Jakiej maszyny potrzeba, by polatać po galaktyce? Test Starfield z uwzględnieniem DLSS i XeSS

Wczesny dostęp do najnowszej gry studia Bethesda rozpoczął się już 1 września i wtedy to na grę rzucili się testerzy – w tym również my (zobaczcie naszą recenzję gry Starfield). Niestety ówczesny stan gry w naszym mniemaniu dawał jasny przekaz, że zdecydowanie szybko zajdą istotne zmiany optymalizacyjne – a przynajmniej powinny. Problemem były też sterowniki z optymalizacją pod ten tytuł, a w zasadzie ich brak po stronie NVIDII oraz Intela (na kartach tego drugiego gra w ogóle się nie uruchamiała aż do 5 września). Finalnie zatem postanowiliśmy testy wstrzymać i poczekać na rozwój wydarzeń. Gdybyśmy wiedzieli, że pierwsza łatka wyjdzie dopiero po dwóch tygodniach, to pewnie decyzja byłaby inna, no ale cóż – przynajmniej faktycznie warto było czekać.

Pole gwiezdne to wymagające miejsce...

Tutaj warto przypomnieć, że Starfield to gra, która powstawała w ścisłej współpracy z AMD – co potencjalnie mogło mieć wpływ na to, że funkcje, takie jak DLSS (włącznie z Frame Generation) musieli dodać moderzy… Ale oficjalnie nie miało takiego wpływu – przynajmniej zdaniem twórców gry, którzy właśnie obiecali w kolejnych łatkach faktycznie dodać DLSS oraz XeSS. Kolejna sprawa, którą warto podkreślić, to fakt, że Starfield oparto o silnik, który pamiętać może przypadkiem jeszcze czasy Morrowinda (przynajmniej w kwestii założeń gameplayowych), a już z pewnością niewiele go różni od tego zastosowanego w Oblivionie (w 2006 roku). To w oczywisty sposób rzutuje na optymalizację gry pod nowoczesne podzespoły, zwłaszcza procesory (które w tamtych czasach zwykle nie miewały więcej niż cztery rdzenie).

Minimalna konfiguracja sprzętowa:

• OS: Windows 10 (64-bit) w wersji 22H2 (10.0.19045)
• procesor: AMD Ryzen 5 2600X lub Intel Core i7-6800K
• RAM: 16 GB
• karta graficzna: AMD Radeon RX 5700 lub NVIDIA GeForce 1070 Ti
• dysk: SSD z 125 GB

Zalecana konfiguracja sprzętowa:

• OS: Windows 10 (64-bit) w wersji 22H2 (10.0.19045)
• procesor: AMD Ryzen 5 3600X lub Intel i5-10600K
• RAM: 16 GB
• karta graficzna: AMD Radeon RX 6800 XT lub NVIDIA GeForce RTX 2080
• dysk: SSD z 125 GB

Zalecana konfiguracja sprzętowa od AMD do QHD (1440p):

• OS: Windows 10 (64-bit) w wersji 22H2 (10.0.19045)
• procesor: AMD Ryzen 7 7700X
• RAM: 16 GB
• karta graficzna: AMD Radeon RX 6800
• dysk: SSD z 125 GB

Zalecana konfiguracja sprzętowa od AMD do UHD/4K (2160p):

• OS: Windows 10 (64-bit) w wersji 22H2 (10.0.19045)
• procesor: AMD Ryzen 7 7800X3D
• RAM: 16 GB
• karta graficzna: AMD Radeon RX 7900 XT
• dysk: SSD z 125 GB

To wszystko przekłada się na wysokie wymagania sprzętowe – na dzień dobry 16 GB pamięci oraz karta graficzna ze średniego segmentu sprzed dwóch generacji wyposażona w 8 GB pamięci graficznej. Od procesora również wymaga się minimum tych sześciu rdzeni, a najlepiej, aby były one dosyć świeże. AMD od siebie dokłada rekomendację wobec wyższych rozdzielczości, z czego wynika, że do grania w 4K potrzebny będzie sprzęt za blisko 10 tysięcy złotych.

Niedopracowane menu ustawień i ogólnie bardzo nierówna oprawa graficzna to istotne bolączki Starfielda

Jak na grę, która powstawała przez tak długi czas (7 lat), zaskakuje, że nikt nie zdążył dopracować menu ustawień. To nie tylko jest ubogie w kwestii interfejsu i np. nie wizualizuje w żaden sposób, co konkretne opcje zmieniają (co w dużych tytułach jest raczej oczekiwaną funkcjonalnością), ale do tego jeszcze niekompetentnie zaimplementowano sterowanie rozdzielczością – tę można zmienić tylko w… ustawieniach systemowych Windows, jako że gra nie posiada trybu pełnoekranowego na wyłączność. Brak obsługi HDR to kolejne nieporozumienie w tak dużym tytule, którego spora część rozgrywa się w kosmosie (wiecie – ostro świecące gwiazdy i czarna pustka między nimi – to się aż prosi o HDR!). Brakuje również regulacji FOV (szerokości kadru), co w grze pierwszoosobowej wydawać by się mogło pozycją obowiązkową.

Żeby było śmieszniej (albo może raczej smutniej?) wszystkie te i jeszcze inne bolączki (tak jak wspomniany brak DLSS/XeSS) rozwiązali nabywcy gry w formie modów. Zajęło to im (tym pojedynczym użytkownikom!) zaledwie kilka dni… Tak że gorąco polecamy przed rozpoczęciem przygody z grą naprawienie jej samemu właśnie przez darmowe modyfikacje. Na ten moment nie ma jeszcze wielu, które wpływają na jakość oprawy graficznej, ale potrafią znacznie podnieść komfort gry – również w kwestii wydajności. Co się zaś tyczy samej oprawy, to ta prezentuje się bardzo pięknie – przynajmniej czasami, bo równie często wygląda jak lekko zmodyfikowany Oblivion…

Ogólnie jednak lokacje, które zwiedzamy w ramach fabuły (bo zasadniczo to jest gra fabularna z dorobioną naprędce kosmiczną piaskownicą), są naprawdę dopieszczone i zwykle jest na czym zawiesić oko. Główni NPC również są niczego sobie (graficznie), przynajmniej dopóki z nimi nie rozmawiamy (animacja twarzy jest nadal na poziomie Skyrima, podobnie zresztą jak cały moduł prowadzenia dialogów). Jeżeli zatem nie będziemy zbytnio zbaczać ze ścieżek fabularnych, to gra broni się graficznie, a jako że samodzielne zwiedzanie planet w tej grze nie ma żadnego sensu (o czym, zdaje się, pisał już Maciej w recenzji Starfield na XBox), to pozostaje nam pozytywnie ocenić ten aspekt techniczny gry.

Porównanie ustawień graficznych - Atlantis:

Porównanie ustawień graficznych - Loża:

Porównanie ustawień graficznych - Akila:

Czego by nie mówić o grach studia Bethesda, to zawsze zachwycają rozmachem i tutaj jest podobnie. Jeżeli do tego dołożymy jeszcze najbardziej, zdaje się, aktywną grupę moderską w całym świecie gier komputerowych, to Starfield zdecydowanie ma potencjał stać się z czasem piękniejszy w miejscach, w których teraz nieco ta jakość oprawy nie domaga. Czas pokaże, czy jednak będzie to równie godna modowania gra, co Skyrim czy Fallout. Swoją drogą, aż się prosi, aby moderzy przenieśli CAŁE uniwersum The Elder Scrolls na jedną z planet w Starfield - tak, wiecie, 100% grywalnie. Lądujemy i walczymy ze smokami :D

Galeria z porównaniem ustawień graficznych

Platforma testowa – na czym testowaliśmy Starfield?

Testy wydajności, które znajdziecie poniżej, przeprowadziliśmy korzystając z już najnowszych sterowników na dzień 13.09. dla każdego producenta kart graficznych. Oznacza to sterownik Game Ready 537.34 dla kart NVIDII, Adrenalin 23.9.1 dla kart AMD oraz Intel® Graphics Driver 31.0.101.4824 dla jednej jedynej karty Intela, którą jeszcze testujemy (ARC A750). System Windows 11 również był w najnowszej wersji. Platforma testowa prezentuje się, jak poniżej.

Nasza platforma testowa:

• Procesor: Intel Core i9-12900KS
• Chłodzenie: Arctic Liquid Freezer II 420
• Pamięć: Fury Beast 2x16 GB DDR 5 (5600 MHz, CL40, gear 2)
• Płyta główna: ASUS ROG Strix Z690-F
• SSD: Samsung SSD 980 PRO 1 TB (PCI-E 4.0)
• Zasilacz: Corsair RM1000x
• Obudowa: testbench CoolerMaster

Jaka karta graficzna do Starfield – testy wydajności

Grę testowaliśmy w dwóch lokalizacjach – do testu GPU i CPU. Pierwsza z nich mocno obciąża właśnie kartę graficzną dużą ilością roślinności i dużym otwartym terenem, a za to prawie w ogóle nie używa procesora (jedynie kilka losowych zwierzątek przechadzających się z nami – nie braliśmy nawet towarzysza) – jest to las nieopodal miasta Nowa Atlantyda. Nie jest to scenariusz szczególnie reprezentatywny dla całości gry, jako że zwykle od tak nie biegamy po pustych planetach (serio, nie róbcie tego…), ale pozwala dobrze zobrazować różnice między kartami. Skoro formalności mamy za sobą, to przejdźmy do omówienia wyników testów.

Starfield - 1080p, ustawienia Niskie (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	163 122
NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	153 127
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	152 115
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	133 110
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	115 92
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	109 82
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	107 82
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	98 76
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	87 67
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	76 58
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	76 60
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	72 54
NVIDIA GeForce RTX 4060 MSI Ventus X2	62 48
AMD Radeon RX 5700 XT Gigabyte Gaming OC	62 48
AMD Radeon RX 7600 Ref. AMD	61 45
NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti GD6X KFA2 1-Click OC	57 41
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	48 32
NVIDIA GeForce RTX 3050 Gigabyte Eagle	37 23
NVIDIA GeForce GTX 1070 MSI Ventus	32 19
Intel ARC A750 Intel ref.	27 20
NVIDIA GeForce GTX 1050 Ti MSI Ventus	16 12
Legenda	// średni FPS // 1% Low FPS

Okazuje się, że gra ma potencjał całkiem wykończyć nawet relatywnie świeże, ale budżetowe karty, takie jak „RTX” 3050 – a nie chcielibyście widzieć, co się działo na tych kartach przed aktualizacją sterowników i samej gry… Karta Intela, co prawda, zyskała nieskończenie wysoki przyrost wydajności (bo na premierę gra się wykrzaczała podczas ładowania…), ale nadal szoruje brzuchem po dnie wykresu i jeszcze odradzamy granie w Starfield na sprzęcie od Intela. Ogólnie jak do tego dorzucimy XeSS i będziemy szerokim łukiem omijać zalesione tereny, to uzyskamy dosyć stabilne 30-45 FPS, ale lepiej poczekać na dalsze poprawki. Najlepiej wypadają tu karty AMD – nawet najtańszy Radeon RX 7600 pozwala grać bez upscalingu w FHD na najniższych ustawieniach.

Starfield - 1080p, ustawienia Średnie (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	135 101
NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	125 108
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	122 90
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	106 84
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	91 69
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	82 64
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	81 60
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	80 60
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	68 45
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	62 45
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	60 51
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	50 30
AMD Radeon RX 7600 Ref. AMD	48 32
NVIDIA GeForce RTX 4060 MSI Ventus X2	46 26
AMD Radeon RX 5700 XT Gigabyte Gaming OC	44 30
NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti GD6X KFA2 1-Click OC	42 20
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	35 16
NVIDIA GeForce RTX 3050 Gigabyte Eagle	27 14
Intel ARC A750 Intel ref.	26 20
NVIDIA GeForce GTX 1070 MSI Ventus	23 14
Legenda	// średni FPS // 1% Low FPS

Wrzucenie średnich ustawień powoduje, że najtańsze karty obecnej generacji mają już problem z utrzymaniem 60 FPS w natywnym FHD. Trochę śmieszne, trochę straszne. Aby mieć pewność, że spadków nie uświadczymy w takim trybie, potrzeba karty klasy GeForce RTX 4060 Ti lub Radeon RX 6700 XT, czyli kart za blisko 2000 zł. Warto jeszcze zauważyć, że w obu tych niskich trybach na szczycie wykresu góruje Radeon RX 7900 XTX, co wynika z narzutu sterownika na procesor (czyli tego, jak mocno sterownik karty obciąża procesor, a tu, od jakiegoś czasu, karty AMD wypadają lepiej).

Starfield - 1080p, ustawienia Wysokie (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	120 106
AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	117 95
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	105 79
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	96 80
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	83 61
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	81 63
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	67 55
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	66 51
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	61 42
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	53 44
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	51 37
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	51 31
AMD Radeon RX 7600 Ref. AMD	41 27
NVIDIA GeForce RTX 4060 MSI Ventus X2	41 23
NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti GD6X KFA2 1-Click OC	38 21
AMD Radeon RX 5700 XT Gigabyte Gaming OC	36 25
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	31 16
Intel ARC A750 Intel ref.	24 19
NVIDIA GeForce RTX 3050 Gigabyte Eagle	23 13
NVIDIA GeForce GTX 1070 MSI Ventus	21 13
Legenda	// średni FPS // 1% Low FPS

Ustawienia wysokie faktycznie coś zmieniają w jakości obrazu (np. dodają okluzję otoczenia i znacznie precyzyjniejsze cienie). Tutaj do płynnej zabawy (nadal w FHD!) zalecamy GeForce RTX 4070 oraz najnowszego Radeona RX 7700 XT, który w tym tytule jakoś tak blisko trzyma się znacznie droższej karty NVIDII. Na szczycie już nastąpiło przywrócenie porządku, przynajmniej o tyle, że GeForce RTX 4090 jest na szczycie. Nadal jednak topowe Radeony dominują nad znacznie od nich droższym GeForce RTX 4080.

Starfield - 1080p, ustawienia Ultra (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	101 76
AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	99 70
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	89 62
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	74 51
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	67 40
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	65 40
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	60 42
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	57 37
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	47 26
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	43 18
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	42 28
AMD Radeon RX 7600 Ref. AMD	35 23
AMD Radeon RX 5700 XT Gigabyte Gaming OC	35 23
NVIDIA GeForce RTX 4060 MSI Ventus X2	31 23
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	30 14
NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti GD6X KFA2 1-Click OC	25 10
Intel ARC A750 Intel ref.	22 17
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	20 8
NVIDIA GeForce RTX 3050 Gigabyte Eagle	14 6
NVIDIA GeForce GTX 1070 MSI Ventus	14 8
Legenda	// średni FPS // 1% Low FPS

Ustawienia ultra drastycznie obniżają wydajność, nie wnosząc już prawie nic do oprawy graficznej. Od razu podpowiemy, że najwięcej grzeszą tutaj ustawienia cieni oraz może jeszcze roślinności (trawy) – wybierając ustawienia ultra, ale obniżając o oczko w dół te dwa przełączniki, zyskacie nawet do 10% wydajności! A zostawiając wszystko na domyślnym presecie ultra, to tak, jak widać – do gry potrzeba już w zasadzie GeForce RTX 4070 Ti lub Radeona RX 6800 XT (albo jego kopii z „7” zamiast „6” w nazwie). Na szczycie RTX 4090 ledwo odpiera atak dwukrotnie tańszego Radeona RX 7900 XTX – co prawda, to nie są karty do grania w takiej rozdzielczości, ale i tak nieczęsto widujemy takie zjawiska.

Starfield - 1440p, ustawienia Ultra (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	84 61
AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	82 56
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	72 49
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	63 45
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	53 32
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	50 32
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	46 33
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	45 40
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	37 17
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	34 29
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	34 22
AMD Radeon RX 7600 Ref. AMD	29 19
AMD Radeon RX 5700 XT Gigabyte Gaming OC	28 17
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	26 13
NVIDIA GeForce RTX 4060 MSI Ventus X2	22 16
NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti GD6X KFA2 1-Click OC	20 10
Intel ARC A750 Intel ref.	20 15
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	15 7
Legenda	// średni FPS // 1% Low FPS

Jeżeli dodatkowo podbijemy rozdzielczość do QHD, to wszystkie karty jednakowo ucierpią. Granie bez upscalingu możliwe będzie dopiero na RTX 4080 oraz najszybszych Radeonach. Karty klasy RTX 4070 i RX 7700 XT powinny sobie poradzić, jeżeli aktywujemy stosowny dla nich upscaling, co w tej rozdzielczości nie jest w sumie złym pomysłem. Karty z 8 GB pamięci graficznej niestety już całkiem kapitulują. Dumni mogą być posiadacze karty Intel Arc A750 – w ich przypadku wydajność na tych najwyższych ustawieniach w QHD względem ustawień najniższych w FHD spadła o jedynie… 7 FPS.

Starfield - 2160p, ustawienia Ultra (Jemison, Las)
[FPS], więcej=lepiej

NVIDIA GeForce RTX 4090 NVIDIA Founders Edition	57 36
AMD Radeon RX 7900 XTX Ref. AMD	53 34
AMD Radeon RX 7900 XT Ref. AMD	46 29
NVIDIA GeForce RTX 4080 NVIDIA Founders Edition	39 23
AMD Radeon RX 6800 XT Ref. AMD	32 20
NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti Gigabyte Gaming OC	32 20
AMD Radeon RX 7700 XT AMD ref.	29 20
NVIDIA GeForce RTX 4070 Gigabyte AERO OC	27 15
NVIDIA GeForce RTX 3080 MSI Suprim X	23 14
NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti Nvidia Founders Edition	21 16
AMD Radeon RX 6700 XT AMD	21 13
NVIDIA GeForce RTX 3070 NVIDIA Founders Edition	18 11
NVIDIA GeForce RTX 3060 ASUS Dual OC	15 7
Intel ARC A750 Intel ref.	14 11
Legenda	//  średni FPS // 1% Low FPS

Do grania w 4K w zasadzie wybór ogranicza się do dwóch kart – GeForce RTX 4090 oraz Radeona RX 7900 XTX. Wszystkie pozostałe nawet z pomocą FSR/DLSS nie zaoferują rozgrywki bez odczuwalnych spadków. Ba! Te spadki mogą się przytrafić nawet na tych najmocniejszych kartach… Jeżeli gracie w rozdzielczościach pomiędzy 2,5K a 4K (np. 1440p, ale w 21:9 lub 32:9), to od biedy jeszcze Radeon RX 7900 XT oraz RTX 4080 powinny wystarczyć.

Zakazany owoc smakuje najlepiej, czyli dlaczego powinieneś pobrać moda z DLSS

Jak widać powyżej, wydajności nie mamy wiele do rozdysponowania, nawet na tych najszybszych kartach. Twórcy byli tego stanowczo świadomi, ponieważ FSR 2 jest tutaj domyślnie aktywowany w każdym presecie ustawień (oczywiście można go ręcznie dezaktywować). Co ciekawe, nie mamy tu klasycznego wyboru trybów, a twórcy zostawili nam wolną rękę przy wyborze intensywności skalowania. Regulujemy je suwakiem w skali od 50% do 100% rozdzielczości, w której uruchomiliśmy grę. Już pierwsze testy wykazały, że FSR 2 ogólnie działa w tej grze bardzo słabo. Zwłaszcza pod względem wydajności, ale również od strony jakości obrazu pozostawia wiele do życzenia. Dlatego od razu sięgnęliśmy po modyfikację podmieniającą FSR 2 na DLSS lub XeSS.

FSR 2 vs DLSS 2 vs XeSS - GeForce RTX 4070 Ti (Jemison, Las)
[FPS], więcej = lepiej, ustawienia Ultra,

DLSS Wydajność	58 40
XeSS Wydajność	55 36
DLSS Balans	52 37
XeSS Balans	50 33
FSR 2 Wydajność	48 20
DLSS Jakość	46 32
FSR 2 Balans	44 20
XeSS Jakość	44 31
FSR 2 Jakość	41 21
XeSS Ultra Jakość	39 27
FSR 2 Ultra Jakość	37 18
Natywne 2160p + TAA	32 20
Legenda	//  średni FPS // 1% Low FPS

Jako że nie jest tajemnicą, jaki procent skalowania oznaczają normalnie używane tryby upscalingu, to ręcznie je emulowaliśmy. Okazuje się, że przy tym samym % skalowania FSR 2 dostarcza znacznie mniej FPS (przynajmniej na karcie NVIDII – ale nie udało nam się zmusić Radeonów do działania z DLSS, więc musieliśmy się ograniczyć do porównania na GeForce). Tryb Jakość (78% natywnej rozdzielczości) w DLSS plasuje się pomiędzy trybami Zbalansowany (68%) i Wydajny (58%). XeSS jest również szybsze od FSR 2, choć nie aż tak bardzo, jak DLSS – tutaj tryb Jakość w XeSS oferuje dokładnie taką samą wydajność, co Zbalansowany w FSR 2. Realnie, dzięki modyfikacjom gry możliwe jest granie w RTX 4070 Ti w 4K bez dramatycznych spadków wydajności. Brawo społeczność gry!

Porównanie ustawień upscalingu (DLSS, FSR 2, XeSS) w FHD (1080p) - Tryb Quality (78%)

Galeria wszytkich trybów skalowania dla rozdzielczości FHD

Pod względem jakości skalowania FSR 2 jak zwykle wypada dobrze tylko na statycznych obrazkach, kiedy to nie widać migotania krawędzi oraz rozmazywania się niektórych powierzchni. Niemniej w Starfield oferuje faktycznie znacznie ostrzejszy obraz, nawet pomimo tych samych ustawień suwaka ostrości właśnie. Można to nieco nadrobić zwiększając ostrość w DLSS oraz XeSS, ale te w obecnej formie (fanowskiej modyfikacji) mocno rozmydlają obraz. Ostatecznie jednak w rozdzielczości FHD ogólnie wszystkie metody, nawet w trybie Jakość (czyli przy renderze w 840p), wyglądają co najwyżej „tak sobie”.

Porównanie ustawień upscalingu (DLSS, FSR 2, XeSS) w QHD (1440p) - Tryb Quality (68%)

Galeria wszytkich trybów skalowania dla rozdzielczości QHD

W rozdzielczości 1440p już śmiało można używać profilu zbalansowanego (co daje „prawie FHD” w źródłowym materiale). Nadal FSR 2 (ten oficjalny) wypada odczuwalnie ostrzej, ale ciągle też cierpi na swoją przypadłość migotania kontrastowych krawędzi. Aby się przekonać, o czym mówimy, polecamy obejrzeć przygotowane przez nas porównanie wszystkich trybów w rozdzielczości 4K w mieście Neon, które ze swoim cyberpunkowym klimatem aż ocieka kontrastowymi, nomen omen, neonami.

Obejrzyj w

W naszym odczuciu Bethesda nie powinna tak krzywdzić większości swoich odbiorców (czyli graczy wyposażonych w karty graficzne NVIDII – zgodnie z ankietami Steam) i jak najszybciej musi wprowadzić pełnoprawną implementację DLSS, która w mniejszym stopniu będzie rozmywać obraz (obecnie używane biblioteki DLSS nie mają optymalizacji do tego tytułu). Że o implementacji DLSS 3 Frame Generation nawet nie wspomnimy – to zdziałałoby cuda w grze tak bardzo ograniczonej przez procesor - a skoro o wilku mowa…

Jaki procesor do Starfield? Jak najnowszy i najlepiej od Intela

Po testach graficznych przyszła kolej sprawdzić skalowanie procesorów w tym najnowszym hicie. Do naszej dyspozycji mamy nadal tylko świeże procesory Intela, ale mając na uwadze doniesienia branżowe na temat procesorów AMD w tym tytule, specjalnie wygrzebaliśmy z szafy platformę z AMD Ryzen 5 3600… Zawsze coś :) Tym razem miejsce testowe to miasteczko Akila – duża otwarta przestrzeń wypełniona NPC (samo miasto jest raczej małe, ale przez to, że nie podzielono go na tyle segmentów, co resztę, to znacznie bardziej obciąża CPU). Tym razem testy tylko w FHD.

Test procesorów w najwyższych ustawieniach
[FPS], więcej = lepiej, RTX 4090, 1920x1080 px

Intel Core i9-12900KS	99 85
Intel Core i7-12700K	94 80
Intel Core i5-12600K	87 70
Intel Core i5-12400F	83 66
Intel Core i3-12100F	72 55
Intel Core i5-8400	58 50
AMD Ryzen 5 3600X	55 45
Intel Core i5-4690	33 10
Legenda:	/ średni FPS / 1% low FPS

Dawno nie widzieliśmy tak ładnego skalowania wydajności procesorów… Jasno widać, że gra zadowoli się sześcioma wątkami (ale biada, jeśli macie tylko cztery!). Nie pogardzi za to żadnym dostępnym megahercem taktowania, a do tego nowsza architektura (więcej pamięci podręcznej) też wyraźnie wpływa na wyniki. Ogólnie do spokojnego grania najlepiej wyposażyć się w coś klasy Core i5-12400F lub szybszego (Ryzen 7600X też w miarę daje radę, ale Zen 3 już stanowczo nie). Na słabszych procesorach wydajność można jeszcze zoptymalizować redukując ilość generowanych przechodniów - tutaj mała uwaga - ta funkcja jako jedyna wchodzi w życie dopiero po zmianie lokalizacji (np. po przeleceniu na inną planetę). Zysk jest niewielki, ale posiadaczy 4-rdzeniowych procesorów może faktycznie uratować. 

Ostatni aspekt, który może mieć znaczenie, to pojemność pamięci systemowej. Wymagania minimalne wskazują 8 GB RAM, co w naszym odczuciu jest jednak zbyt małą wartością do prawdziwie komfortowego grania i widać, że gra chciałaby ciut więcej – a przypominamy, że testy prowadzimy na całkowicie czystym systemie operacyjnym, bez niczego działającego w tle. Z drugiej strony między 16 GB a 32 GB, oraz tym bardziej 64 GB, różnic nie ma już żadnych.

Test RAM (DDR5) w najwyższych ustawieniach (Akila)
RTX 4090, 3840x2160 px, więcej = lepiej

64 GB (4x 16 GB)	105 90
32 GB (2x 16 GB)	105 90
16 GB (2x 8 GB)	105 90
8 GB (1x 8 GB)	98  76
Legenda:	średni FPS 1% low FPS

Od strony zużycia pamięci wniosek jest prosty – 16 GB. Nie potrzeba więcej, ale lepiej, aby nie było mniej. Prywatnie już potem przy dłuższych sesjach (no cóż, gra faktycznie wciąga…) zauważyliśmy, że te 16 GB też może już być niewystarczające (gra potrafi przekroczyć 14 GB zużycia samym swoim procesem), ale bez konkretnych testów trudno to zagwarantować.

Czy Starfield na PC to dobrze zoptymalizowana gra?

Mijają dokładnie dwa tygodnie od premiery opisywanej gry i po takim czasie wypadałoby oczekiwać, że największe bolączki techniczne zostaną zażegnane. Bethesda jednak jest Bethesdą i gra daleka jest od takiego idealnego stanu. Nawet nie mamy tu na myśli NPC, których losowo coś zasysa w niebiosa albo pod podłogę, ani też nie chodzi tu o miejscami szalejącą fizykę obiektów – przy grze o takim rozmachu takie błędy zupełnie giną. Gorzej, jeżeli nie da się owego ogromu gry podziwiać, bo posiada się „tylko” 2-3-letnią kartę graficzną ze średniego segmentu (RTX 3060/RX 5700), w której przypadku nawet na najniższych detalach z FSR 2 trzeba się liczyć ze spadkami poniżej akceptowalnego poziomu (czyli w okolice wydajności, jaką oferują konsole w mieście Akila :P).

Zasadniczo na ten moment sytuacja mocno się poprawiła – karty NVIDIA RTX 4000 zyskały 10-15% wydajności (a w przypadku minimalnego FPS nawet blisko 100%!), karty Intela pozwalają w końcu uruchomić grę (co jeszcze nie jest równoznaczne z graniem…), a gracze sami sobie dorobili obsługę DLSS/XeSS (a do tego są jeszcze mody optymalizujące ustawienia graficzne). Oznacza to, że w grę pogramy całkiem komfortowo w FHD (z DLSS/FSR) na wysokich ustawieniach już na karcie za 1750-1900 zł (RX 6700 XT i RTX 4060 Ti), wspomaganej przez procesor za 800 zł (i5-12400F). Do grania w QHD niestety potrzeba już 2x droższej karty (RTX 4070 Ti/ RX 7900 GRE), a jeżeli zależy nam na klatkarzu wyższym niż 60 FPS, to i procesor przydałby się wydajniejszy (np. i5-13600K albo R7 7800X3D). Do grania w 4K sprzęt musi być z najwyższej półki – czy warto? Na to pytanie już musicie odpowiedzieć sobie sami :)

• Ocena optymalizacji GPU:
  • 3.0 / (karty NVIDIA i Intel są bardzo źle zoptymalizowane)
• Ocena optymalizacji CPU:
  • 3.5 / (6 wątków wystarczy, ale muszą to być bardzo wydajne wątki)
• Ocena optymalizacji RAM:
  • 4.5 / (16 GB tylko miejscami może nie starczyć)

Grę Starfield na potrzeby niniejszego testu otrzymaliśmy bezpłatnie od firmy AMD.

W artykule znajdują się linki afiliacyjne, przekierowujące do zewnętrznych stron zawierających produkty i usługi, o których piszemy. Otrzymujemy wynagrodzenie za umieszczenie linków afiliacyjnych, jednakże współpraca z naszymi Partnerami nie ma wpływu na treści zamieszczane przez nas w serwisie, w tym na opinie dotyczące produktów i usług Partnerów.