Intel X38 i Gigabyte X38-DQ6

Z firmy Gigabyte przybyły do nas na testy dwie najnowsze płyty główne oparte na chipsecie Intel X38 Express. Jak wspominaliśmy kilka dni temu w aktualnościach na stronie głównej, chipset ten należy do grona spóźnionych premier. Na początku miał zadebiutować w czerwcu podczas targów Computex w Taipei. Wówczas Intel oznajmił, że oficjalną datą premiery układu będzie 23 września, ale ostatecznie termin ten uległ przesunięciu. Inżynierowie tłumaczyli to problemami ze wsparciem mikrokodu przez sprzedawców. Wtedy także przesunięto datę premiery na 10 października.

Asus, Gigabyte i MSI mają już w swojej ofercie produkty oparte na układzie X38 Express. Ten pierwszy zaprezentował serię płyt P5E. MSI wypuściła X38, wyposażoną w nowy projekt systemu chłodzącego Circu-Pipe. Z kolei Gigabyte przedstawił swoją płytę główną o nazwie GA-X38-DQ6.

Główne cechy chipsetu Intel X38 Express to: obsługa pamięci DDR2 i DDR3, wsparcie dla kolejnej generacji dual 16x PCI Express 2.0 oraz technologia 'podnoszenia' wydajności Intel Extreme. Chipset obsługuje wszystkie procesory obecne w tej chwili na rynku, a także te dopiero nadchodzące (takie jak Penryn), działające z szyną FSB taktowaną częstotliwością 800, 1066 i 1333 MHz. Inne interesujące funkcje to między innymi możliwość wyłączenia w razie potrzeby portów SATA i  USB.

Układ X38 będzie łączony z mostkiem południowym ICH9.
chipsety komunikują się łączem DMI o przepustowości 2GB/s

W stosunku do wydanego wcześniej chipsetu P35, Intel X38 oferuje swoim nabywcom technologię Flex Memory (możliwość stosowania modułów RAM o różnej pojemności, z zachowaniem trybu dwukanałowego), Intel Extreme Tunning, obsługę złącza PCI-E x16 drugiej generacji, wreszcie oficjalną obsługę pamięci DDR3 do 1333 MHz.
Pozostałe cechy, jak Intel FMA (Fast Memory Access), oraz obsługa procesorów z szyną do 1333MHz, znane nam są już z P35.

W zasadzie płyty są _tak_ nowoczesne, że nie mamy ich jeszcze czym potestować ;) Największym atutem chipsetu X38 jest nowe, wydajniejsze złącze graficzne PCI-Express x16 w wersji 2.0 - PCIe2. W tym miejscu warto sięgnąć do naszego artykułu z 2004 roku, aby przypomnieć sobie premierę architektury PCI-Express.
Graficzne złącze PCI-E x16 1.0/1.1, przy 16 liniach o przepustowości 250MB/s każda, oferuje łączną, maksymalną przepływność danych do 4000 MB/s. W nowym PCIe2 każda linia ma już przepustowość 500MB/s, a więc karty graficzne będą mieć do dyspozycji dwa razy wydajniejsze pasmo do przesyłania danych. Aktualnie sprzedawane karty graficzne nie potrafią przesyłać danych z tak dużą prędkością. Pierwsze karty w standardzie PCI-Express 2.0 pojawią się w sklepach niestety dopiero za kilkanaście tygodni.

Dla formalności wypada dodać, że złącze PCIe2 ma być kompatybilne w dół ze specyfikacją 1.0/1.1 i odwrotnie. Nie ma żadnych przeszkód, aby wetknąć jakąkolwiek kartę PCI-Express x16 1.x w gniazdo PCIe2, lub kartę PCIe2 w złącze PCI-E x16 1.x, tyle że będą musiały się zadowolić transferem 2,5 GT/s (gigateksela na sekundę).
Dziś jest to oczywiste, ale kilka lat temu, gdy AGPx2, AGPx4 i AGPx8 miały różne napięcia zasilające, dobór płyty głównej i karty urastał do rangi problemu. Przynajmniej w tej materii standardy ułatwiły życie użytkownikom i sprzedawcom.

Inna sprawa, że symbolika PCI-E zaczyna być trochę nieuporządkowana i niekonsekwentna. Przepustowość może być określona o wiele prościej. Na przykład podwójna przepustowość PCIe 1.1 (Gen1) x16 powinna być opisana jako PCIe x32, zamiast PCIe2 x16. Ale co tam, przecież ten przemysł uwielbia mieszać w głowach użytkowników.

Wraz z chipsetem X38 Intel zapewnił sobie przy okazji obsługę modnego ostatnio hasełka marketingowego "obsługa dwóch kart graficznych PCI-E x16 w pełnym trybie 2x16". Do tej pory potrafiły to jedynie chipsety ATi (np. Xpress3200) i nVidii (np. 680i). Niestety, X38 'wolno' obsługiwać tylko karty Radeon, bo nVidia póki co trzyma swój patent na SLI jako kartę przetargową z Intelem. Nietrudno się domyślić, że gdyby Intel zaoferował obsługę obu standardów na jednej platformie, nVidia mogłaby stracić duży udział w rynku chipsetów. Po co decydować, czy kupić chipset ATi do obsługi CrossFire, czy nVidię do SLI, skoro Intel oferowałby jednocześnie i to i to. Zapewne nie tylko my do platformy testowej bez mrugnięcia okiem wybralibyśmy wtedy płytę z chipsetem Intela.

Rzecz jasna Intel nie ma monopolu na architekturę PCIe2 i wkrótce pojawią chipsety od pozostałych dwóch firm. Nie zmienia to jednak faktu, że to właśnie ta firma jako pierwsza zaprezentowała platformy z tym standardem. Nie należy się jednak spodziewać, że płyty wyposażone w gniazda PCIe2 zaoferują nam jakiś porażąjący wzrost wydajności - a przynajmniej nie w kartach graficznych segmentu średniego czyli Radeon HD2600XT, GeForce 8600 GTS itp. Sytuacja będzie analogiczna jak kiedyś przy przechodzeniu z AGPx4 na x8. Bynajmniej nie musimy sobie rwać włosów z głowy tylko dlatego, że miesiąc temu kupiliśmy wypasionego P35 lub 680i, a już pojawiło się coś nowszego.

Zaprezentowane testy prototypowych płyt głównych i kart PCIe2 wykazały znaczny wzrost wyników podczas sprawdzianów mocno obciążających przepustowość, szczególnie podczas testów vertex w 3DMark06. Inne nie wykazały zauważalnych różnic, ale ogólnie rzecz biorąc, w przypadku tych najmocniejszych kart graficznych, wysokich rozdzielczości i bardzo wymagających gier, powinien wystąpić przyrost wydajności, możliwe, nawet rzędu 10 procent.

Zwróćcie uwagę, że wydajniesze złącze graficzne PCIe2 stwarza także ciekawe możliwości, jeśli chodzi o produkcję kart dwuprocesorowych. Do tej pory, karta taka wetknięta w klasyczne złącze PCIe x16 podzieliłaby jego przepustowość na pół, a więc każdy z procesorów miałby do dyspozycji pasmo odpowiadające zaledwie szynie x8.

Wracając do X38 Intela. To z pewnością nowoczesny chipset, ale pozostałe jego cechy jak np. oficjalna obsługa szyny FSB 1333, czy pamięci DDR3 1333, na prawdziwych fascynatach sprzętu nie zrobią większego wrażenia. Tę pierwszą można bez większego wysiłku uzyskać na płytach z układem P35 czy nForce 680/650i. Z kolei osiągi, jakie oferują DDR3 1333 z czasami CL8, w stosunku do DDR2 800/1066 CL5, nie rekompensują wysokiej ceny jaką trzeba za nie zapłacić.
Ponownie mamy do czynienia z analogią sprzed kilku kat, kiedy to dobrze podkręcone DDR466/500 z CL2 oferowały lepsze osiągi od rzekomo nowocześniejszych DDR2 533 i 677.

Mimo że wielu producentów pamięci sprzedaje już moduły DRAM zdolne do pracy z częstotliwością 1.8 GHz, wciąż nie ma takich, które osiągnęłyby barierę 2 GHz. Może się to wkrótce zmienić, jako że Intel współpracuje z JEDEC nad zatwierdzeniem standardów DDR3-1866 oraz DDR3-2133. Zamierza też stosować takie prędkości za pośrednictwem technologii XMP (Extreme Memory Profile).

W chwili obecnej Intel pracuje nad platformą X48, która będzie oficjalnie obsługiwać pamięci PC3-12800 (1600 MHz), ale także szybsze (1800 MHz - 2133 MHz, a być może i więcej) za pośrednictwem XMP. Póki co praktyczne różnice w wydajności pomiędzy DDR2-1200, a DDR3-1600 są marginalne, jednak w przyszłości, wraz z wprowadzeniem nowych procesorów może się to zmienić.

Efekt jest taki, że ten nowoczesny chipset wielu producentów łączy na swoich płytach z pamięciami DDR2 - tak, jak przetestowany właśnie przez nas Gigabyte X38-DQ6.