Systemu -> Wygląd -> Zakładka „Zachowanie” -> Włączenie obszarów roboczych.

3. Jak zrobić kopię zapasową?

Kopia zapasowa to niezwykle istotna kwestia na każdym systemie operacyjnym. Upewnij się, że nie stracisz wszystkich plików, zdjęć oraz filmów za pomocą domyślnego narzędzia do tworzenia kopii zapasowych Ubuntu, czyli Déjà Dup. Można go używać do tworzenia kopii zapasowych, np. w chmurze. Aby skorzystać z tego narzędzia należy zainstalować niezbędne pakiety, uruchamiając polecenie w terminalu: „sudo apt-get install duplicity”, a następnie „sudo apt-get install --reinstall python-gi”. Aby uruchomić program wystarczy w pasku wyszukiwania menu znaleźć słowo kluczowe déjà-dup. Możesz to zrobić również w terminalu. Po uruchomieniu aplikacji można zobaczyć aktualny jej status i utworzyć kopie zapasowe.

4. Jak zagrać w ulubioną grę z Windowsa w systemie Linux?

Jednym z dobrych sposobów jest Wine, czyli rozwijane od ponad dwóch dekad oprogramowanie, które umożliwia uruchamianie aplikacji i gier tworzonych dla Windowsa na komputerach z systemem Linux/Unix. Pozwala między innymi na korzystanie z programu Photoshop, ale także na granie w takie tytuły jak chociażby Wiedźmin 3. Jest to jeden z najstarszych sposobów, ale nie jedyny! Warto wspomnieć również o Steamie, na którym wiele tytułów śmiga tak samo, jak na Windowsie.

5. Jak zmienić czcionkę terminalu?

Otwórz terminal, wybierz z jego górnego menu Edycję, a następnie na samym dole opcję Preferencje. Otworzy się okienko, które umożliwia między innymi wybór czcionki oraz jej wielkość. Lista czcionek jest spora, dlatego bez problemu znajdziesz taką, która będzie Ci odpowiadać.

6. Jak zamknąć komputer o określonej godzinie?

Czasami istnieje potrzeba, aby zamknąć komputer kilka godzin po tym, jak zakończy się pracę. Jest na to bardzo prosty sposób, wystarczy w terminalu użyć następującej komendy: „sudo shutdown 18:00” – Twój sprzęt automatycznie wyłączy się o godzinie 18. Możesz również przekazać systemowi, aby zakończył pracę np. za 20 minut: „sudo shutdown +20”.

7. Jak znaleźć konkretny plik?

Wyszukanie konkretnego pliku nie jest czasem takie proste, szczególnie, gdy dopiero poznajesz system Linux. Ogólna składnia komendy, którą należy wpisać w terminal, to: „find /path/to/file/ -iname filename”, gdzie pod „filename” wpisujesz nazwę szukanego pliku. Możesz również wyświetlić wszystkie pliki w bieżącym katalogu, wpisując: „find .”.

8. Jak sprawdzić temperaturę procesora za pomocą terminala?

Aby sprawdzić temperaturę procesora, wystarczy zainstalować pakiet lm-sensors. W terminalu wpisz komendę: „sudo apt-get install Im-sensors”. Następnie należy aktywować pakiet za pomocą polecenia: „sudo sensors-detect”. Wszystkie opcje potwierdź, a po zakończeniu całego procesu możesz sprawdzić temperaturę procesora za pomocą polecenia „sensors”.

9. Jak utrzymać działanie programu w tle?

Uruchamiając program w terminalu nie raz mogło Ci się zdarzyć, że przypadkiem zamknąłeś terminal, a razem z nim cały program. Aby temu zapobiec i utrzymać dalej działanie danej aplikacji, wystarczy użyć polecenia nohup + podać nazwę programu.

10. Jak wyczyścić ekran terminala?

Pracując dużo w terminalu w pewnym momencie może Cię zacząć przytłaczać duża ilość tekstu. Aby wyczyścić terminal, na przykład po wykonaniu wielu poleceń, wystarczy tylko użyć komendy „clear”.

11. Jakich skrótów klawiszowych warto używać?

Jak w każdym systemie, tak i w Linuxie istnieje kilka skrótów klawiaturowych, których warto zacząć używać, aby ułatwić i przyspieszyć swoją pracę. Wymieniamy te najpopularniejsze:

    • CTRL + ALT + T – uruchomienie terminalu,
    • CTRL+ALT+F1, F2, itd. – przełączenie pomiędzy terminalami i interfejsem graficznym,
    • CTRL+ALT+Strzałka w lewo/prawo – przechodzenie pomiędzy pulpitami,
    • CTRL+ALT+L – blokada ekranu,
    • CTRL+ALT+D – minimalizacja aplikacji,
    • ALT+Tab – wyświetlanie listy programów,
    • ALT+F4 – zamykanie programu/okna.

12. Jak uzyskać dostęp do logów w celu poszukiwania problemów?

Jeśli masz problem w systemie Linux i zastanawiasz się, jak go rozpoznać, to polecamy przejrzenie plików z logami systemowymi. Błędy mogą znaleźć się w ogólnym pliku z logami lub w dokumentach konkretnych programów. Wszystkie znajdują się w katalogu /var/log. Możesz je przeglądać przez terminal lub ręcznie.

13. Jak sprawdzić prędkość Internetu za pomocą terminala?

Sprawdzenie prędkości Internetu przydaje się głównie w momencie, gdy bardzo wolno ładują Ci się strony i chcesz sprawdzić, czy problem leży po Twojej stronie. Dobrze jest również przetestować łącze, gdy zmieniasz połączenie internetowe i chcesz mieć pewność, że otrzymujesz to, co Ci obiecano. W systemie Linux przydatnym do tego narzędziem jest speedtest-cli.

Aby zainstalować narzędzie, wystarczy komenda: „sudo apt-get install speedtest-cli”. Prędkość Internetu sprawdzisz poprzez wpisanie polecenia: „speedtest-cli”.

14. Jak uruchomić program w tle?

Jeśli uruchamiasz jakieś zadanie w konsoli, które trwa dłużej niż kilka minut, to możesz je sobie zatrzymać i wrzucić w tło, aby móc dalej wykonywać inne czynności. Aby od razu uruchomić program w tle w terminalu, można to zrobić przy pomocy modyfikatora &, który poprzedzić musisz nazwą aplikacji.

15. Jak używać skrótów w terminalu?

Terminal to bardzo przydatne narzędzie. Warto znać kilka podstawowych skrótów, które zdecydowanie ułatwiają w nim pracę:
    • strzałka góra i dół – odszukiwanie komendy w historii,
    • CTRL+K –  usunięcie wpisywanej linii od kursora do końca linii,
    • CTRL+U – usunięcie wpisywanej komendy od kursora do początku linii,
    • Q/CTRL+D/CTRL+C/CTRL+X – zakończenie danego programu,
    • ssh username@nazwahosta -p port – połączenie się z serwerem,
    • xdg-open nazwa_pliku – otwieranie pliku graficznego lub innego,

16. Jak uruchomić wiele poleceń jednocześnie?

Jeśli często korzystasz z terminala, to być może zastanawiasz się, jak uruchomić wiele poleceń jednocześnie. Jest to bardzo proste – wystarczy tylko użyć średnika, aby połączyć wszystkie komendy i uruchomić je w tym samym czasie: „polecenie [OPCJE] ; polecenie [OPCJE]”.

17. Jak dodać nowego użytkownika?

Terminal daje możliwość dodawania nowego użytkownika, za pomocą komendy adduser. Wszystkie zmiany zapisują się w pliku /etc/passwd, gdzie znajdują się informacje o użytkownikach systemu. Aby dodać nową osobę, wystarczy wpisać polecenie: „sudo adduser nazwa_użytkownika”.

18. Do czego można używać terminala?

Można w nim zrobić mnóstwo rzeczy, poniżej znajdziesz przykładowe:

    • Szukanie plików,
    • Pakowanie i rozpakowywanie plików,
    • Sprawdzenie wolnego miejsca na dysku,
    • Postawienie bazy danych,
    • Github,
    • Usuwanie wielu plików jednocześnie,
    • Instalacja narzędzi deweloperskich,
    • Historia poleceń,
    • Dropbox,
    • Konwersja obrazów,
    • Konwersja plików DOC do PDF,
    • Ściąganie filmików z serwisu YouTube.

19. Jak otworzyć pliki z Windowsa, typu Word lub Excel?

Dzięki LibreOffice można bez problemu korzystać z plików zapisywanych w popularnym Wordzie lub Excelu. Dokumenty, które stworzysz na Linuksie, możesz bardzo łatwo zmienić z formatu ODF, na ten odczytywany przez Microsoft Word.

20. Jak skopiować tekst do terminala?

Być może zauważyłeś już, że w terminalu nie działają najbardziej znane skróty klawiaturowe, czyli kopiowanie: CTRL+C oraz wklejanie: CTRL+V. W terminalu należy używać ich nieco inaczej, czyli: CTRL+SHIFT+C oraz CTRL+SHIFT+V.

To wszystkie porady, jakie dla was przygotowaliśmy. Macie inne przydatne wskazówki? Dajcie znać w komentarzach.