Płyty główne

Technologiczny twister

przeczytasz w 3 min.

Nieodłącznym elementem nowoczesnej płyty głównej są obsługiwane przez nią technologie. Istnieją rozwiązania powszechne oraz dostępne tylko dla niektórych modeli, mamy też dobra uniwersalne, jak i opatentowane - wszystkie jednak są ze sobą powiązane, a łączy je jedno określenie: nowoczesność.

Zajmijmy się teraz interpretacją tych dziwacznych określeń, jakich użyłem wyżej; otóż dobra uniwersalne (powszechne) to technologie dostępne dla wszystkich producentów - nie opatentowane przez nikogo na wyłączność oraz udostępniane wszystkim po równo. Jednak, aby się nie pogubić trzeba pamiętać, że zarówno platforma AMD jak i INTEL ma dobra uniwersalne właściwe tylko dla siebie. Tak na przykład, jedną z przełomowych i innowacyjnych technologii PCIe, o którym pisałem już wyżej - są dostępne zarówno dla wielbicieli Athlonów, jak i Pentiumów. Technologii uniwersalnych jest dużo więcej: SATA, obsługa dźwięku przestrzennego, FireWire, dual gigabit LAN, RAID, USB 2.0 i wiele, wiele innych - często jednak są to tylko ulepszone wersje starszych odpowiedników.

Na rynku istnieje również pojęcie technologii platformowych, czyli dostępnych dla poszczególnych płyt głównych obsługujących procesory z danej rodziny.

I tak rodzina platform obsługujących najnowsze procesory z serii P4 Prescott, ma właściwe dla siebie rozwiązania takie jak: hiperwątkowość (HT), dzięki, której system wykrywa CPU jako dwa procesory logiczne - może to przyspieszyć pracę systemu w przypadku działań wielopoziomowych tzn. wykonywania wielu zadań równocześnie. Jest też wsparcie dla procesorów beznóżkowych tzw. stykowych (LGA775), obsługa pamięci DDR II - nowy rodzaj pamięci RAM ma mniejsze napięcie modułów oraz zwiększone taktowanie, przynoszące widoczne korzyści wydajnościowe.

Obsługa systemu dźwięku High Definition Audio (Azalia) charakteryzuje się głównie świetną jakością odwzorowania fali dźwiękowej. Natomiast overclockerska technologia odblokowywania mnożnika - nawet w procesorach, w których został on fabrycznie zablokowany - to rozwiązanie ma tyleż plusów co minusów, ponieważ jest możliwe tylko w kilku najdroższych modelach Prescott, a zmiana wartości RATIO odbywa się tylko i wyłącznie w kierunku zera (zmniejszanie). Pomimo tego jej obecność jest bardzo przydatna dla wprawnych podkręcaczy.

Również AMD ma bogatą gamę różnorodnych technologii właściwych w wyłącznie dla siebie. W szczególności "rozpieszczana" jest oparta o nową architekturę x-86 seria platform 64 bitowych. Wśród licznych innowacji znajdziemy miedzy innymi Hypertransport - nowy rodzaj magistrali, mający na celu szybką komunikację (na poziomie 2000MHz) bloku CPU + RAM z resztą podzespołów. Wprowadzono również obsługę procesorów 64 bitowych, zastąpione zostało także wysłużone już złącze SocketA - na jego miejsce wprowadzono złącze 939 oraz 940, dzięki czemu nowe płyty główne obsługują 64 bitowe jednostki z rodziny Athlon64/FX ze zintegrowanym dwukanałowym kontrolerem pamięci. Po wprowadzeniu, a raczej ustabilizowaniu asynchronicznej magistrali dla CPU i pamięci, wzrosły również możliwości overclockerskie nowych platform AMD. Możliwość wydajnej pracy dla różnych magistral ogranicza do minimum wpływ słabszych pamięci na podkręcanie procesora.

Jak widać oba rodzaje platform mają wiele zróżnicowanych technologii, każda rodzina ma coś, czego przynajmniej w najbliższym czasie nie uświadczy konkurencja ;-)

Istnieje jednak pojęcie technologii uniwersalnych, czyli takich, z których korzystają obie rodziny, są to zazwyczaj rozwiązania patentowane przez poszczególnych producentów, które "małpują" kolejni - i tak rodzi się system innowacji o praktycznie tym samym zakresie i możliwościach, występujący jednak u każdego pod inną nazwą.
Znam jednak technologię, której jeszcze nikt nie zdążył "odpatrzeć" od firmy Gigabyte, mam na myśli oczywiście ośmiofazowy moduł zasilania Dual Power System (co prawda inni producenci stosują w swoich produktach technologię podobną do D.P.S., jednak tylko Gigabyte oferuje moduł 8-fazowy), który dostarcza stabilnego napięcia dla podzespołów na płycie głównej. Również Abitowski OTES system, chłodzący podzespoły zainstalowane na płycie głównej "pachnie" nowością i niepowtarzalnością. Reszta technologii to już powszechniej stosowane rozwiązania np.:

  • automatyczne podkręcanie procesora ma zapewnić możliwość overclockingu wtedy, gdy użycie większej mocy procesora staje się niezbędne do poprawnego działania, czyli podczas dużego obciążenia jednostki centralnej
    np. Abit - uGuru; Gigabyte - M.I.B; MSI - D.O.T; ASUS - AI.N.O.S.
  • podwojenie kości BIOS-u - technologia ta opiera się o wykorzystanie dwóch modułów pamięci ROM, tak, że w przypadku uszkodzenia kości podstawowej użytkownik może szybko i bezstresowo przywrócić zapisaną na drugim module domyślną konfigurację BIOS-u
    np. Gigabyte - DualBIOS; AOpen - DieHARD BIOS.
  • możliwość zaawansowanej, profesjonalnej konfiguracji szybkości obrotowej wentylatorów sprawia, że głośne wiatraki pracują na maksymalnych obrotach wtedy i tylko wtedy, gdy to konieczne - wszystko odbywa się za sprawą oprogramowania wspierającego technologie różnych firm
    np. Abit - FanEQ; MSI - SpeedSter; Asus - Q-FAN.
  • nowoczesne płyty główne mają również technologie zabezpieczające CPU przed uszkodzeniem - np. gdy przegrzewa się podczas podkręcania
    Asus - P.A.T; Gigabyte - AntiBurn; Abit - Tweak Guard; AOpen - WatchDOG ABS
  • ważne podczas niestabilnej pracy jest szybkie rozpoznanie dolegliwości naszego PC-ta, pomogą nam w tym zaawansowane rozwiązania specjalizujące się w diagnozowaniu problemów ze sprzętem, ich działanie najczęściej opiera się o generowanie na liczniku znajdującym się na płycie głównej zróżnicowanych raportów, z których każdy jest opisany w instrukcji obsługi i reprezentuje konkretną niezgodność
    np. Asus - POST reporter; AOpen - DrLED; EPoX diagnostic LED.

Wymienione rozwiązania technologiczne to tylko mały kawałek tego, co oferują nam nowoczesne płyty główne, i choć technologie są w dużym stopniu zróżnicowane, to należy przyznać, że w większości różnią się tylko nazwą - jednak dzięki temu każdy z producentów może nam zaoferować "coś od siebie". Wprowadzanie coraz to nowszych rozwiązań jest jednak zjawiskiem korzystnym i powinno nas cieszyć.