Chipset - element elektroniczny zwany także "centralą komunikacyjną" komputera. To właśnie chipset steruje przepływem danych między wszystkimi podzespołami komputera. Dostęp do wielu parametrów chipsetu możliwy jest z poziomu BIOS-u, gdzie możemy włączać i wyłączać różne funkcje, w tym te odpowiedzialne za zwiększanie wydajności (overclocking) poszczególnych komponentów. Największymi producentami chipsetów są: Intel, AMD, NVIDIA, a także SiS oraz VIA. Chipset składa się z dwóch głównych układów, które ze względu na swoje położenie w schemacie blokowym nazywamy mostkiem północnym i mostkiem południowym.
Wydajność płyty głównej zależy przede wszystkim od chipsetu. W zależności od tego, jaki komputer chcesz skompletować, wybierz chipset spełniający twoje oczekiwania. Szczegółowe opisy poszczególnych chipsetów można znaleźć na stronach producentów:
Mostek północny (ang. northbridge) - łączy ze sobą podzespoły, które muszą szybko przetwarzać i przesyłać dużo danych. Mowa tutaj o procesorze, pamięci, karcie graficznej i mostku południowym. Jako że procesor bierze udział w niemal wszystkich procesach komunikacyjnych, mostek północny znajduje się bardzo blisko niego. Dzięki temu producenci płyt mogą zapewnić krótkie szyny transmisji danych. Co istotne, niektóre płyty główne oferują zintegrowane układy graficzne i/lub kontroler Gigabit Ethernet - komponenty te również są integrowane z mostkiem północnym.
Mostek południowy (ang. southbridge) - komponenty przetwarzające niewiele danych podłączone są do mostka południowego. Chodzi zwłaszcza o urządzenia peryferyjne, takie jak klawiatura, mysz, twarde dyski czy napędy optyczne. Mostek południowy realizuje także połączenie procesora do magistrali PCI, nieulotnej pamięci BIOS czy modułu zegara czasu rzeczywistego.
Pamięci RAM - obecnie większość płyt głównych obsługuje pamięci RAM DDR2, które cechuje także najlepsza opłacalność. Wiele płyt współpracuje również z pamięciami DDR3, w tym modele obsługujące procesory Intel Core i7. Wybierz płytę, która obsługuje odpowiedni dla ciebie typ pamięci. Następnie zwróć uwagę na obsługiwane częstotliwości i maks. ilość RAM-u. Dotyczy to zwłaszcza płyt dla wymagających użytkowników - graczy i entuzjastów podkręcania, którzy potrzebują wysokiej wydajności.
Obsługa kart graficznych - zdecydowana większość nowoczesnych płyt głównych oferuje złącze PCI-Express x16, z którym współpracują współczesne karty graficzne. Jeśli zamierasz zainstalować w komputerze więcej niż jedną kartę, możesz wybrać płytę, która obsługuje technologię CrossFire lub SLI. O kartach graficznych dowiesz się więcej w naszym poprzednim poradniku.
Obsługa RAID - dzięki macierzom dyskowym możesz znacznie zwiększyć wydajność twardych dysków lub zapewnić lepsze bezpieczeństwo przechowywanych nań danych. Albo to i to - zależnie od wariantu RAID. Obecnie wiele płyt głównych oferuje technologię RAID i dotyczy to także tańszych modeli z segmentu dla odbiorcy masowego. Jeśli zamierzasz zainstalować w komputerze więcej niż jeden twardy dysk, macierz RAID być może cię zainteresuje. Informacje na temat poszczególnych wariantów znajdziesz tutaj.
Wysoka jakość wykonania - możliwości podkręcania zależą przede wszystkim od chipsetu, jakości wykonania płyty i odpowiednio dopracowanego BIOS-u. Entuzjastom polecamy modele świetnie przygotowane na podkręcanie.
Podczas zakupu warto zwrócić uwagę na sekcję zasilania procesora. Jeśli jest kilkufazowa (np. ośmio- lub sześciofazowa) możemy liczyć na utrzymanie stabilnej pracy nawet z mocno podkręconym procesorem czterordzeniowym. Istotna jest także sekcja zasilania pamięci. W płytach dla entuzjastów często sekcja ta jest dwufazowa, co z kolei zapewni stabilną pracę wtedy, gdy będziemy podkręcać pamięci RAM.
O jakości wykonania danej płyty świadczy także zastosowane chłodzenie. Producenci wyposażają topowe modele w zaawansowane systemy odprowadzające ciepło. Znajdziemy płyty z miedzianymi radiatorami połączonymi rurkami cieplnymi, nie brakuje też modeli z różnego typu wentylatorami montowanymi na radiatorach, a nawet z chłodzeniem wodnym. Na dobrej jakości chłodzenie można liczyć w każdej płycie dla entuzjastów. Podczas zakupu istotne jest głównie to, jaki typ chłodzenia będzie nam odpowiadać najbardziej - czy wolimy typowo aktywne rozwiązanie, wykorzystujące wentylatory, czy też zależy nam na systemie pasywnym, czyli bezgłośnym.
Ostatnim z elementów definiujących jakość wykonania jest zwiększona wytrzymałość płyt dla entuzjastów. Wiele płyt ma rozwiązania technologiczne, które ją gwarantują. Dla przykładu, najlepsze płyty popularnej firmy Gigabyte mają rozwiązanie o nazwie Ultra Durable 2. Jest to oryginalny projekt, w którym podwojono ilość miedzi (do 2 uncji) w warstwach zasilania i warstwach masy płyty. Zapewnia to niższe temperatury pracy systemu, poprawę efektywności energetycznej i większą stabilność podczas podkręcania. Tylko płyty dla najbardziej wymagających użytkowników mają tego typu technologie.
