Thermalright Silver Arrow SB-E - Srebrna moc

miniRecenzja wyróżniona!

Zwykle w komplecie z procesorem niezależnie  czy jest to produkt firmy Intel lub AMD dostajemy standardowy radiator z wentylatorem.  Chłodzenie referencyjne jest zaprojektowane tak żeby we właściwy sposób odprowadzić ciepło z procesora. Lecz nie gwarantuje nam dobrego i cichego schłodzenia podkręconego procesora. Jeżeli chcemy dobrze obniżyć temperaturę procesora podkręconego do granic wytrzymałości oraz lubimy ciszę, pora pomyśleć o innym rozwiązaniu. Jedną z firm oferujących właśnie takie rozwiązania jest Thermalright.

Firma została założona na Tajwanie w 2002 roku. Thermalright słynie z produkcji wysokiej jakości i wydajności coolerów dla procesorów, kart graficznych, pamięci RAM, chipsetów płyt głównych, mosfetów. W ofercie znajdziemy również wydajne i ciche wentylatory, a nawet chłodzenie konsol. Chłodzenia mają swój minimalistyczny charakter, pozbawione są zbędnych bajerów i oświetlenia led co czyni je pięknymi. W dalszej części moje recenzji postaram się choć trochę przybliżyć członka rodziny  Silver Arrow, czyli  chłodzenie Thermalright Silver Arrow SB-E. W skład rodziny wchodzą: Silver Arrow,  Silver Arrow SB-E oraz Silver Arrow Extreme. Z czego dwa ostanie zostały unowocześnione względem Silver Arrow i przystosowane do wydajnego chłodzenia procesorów Intel Sandy Bridge-E.

Opakowanie:

Chłodzenie dostarczane jest w ekologicznym brązowym kartonie pozbawionym zbędnych grafik. Jest to opakowanie charakterystyczne dla marki Thermalright.  Na opakowaniu są podstawowe informacje: logo producenta, informacje o modelu oraz kompatybilnych podstawkach.

Wewnątrz kartonika znajdziemy otulone w grubą piankę: chłodzenie, wentylatory, elementy montażowe, naklejkę oraz instrukcję montażu. Dzięki zastosowaniu pianki możemy być pewni, że podczas transportu chłodzenie nie ulegnie uszkodzeniu lub porysowaniu.

Zawartość opakowania:

W pudełku znajdziemy następujące elementy: radiator, dwa wentylatory (TY-150 i TY-141), gumowe podkładki do tłumienia ich drgań, zapinki do trzech wentylatorów (dwóch 120 mm i jednego 140 mm), zestaw montażowy pod platformy 2011 / 1366 / 1155 / 1156 / 775 / AM2 / AM2+ / AM3 / AM3+ / FM1, pastę termoprzewodzącą Thermalright Chill Factor III, rozgałęźnik PWM, naklejkę oraz instrukcję montażu.

Silver Arrow SB-E

Waga Thermalright Silver Arrow SB-E wynosi 1124 gramów.  Radiator został w wykonany z czystej niklowanej miedzi (podstawka, ciepłowody) oraz aluminium (finy). Wymiary bez wentylatorów to: 155 x 165 x 105 (szerokość x wysokość x głębokość) mm, z wentylatorami  170 x 170 x 130 (szerokość x wysokość x głębokość) mm.

Konstrukcja została oparta na 8 ciepłowodach o średnicy 6 mm, które zostały ustawione na kształt litery U. Za sprawne odprowadzenie z nich ciepła są odpowiedzialne po 53 finy umieszczone w dwóch kolumnach. Finy zostały lekko nadcięte  i zagięte, aby zapewnić jeszcze lepsze odprowadzanie ciepła z podkręconego procesora oraz zminimalizować powstający podczas tego hałas wentylatorów. Całość pozwala na zamontowanie maksymalnie trzech wentylatorów 120 mm lub 140 mm.

Podstawka została wykonana z niklowanej miedzi, aby zapewnić jeszcze lepsze odprowadzanie ciepła oraz zabezpieczyć ją przed korozją. Wyglądem przypomina lustro jest idealnie wypolerowana, dla lepszego  kontaktu z procesorem jest minimalnie wypukła. Na czas transportu została zabezpieczona specjalną foliową naklejką, która ma za zadanie chronić przed zarysowaniami.

W komplecie z radiatorem dostajemy dwa wentylatory TY-150  i TY-141.  Ich zadanie to ciche i wydajne schłodzenie Silver Arrow SB-E.

Cechy charakterystyczne serii wentylatorów YT to: ramki wentylatorów w kolorze brązowym, śmigła w kolorze militarnej zieleni. Kable zasilające zabezpieczone czarnym oplotem. Wysoki nakład na niezawodność oraz kulturę pracy wentylatora.

Thermalright TY-150

TY-150 to 181 gramowy wentylator o wymiarach: 170 x 150 x 26.5 (szerokość x wysokość x głębokość), pracujący z prędkością obrotową w zakresie: 500 ~ 1100 rpm (PWM), generując przy tym hałas w zakresie 17 ~ 21 dBA. Jego przepływ powietrza to: 38,2 ~ 84.2 CFM. Za niezawodność oraz wysoką kulturę pracy odpowiada  łożysko Enhanced Hyper-Flow Bearing (EHFB). Za regulację obrotów odpowiada  mechanizm PWM. Wentylator jest typu oversized, to znaczy że jego śmigło ma rozmiar 150 mm, a rozstaw montażowy tak jak w przypadku wentylatora 140 mm.

Thermalright TY-141

TY-141 to 140 gramowy wentylator o wymiarach  160 x 140 x 26.5 (szerokość x wysokość x głębokość), pracujący z prędkością obrotową w zakresie: 900 ~ 1300 rpm (PWM), generując przy tym hałas w zakresie 17 ~ 21 dBA. Jego przepływ powietrza to: 28,3 ~ 74 CFM. Za niezawodność oraz wysoką kulturę pracy odpowiada podwójne łożysko kulkowe. Za regulację obrotów odpowiada  mechanizm PWM. Wentylator jest typu oversized, to znaczy że jego śmigło ma rozmiar 140 mm, a rozstaw montażowy tak jak w przypadku wentylatora 120 mm. 

Montaż:

Nie jest trudny wymaga minimalnych zdolności manualnych oraz chwili skupienia.

Poniższa instrukcja przedstawia montaż, na platformie AM3.

Pierwsze kroki to odłączenie i wyjęcie płyty głównej z obudowy komputera. Demontaż dotychczasowego chłodzenie oraz oczyszczenie powierzchni procesora z pozostałości starej pasty termoprzewodzącej. Po wykonaniu tych czynności przystępujemy do demontażu elementów montażowych starego chłodzenie i backplate-a

Montaż Thermalright Silver Arrow SB-E zaczynamy od instalacji elementu bezwzględnie ważnego dla bezpieczeństwa płyty głównej i chłodzenia czyli backplate-a. Umieszczamy w nim elementy dystansowe, podkładki izolacyjne, śrubki. Następnie umieszczamy całą konstrukcję z tylnej strony płyty głównej.

W dalszej kolejności od frontu  nakręcamy dwustronnie gwintowane nakrętki w celu zabezpieczenia  backplate-a.  Nakładamy i przykręcamy wspornik który posłuży do  zamontowania chłodzenia.

Nakładamy pastę termoprzewodzącą na wcześniej odtłuszczony procesor. Ważne aby warstwa pasty nie była za gruba, bo  w innym przypadku może ona skutkować wzrostem temperatur, a nie pożądanym spadkiem.

Zdejmujemy folię zabezpieczającą z podstawy radiatora. Umieszczamy radiator na procesorze i stabilizujemy go przy pomocy dostarczonej w zestawie blaszki oraz kompletu śrubek.

Naklejamy na radiator podkładki tłumiące drgania oraz instalujemy przy pomocy specjalnych zapinek dwa wentylatory, które podłączamy do złącza trzy lub cztery pin naszej płyty głównej. 

Ostatnim krokiem jest ponowna instalacja płyty głównej w obudowie i podłączenie wszystkich niezbędnych kabli. W przypadku platformy Intel instalacja przebiega bardzo podobnie.

Przed zakupem:

Warto sprawdzić czy nasza obudowa została przystosowana do tak dużego chłodzenia jakim jest  Thermalright Silver Arrow SB-E, a także czy nasze moduły RAM, ani inne komponenty na płycie głównej nie będą z nim kolidować. W przypadku moje obudowy Chieftec Dragon II chłodzenie weszło na styk.

Platforma testowa:

 Pełna konfiguracja testowa.

Aparatura pomiarowa:

Do pomiarów wykorzystałem następującą aparaturę:

• Multimetr  cyfrowy Uni-t UT71A (realizujący pomiar True RMS oraz AC+DC)
• Miernik ciśnienia akustycznego Voltcraft SL-100
• Panel kontrolny Scythe Kaze Server

Oprogramowanie testowe:

Testy zostały przeprowadzone pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 7 HP w wersji 64 bitowej. Podczas testu w stanie spoczynku oprócz sytemu operacyjnego uruchomione były następujące aplikacje: komunikator Gadu-Gadu, klient poczty, przeglądarka internetowa Google Chrome, SkyDrive, oprogramowanie zabezpieczające Bitdefender Total Security 2013, pakiet biurowy Microsoft Office 2007. Do wygrzewania (obciążania) procesora użyłem programu Prime95. Do odczytywania temperatur użyłem programów HWiNFO64  w wersji v4.03-1705 oraz SpeedFan w wersji 4.46. W przypadku HWiNFO64 odczyt był wykonywany z sensora CPU 0,  a w przypadku SpeedFan-a  z sensora Core. Odczytywałem najwyższą temperaturę osiągniętą przez CPU w trakcie trwania testu.

Testy:

Temperatura otoczenia podczas wykonywanych testów wynosiła 22-23 °C. Chłodzenie wraz z innymi podzespołami zostało umieszczone w obudowie Chieftec Dragon II wyposażonej dodatkowo w cztery wentylatory COOLINK SWIF2-120P 120mm pracujące z prędkością obrotową 1230 rpm. Jeden wentylator był odpowiedzialny za wtłaczanie zimnego powietrza, trzy za wysysanie ogrzanego powietrza. Testy polegały na sprawdzeniu możliwości schłodzenie procesora AMD Phenom II X4 955 BE przy pomocy Thermalright Silver Arrow SB-E i Zalman CNPS10X Flex . Pomiar wykonywany był przy maksymalnych i minimalnych obrotach wentylatorów.

W obydwu przypadkach użyłem tej samej pasty termoprzewodzącej Thermalright Chill Factor III. Pasta została naniesiona cieniutką warstwą na sam procesor przy pomocy karty kredytowej. Przed nałożenie pasty procesor jak i podstawka chłodzenia zostały odtłuszczone za pomocą miękkiej szmatki z mikrofibry zwilżonej alkoholem izopropylowym. 

Temperatury:

Przed przystąpieniem do głównych testów, przez tydzień po około 12  godzin dziennie wygrzewałem chłodzenie. Dokładnie samą pastę termoprzewodzącą, aby nabrała prawidłowych właściwości termoprzewodzących. Główne testy trwały po  1 godzinie odstęp między testami to 2 godziny.  Zostały one powtórzone kilka razy dla zwiększenia precyzji pomiaru.  Polegały na 100% obciążeniu procesora przy pomocy programu Prime95 i odczytaniu temperatur.  Testy przeprowadzone były na procesorze AMD PHENOM II 955 BE z wyłączoną opcją oszczędzania energii, podkręconym do 3682MHz przy napięciu 1,40 V oraz 3960MHz przy napięciu 1,51 V .

Do porównania z Silver Arrow SB-E użyłem mojego obecnego chłodzenia Zalman CNPS10X Flex  wyposażonego dodatkowo w dwa wentylatory COOLINK SWIF2-120P 120mm. Dla zrównania szans w obydwu przypadkach  użyłem pasty Thermalright Chill Factor III.

Spoczynek 3682 MHz 1,40 V,  [mniej=lepiej]
Thermalright Silver Arrow SB-E Zalman CPNS10X Flex

MIN (rpm)	36 °C
	37 °C
MAX (rpm)	36 °C
	37 °C

0bciążenie 3682 MHz 1,40 V,  [mniej=lepiej]
Thermalright Silver Arrow SB-E Zalman CPNS10X Flex

MIN (rpm)	49,5 °C
	55,5 °C
MAX (rpm)	46 °C
	52,4 °C

Spoczynek 3960 MHz 1,51 V,  [mniej=lepiej]
Thermalright Silver Arrow SB-E Zalman CPNS10X Flex

MIN (rpm)	36 °C
	38 °C
MAX (rpm)	36 °C
	38 °C

0bciążenie 3960 MHz 1,51 V,  [mniej=lepiej]
Thermalright Silver Arrow SB-E Zalman CPNS10X Flex

MIN (rpm)	51,5 °C
	64,5 °C
MAX (rpm)	49 °C
	58 °C

Napięcia startowe:

Do pomiarów wykorzystałem multimetr  cyfrowy Uni-t UT71A oraz panel kontrolny Scythe Kaze Server. Dzięki temu mogłem określić minimalne napięcia startowe oraz obroty wentylatora.

Napięcia startowe
Thermalright TY-141 Thermalright TY-150

MIN	5,7 V / 660 rpm
MAX	7 V / 630 rpm

Poziom hałasu:

Do pomiarów użyłem miernik ciśnienia akustycznego Voltcraft SL-100.  Pomiary były wykonywane z odległości 1 metra od wentylatora, wszystkie inne źródła dźwięku zostały zniwelowane,  tło akustyczne wynosiło 34,5 dBA, wentylator został umieszczony w ramce z pianki.

Poziom hałasu,  [mniej=lepiej]
Thermalright TY-141 Thermalright TY-150

MIN	34,1 dBA / 660 rpm
	34,2 dBA / 1350 rpm
MAX	36,7 dBA / 630 rpm
	33,6 dBA / 1100 rpm

Nie da się ukryć, że fabrycznie dodane wentylatory są niemal idealne. Zarówno w pionie jak i poziomie nie generują nieprzyjemnych odgłosów spowodowanych przez złe wyważenie lub słabe łożyska. Podczas testów wentylatory były niemal niesłyszalne, po dokładnym wsłuchaniu jedyne co udało mi się usłyszeć to szum przepływającego powietrza.

Podsumowanie:

Chłodzenie firmy Thermalright niewątpliwie jest bardzo udanym produktem po który warto sięgnąć. Do plusów można zaliczyć dużą ilość specjalnie wyprofilowanych finów oraz aż 8 ciepłowodów. Bez większego problemu poradzi sobie ze schłodzeniem nawet najwydajniejszych procesorów ze stajni Intela i AMD. Dzięki dwu wolno obrotowym wentylatorom poziom kultury pracy można ocenić jako wysoki. Ważnym elementem jest dobra pasta termoprzewodząca w zestawie. Kolejny plus można przyznać za doskonały i przemyślany  zestaw montażowy, który pozwoli na solidne i bezpieczne zamontowanie chłodzenie co jest niezmiernie ważne gdy waga chłodzenia przekracza 1 kilogram. W minusach dostrzegam tylko cenę, choć niektórzy mogą też i wagę i duże wymiary. Lecz warto zadać sobie pytanie jak stworzyć wydajne, lekkie i ciche chłodzenie powietrzne?