Komu należą się prawa do dzieł sztucznej inteligencji?

Wolnym krokiem dochodzimy do niebezpiecznego momentu, w którym sztuczna inteligencja potrafi wykazywać się swego rodzaju kreatywnością – tworzyć scenariusze, pisać wiersze, komponować muzykę czy malować obrazy. Do kogo należą jednak prawa autorskie do tych dzieł?

Prawnie jest to kwestia nierozstrzygnięta. Absurdalne wydaje się jednak przyznawanie praw samej sztucznej inteligencji. Wystarczy bowiem zastanowić się nad tym, po co artyści chcą je mieć, a odpowiedź brzmi: po to, by możliwe było wygenerowanie takich lub innych korzyści. Maszynie czy oprogramowaniu raczej na tym nie zależy.

Co innego autorzy tejże sztucznej inteligencji, a tę ostatnią można by traktować nie jako „autora”, lecz jako jego „narzędzie” – takie samo jak długopis, pędzel czy komputer. Prawnik Eran Kahana pyta retorycznie: czy jeśli oprogramowanie w komputerze poprawi literówkę w tekście autora lub zaproponuje dokończenie wyrazów, to czy będzie autorem lub współautorem dzieła?

Dochodzimy jednak to kolejnego problemu. Otóż sztuczna inteligencja jako taka właściwie nic nie tworzy, lecz na swój wyjątkowy sposób łączy elementy, które zostały jej „wstrzyknięte” – podstawą rozwoju tej technologii są bowiem uczenie maszynowe i analiza big data (czyli dostarczanie potężnych ilości danych do przetworzenia). Tylko że raz jeszcze: czy człowiek też czasem nie tworzy w oparciu o dokonania innych i czy nie nazywamy tego inspiracją?

Jednak problem sięga dalej, bo jeśli człowiek za bardzo się zainspiruje (czyli: dopuści się plagiatu), można go podać do sądu. Ze sztuczną inteligencją jest większy problem, więc co najwyżej można skierować sprawę wobec jej autora. To dość mocny argument za tym, by rzeczywiście konieczne było przyznawanie praw autorskich właśnie producentom SI.

Dlatego też dopóki sztuczna inteligencja nie będzie osobą prawną (a do tego – jeśli kiedykolwiek – nieprędko dojdzie), jej twórczość powinna należeć do jej autora. Tak jak poprawiona przez komputer powieść do pisarza, a opracowywane przez pracowników produkty do firmy. Najważniejsze jednak, by te ramy prawne w ogóle powstały – dla korzyści każdej ze stron.

Źródło: Quartz. Ilustracja: Google DeepDream