Co to jest? Co to znaczy? - czyli przewodnik pod terminach i cechach mobilnych układów graficznych
• ATI PowerPlay
Technologia zarządzająca mająca wpływ na pobór energii. Akcelerator graficzny, gdy nie wymagamy od niego dużej wydajności, ma obniżane parametry pracy, a dokładnie częstotliwość taktowania. W ten sposób obniżane są ilości wydzielanego się ciepła z akceleratora oraz jego pobór energii.
Opracowana przez firmę NVIDIA technologia CUDA jest równoległą architekturą obliczeniową. W określonych warunkach powoduje wzrost wydajności obliczeń dzięki wykorzystaniu mocy układu graficznego. Nawet średniej wydajności karty graficzne na bazie GeForce GTX 260, czy GeForce GTS 450 są znacznie szybsze w określonych obliczeniach od najnowocześniejszych procesorów (CPU). Istnieje zatem możliwość wykorzystania układu graficznego do przetwarzania obliczeń wideo, fizyki, biologii, chemii, symulacji dynamiki płynów, rekonstrukcji obrazu w tomografii komputerowej, analizy sejsmicznej i wielu innej. CUDA zainteresuje więc użytkowników zajmujących się bardziej skomplikowanymi zajęciami, niż granie, czy słuchanie muzyki. Sama technologia jest dostępna w kartach graficznych GeForce od kilku generacji i nabywając w zasadzie jakikolwiek notebook z akceleratorem mamy zagwarantowaną obsługę CUDA. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykułach: Test GPGPU: NVIDIA Fermi vs ATI Evergreen oraz NVIDIA CUDA i ATI Stream. Wykorzystać moc GPU
Taktowanie jest to sposób sterowania pracą układów cyfrowych, polegający na dostarczeniu przez zegar sygnału elektrycznego o określonej częstotliwości. W naszych komputerach, układ graficzny, jego pamięć operacyjna pracują z okręśloną częstotliwością taktowania. Im jest ono wyższe, tym dane urządzenie może uzyskiwać lepszą wydajność. Ze wzrostem częstotliwości taktowania wzrasta także pobór energii i ilość wydzielanego się ciepła.
• DirectX
„Pomost” pomiędzy sprzętem komputerowym (np. karta graficzna), a oprogramowaniem (np. gra komputerowa). Jest to zestaw funkcji wspomagających wyświetlanie grafiki, zarówno w dwu-, jak i trójwymiarowej. Wraz z kolejnymi wersjami oznaczanymi coraz wyższym numerem wzrasta stopień jakości grafiki. Choć nie zawsze, nowsza wersja DirectX umożliwia programistom łatwiejsze pisanie kodu gry. Generalnie, im wyższy numerek, tym odwzorowanie jakości wyświetlanej grafiki powinno być lepsze. Najnowszą wersją jest DirectX 11.
Cyfrowy port coraz częściej stosowany w kartach graficznych, który przypomina HDMI. W odróżnieniu od HDMI, który ma zastosowanie multimedialne, Display Port jest złączem typowo pod układ graficzny. Producenci akceleratorów coraz częściej stosują DP, bo jest to otwarty standard i nie podlega żadnym opłatom licencyjnym, tak jak HDMI
• GeForce Boost
Pozwala użytkownikowi dodać kolejną kartę graficzną, zapewniając większą moc przetwarzania grafiki. Łączy wydajność zintegrowanego układu graficznego na płycie głównej oraz dodatkowego GeForce. W określonych warunkach można liczyć na kilkudziesięcioprocentowy wzrost wydajności w grach.
• HDCP
Technologia mająca za zadanie chronić przesyłany pomiędzy dwoma urządzeniami materiał dźwiękowy lub wideo. HDCP pełni kontrolę przed niepożądanym kopiowaniem i łamaniem praw autorskich.
Rodzaj multimedialnego złącza stosowanego zarówno w akceleratorach graficznych, jak i monitorach, telewizorach czy aparatach cyfrowych. Obsługuje interfejs wysokiej rozdzielczości. Obsługuje cyfrowy sygnał audio i wideo w wysokiej rozdzielczości. Urządzenia ze względu na swoją budowę mogą mieć gniazda mini-HDMI, bądź standardowe HDMI. Różnicą między nimi jest tylko wielkość gniazda.
Technologia Hybrid Power inteligentnie włącza układ GPU GeForce GT, by zagwarantować optymalną wydajność po podłączeniu do zasilacza i wyłącza go w celu wydłużenia czasu pracy przy zasilaniu akumulatorowym.
• Magistrala pamięci operacyjnej, rodzaj pamięci
W dużym uproszczeniu stanowi drogę, po której przesyłane są dane. Każda magistrala pamięci ma jakąś szerokość, która wyrażana jest w bitach. Im ona szersza, tym więcej można przesłać informacji. Magistrala pamięci obok pojemności, częstotliwości taktowania i rodzaju kości pamięci (GDDR3, GDDR5), to najważniejszy parametr mający wpływ na ogólną wydajność karty graficznej. Współczesne akceleratory graficzne wykorzystują magistrale: 128 bit (np. Radeon Mobility 5730), 192 bit (np. GeForce GTX 470M), czy też 256 bit (np. GeForce GTX 260M).
Każda karta graficzna ma także standard pamięci, np. DDR2, DDR3, GDDR3, GDDR5. Od końca lat ’90 producenci modułów pamięci (np. Hynix, Samsung, Qimonda) ulepszali je, wprowadzając ich kolejne generacje. Obecnie najczęściej stosowanym rodzajem pamięci jest GDDR3 i GDDR5.
• Obsługa wielu monitorów, ATI Eyefinity, 3D Vision
Funkcja przydatna głównie dla fanów gier lub osób potrzebujących dużej powierzchni pulpitu. Od serii kart graficznych Radeon HD 5000 możliwe jest podłączenie nawet sześciu monitorów w różnych kombinacjach. Wyświetlanie obrazu na monitorach może następować niezależnie od siebie. W ten sposób w zasięgu ręki jest stworzenie kina domowego, centrum rozrywki lub miejsca pracy, gdzie wykorzystuje się naraz wiele arkuszy, czy kilka aplikacji. Konkurencyjną technologię ma firma NVIDIA, gdzie karty graficzne mogą wyświetlać obraz np. na trzech monitorach, ale pod warunkiem, że w naszym laptopie będą dwie karty graficzne zespolone ze sobą.
Obsługa wielu monitorów jest technologią ciekawą, ale jeśli myślimy tylko o grach, to należy dysponować bardzo szybką kartą graficzną i procesorem.
Technologia dzięki której układ graficzny potrafi odwzorowywać fizykę w grach komputerowych. Realne korzyści to m.in. ubrania i materiały, które rozdzierają się w naturalny sposób, dym i mgła, które opływają obiekty znajdujące się w ruchu, realistyczne odwzorowanie ruchu i interakcji postaci, wybuchy powodujące powstawanie kurzu, gruzu. Z ostatnich głośnych hitów, które obsługiwały PhysX, można wymienić Batman: Arkham Asylum, Metro 2033 i Mafia II. Granie z włączonymi efektami PhysX podnoszą jakość grafiki i cieszą oko. W tej chwili technologia jest zarezerwowana tylko dla akceleratorów NVIDIA GeForce. W przypadku notebooka z AMD Radeon Mobility, po włączeniu efektów fizycznych obliczenia spadają na procesor, co zazwyczaj skutkuje obniżeniem wydajności.
• PowerMizer
Pozwala na odpowiednie zarządzanie poborem energii układu graficznego GeForce M w notebooku. Dzięki czemu przedłuża się czas działania urządzenia na baterii lub zmniejsza pobór energii z sieci elektrycznej. Zadaniem technologii PowerMizer jest odpowiednie dopasowywanie wydajności do potrzeb użytkownika oraz pomaganiu w utrzymaniu niższej temperatury. Przydatna funkcja w każdym nowoczesnym komputerze przenośnym.
W przypadku sprzętu komputerowego dotyczy wytwarzania chipsetów i innych elementów elektronicznych. Każdy akcelerator ma procesor graficzny, który został wytworzony w jakimś procesie technologicznym, który najprościej jest oznaczany w jednostce „nm” – czyli nanometr. 1 nm, jest to podwielokrotność metra i wynosi dokładnie jedna miliardowa metra. W przypadku rdzenia graficznego, im on został wytworzony w niższym wymiarze, tym cechuje się niższym napięciem zasilającym, mniejszym poborem energii i większym zagęszczeniem zaszytych w nim tranzystorów. Obecnie w układach graficznych stosuje się proces technologiczny 40 nm, ale już niedługo zobaczymy pierwsze modele wytworzone w 32 nm.
• Rozdzielczość obrazu
Jeden z podstawowych parametrów każdego ekranu w monitorach, bądź telewizorach. Określa on liczbę pikseli obrazu wyświetlanych na ekranie. Każdą rozdzielczość oznaczamy liczbą wyświetlanych pikseli w poziomie i pionie, np. 1024x768 (1024 piksele w poziomie i 768 w pionie). Im dana rozdzielczość jest wyższa, tym stopnień szczegółowości obrazu jest wyższy. Ma to duże znacznie w grach, gdzie wyższa rozdzielczość znacząco wpływa na polepszenie wrażeń wizualnych. Rozdzielczość uzależniona jest jednak od przekątnej ekranu (np. monitor 17 calowy nie wyświetli rozdzielczości 1920x1080) oraz wydajności karty graficznej i innych podzespołów komputera. Im dana rozdzielczość jest wyższa, tym większe stawia wymogi podzespołom komputera.
Pozwala na oglądanie filmów, bądź granie w gry komputerowe w standardzie trójwymiarowym. Wystarczą odpowiednie okulary oraz gra wspierająca tą technologię.
Laptop wyposażony jest w dwa układy graficzne. Korzystając z systemu NVIDIA Optimus - w czasie pracy można liczyć na dłuższe działanie na baterii, a w grach na wydajniejszy układ, który zapewnia większą płynność animacji.
Podnosi jakość generowanej grafiki. Dzięki teselacji można zobaczyć ładniej odwzorowane twarze bohaterów gier, samochody, budynki, drogi, czy też wodę. Zaszyta w akceleratorach Radeon od wielu lat. Wreszcie wraz z pojawieniem się DirectX 11 pojawiły się też pierwsze gry, które obsługują teselację, począwszy od CMR: Dirt 2, przez najnowszą część Alien vs Predator, STALKER: Zew Prypeci i obecnie Metro 2033. To najgłośniejsze tytuły, w których możemy pograć z teselacją. Pod warunkiem, że mamy któryś z Radeonów Mobility HD 5000 lub GeForce M 4xx. Uwaga, teselacja wpływa na wydajność w zależności od stopnia jej użycia w grach.
• Wspomaganie odtwarzania filmów FullHD, AVIVO HD, UVD, NVIDIA PureVideo HD
Dla osób oglądających filmy w wysokiej rozdzielczości na komputerze przydatne są funkcje AVIVO HD (obecnie już trzecia generacja z silnikiem UVD 3) i NVIDIA PureVideo HD. Są to technologie zaimplementowane w układ graficzny i mają za zadanie wspomagać odtwarzanie obrazu FullHD przejmując większość obliczeń z głównego procesora komputera. Ale nie tylko. Wyświetlany obraz może zostać pozbawiony zakłóceń, zniekształceń, zaś płynność animacji będzie w pełni stabilna. Zarówno AVIVO HD, jak i NVIDIA PureVideo HD przydaje się w kartach graficznych nie tylko notebooków, ale i komputerach stacjonarnych czy urządzeniu przenośnym.
