EFI vs BIOS - najważniejsze różnice
Płyty główne

EFI vs BIOS - najważniejsze różnice

przeczytasz w 2 min.

Czy BIOS z DRM to słuszne określenie dla EFI? Czym różni się od tradycyjnego BIOS-u? Poznaj zalety i wady tego rozwiązania.

Początki BIOS, czyli Basic Input/Output System pamiętają już jedynie najstarsi informatycy, bo datuje się je na lata 70. ubiegłego wieku. BIOS jest podstawowym systemem wejścia/wyjścia, który uruchamia się wraz ze startem komputera. Jego główne zadanie to właśnie obsługa urządzeń wejścia/wyjścia.

BIOS przez wiele lat ewoluował, jednak wciąż był bardzo ograniczony swoją archaiczną architekturą. Staruszkowi podziękowano uprzejmie i sięgnięto po bardziej nowoczesne rozwiązanie.

Następcą BIOS jest EFI, czyli Extensible Firmware Interface. Prace nad EFI zapoczątkowała firma Intel, jednak później kontynuowała je organizacja Unified EFI Forum i tak też powstał UEFI (Unified Extensible Firmware Interface). Prace nad UEFI wspierają takie firmy jak: AMD, American Megatrends, Apple Computer, Dell, Hewlett Packard, IBM, Insyde, Intel, Lenovo, Microsoft i Phoenix Technologies.

Interfejs pomiędzy firmware a systemem operacyjnym można spotkać pod nazwami EFI, UEFI, czy EFI BIOS. Producenci płyt głównych wprowadzają też inne, własne nazwy (np. w przypadku firmy MSI EFI nosi nazwę Click BIOS).

Pierwsze wykorzystanie EFI miało miejsce około 2000 roku na stacjach roboczych Itanium, a w roku 2008 firma MSI zaprezentowała pierwsza płytę główną wykorzystującą EFI. Poważna ekspansja EFI na domowe komputery rozpoczęła się jednak dość niedawno, wraz z premierą platformy Intel Sandy Bridge (płyty główne z podstawką 1155).

Różnice pomiędzy nowym EFI a starym BIOS-em widać na pierwszy rzut oka. Atrakcyjny wygląd rozwiązania zastępującego BIOS nie jest jednak jego największą zaletą. Jak wyglądają podstawowe różnice pomiedzy BIOS a EFI?

Różnice: BIOS vs EFI

EFI jest bardziej przyszłościowy, chociaż na razie wiele osób może wzruszyć ramionami i zapytać, po co mu obsługa tak gigantycznych partycji. Modułowa budowa EFI pozwala na jego łatwą rozbudowę, na co jednak przyjdzie jeszcze poczekać. Jeśli interesuje cię bardziej szczegółowy opis możliwości UEFI, powinieneś zajrzeć do specyfikacji (najnowsza nosi numer 2.3.1 i pochodzi z 6 kwietnia bieżącego roku).

 BIOSUEFI/EFI
tryb pracy16-bit32/64-bit
pamięć operycyjna1MBmaks. dostępna
Interfejstekstowygraficzny*
obsługa myszkąnietak
 obsługa dyskówMBRGPT
wielkość partycjido 2,2 TB10 miliardów TB**
 ilość partycjido 4do 128
dostęp do sieci nietak
DRMnietak
tryb pracyrzeczywistychroniony
modułowa budowanietak

 * część producentów korzysta z zalet EFI, ale wciąż używa interfejsu przypominającego klasyczny BIOS

** 9,4 x 10²¹ bajtów (64-bit)

Niektórzy producenci wciąż nie oferują "pełnego" EFI w swoich płytach głównych. Dla przykładu, Gigabyte ma rozwiązanie o nazwie Hybrid EFI, które łączy interfejs klasycznego BIOS z bezproblemową obsługą dużych dysków. W tabelce zaznaczyliśmy na czerwono jedną z funkcji EFI.  Jakie są, a raczej mogą być konsekwencje integracji DRM wraz z EFI? Piszemy o tym szerzej na jednej z kolejnych stron.

Ciekawostki: BIOS Beep Codes

BIOS Beep Codes to sygnały dźwiękowe emitowane przez "brzęczyk" na płycie głównej (bądź w obudowie), za pomocą których BIOS komunikuje sprawność komputera, bądź ewentualne problemy ze sprzętem. Zwykle jeden krótki sygnał tuż po uruchomieniu komputera daje znać, że wszystko jest OK, jednak sygnały różnią się w zależności od producenta BIOS-u. Przykładowo w BIOS-ie Award jeden długi sygnał i dwa krótkie sygnalizują błąd karty graficznej, a w BIOS-ie AMI pięć krótkich sygnałów oznacza błąd procesora. Pełną listę sygnałów można znaleźć na stronie BIOS Central.