SATA vs M.2 SATA vs M.2 NVMe - które dyski SSD są lepsze?

Dyski SSD oferują lepsze parametry od standardowych dysków HDD, więc coraz więcej osób decyduje się na zakup takiego nośnika, szczególnie teraz, gdy ich ceny poszło mocno w dół. To chyba najlepszy sposób na poprawę działania starszego sprzętu i absolutne must have nowych zestawów.

Problem może pojawić się przy wyborze nośnika. Na rynku jest dostępnych kilka rodzajów dysków SSD, więc nie każdy wie, jaki model będzie najwłaściwszy. Aby pomóc mniej doświadczonym czytelnikom, przygotowaliśmy poradnik, gdzie opisaliśmy najważniejsze różnice między poszczególnymi typami nośników i ich zastosowanie.

Dyski SSD 2,5 cala SATA – najpopularniejsze rozwiązanie

2,5-calowe nośniki to obecnie najpopularniejsze i najbardziej uniwersalne rozwiązanie – wszystko dlatego, że można je zamontować w komputerach stacjonarnych i większości laptopów (wyjątkiem są najcieńsze konstrukcje, gdzie zrezygnowano z zatoki na 2,5-calowy dysk). W laptopach zwykle znajdziemy tylko jedno miejsce na taki dysk, ale w komputerach stacjonarnych można zamontować ich kilka lub nawet kilkanaście. W PC-tach nośniki wymagają podpięcia dwóch kabelków SATA: zasilającego i sygnałowego.

Nośniki korzystają z interfejsu SATA 6 Gb/s, więc nie powinniśmy po nich oczekiwać rewelacyjnych osiągów – najlepsze modele osiągają transfery sekwencyjne rzędu 500 – 560 MB/s, a liczba operacji losowych dochodzi do 90 000 - 100 000 IOPS. W tym momencie pragniemy jednak uspokoić - takie parametry i tak są dużo lepsze od tradycyjnych dysków talerzowych (HDD) i bez problemu wystarczą do codziennych zastosowań typu przeglądanie Internetu, oglądanie filmów, granie czy amatorskie montowanie filmów.

Osobną kategorią są 2,5-calowe modele z interfejsem SATA Express lub U.2 PCI-Express, które oferują lepsze osiągi. Tego typu konstrukcje są jednak stosowane głównie w serwerach i kosztują bajońskie sumy, więc większość z Was nie będzie nimi zainteresowana.

Dysk SSD M.2 SATA – alternatywa dla kompaktowego komputera lub laptopa

Ciekawą alternatywą dla 2,5-calowych dysków SATA mogą być modele M.2 SATA. Takie nośniki mają dużo mniejsze rozmiary - najczęściej mamy tutaj do czynienia z niewielką „płytką” typu M.2 2280 (o wymiarach 22 x 80 mm), która jest montowana bezpośrednio w złączu M.2 na płycie głównej. Zaletą takiego rozwiązania jest brak plączących się przewodów, ale musimy się liczyć z mniejszą liczbą dostępnych slotów (zwykle jednym lub dwoma).

Jak to wygląda jeżeli chodzi o wydajność? Takie dyski nadal korzystają z interfejsu SATA 6 Gb/s, więc ich osiągi są zbliżone do 2,5-calowych odpowiedników – transfery sekwencyjne dochodzą do 500 – 560 MB/s, a liczba operacji losowych do 90 000 – 100 000 IOPS. Nośniki sprawdzą się w komputerach stacjonarnych i laptopach do codziennych zastosowań.

Nośniki M.2 SATA mogą okazać się zbawieniem w kompaktowych komputerkach i laptopach, gdzie nie ma miejsca na 2,5-calowy dysk. Warto jednak pamiętać, że takie dyski będą działać tylko w złączu obsługującym interfejs SATA lub PCI-Express i SATA (fizycznie są one kompatybilne zarówno ze złączem B, jak i M, ale warto potwierdzić zgodność w instrukcji płyty głównej lub laptopa).

PS. jeszcze do niedawna dostępne były także dyski SSD pod złącze mSATA, ale zostały one wyparte przez modele M.2 SATA

Dyski z kluczem B są kompatybilne z gniazdem B, dysk z kluczem M są kompatybilne z gniazdem M, a dyski z kluczem B+M są kompatybilne z obydwoma gniazdami

SSD NVMe – dyski dla najbardziej wymagających użytkowników

Coraz większą popularnością cieszą się modele M.2 PCIe (wcześniej były to modele korzystające z protokołu AHCI, ale teraz dominują modele NVMe - stąd oznaczenie M.2 NVMe), które sprawdzą się w nowszych komputerach i laptopach. Podobnie jak modele M.2 SATA, dyski M.2 NVMe/PCIe są montowane bezpośrednio w złączu M.2 na płycie głównej (nie wymagają podpięcia dodatkowych przewodów). Koniecznie musi być to jednak złącze z wcięciem typu M, obsługujące interfejs PCI-Express (nie można ich zamontować w złączu typu B pod dyski SATA). Jeżeli nie macie takiego złącza w komputerze, można posłużyć się adapterem montowanym w złączu PCI-Express (niektóre dyski są z nimi dostarczane).

Modele M.2 NVMe korzystają z interfejsu PCI-Express i protokołu NVM-Express, więc pozwalają uzyskać dużo lepsze osiągi względem zwykłych nośników pod SATA. Najlepsze modele pod PCIe 3.0 x4 osiągają transfery dochodzące do 3000 – 3500 MB/s i liczbę operacji losowych na poziomie 400 000 – 500 000 IOPS. Jeszcze lepiej wypadają modele korzystające z interfejsu PCIe 4.0 x4 – ich osiągi dochodzą odpowiednio do 5000 MB/s i 700 000 IOPS (konieczne jest jednak zastosowanie nowoczesnego procesora i płyty głównej ze wsparciem dla magistrali PCI-Express 4.0 - obecnie oferują je tylko procesory AMD Ryzen 3000 i Ryzen Threadripper 3000 z najnowszymi płytami głównymi).

Dyski SSD M.2 PCIe w teorii powinny zainteresować najbardziej wymagających użytkowników, którzy potrzebują bardzo szybkiego dostępu do plików (np. przy obróbce filmów 4K). W zwykłych zastosowaniach nie odczujemy ich przewagi względem modeli korzystających z interfejsu SATA. Nośniki SSD M.2 PCIe są dostępne w zbliżonej cenie do zwykłych dysków pod SATA, więc w praktyce często są wybierane „na zapas” nawet do komputerów do podstawowych zastosowań.

Topowe dyski SSD M.2 PCIe wykorzystują radiator, który wspomaga odprowadzanie ciepła z układów. Element ten może jednak utrudniać lub uniemożliwiać montaż nośnika w laptopie

SSD SATA vs M.2 SATA vs M.2 NVMe - który model wybrać?

Jaki dysk wybrać? To zależy od Waszych oczekiwań, posiadanego sprzętu i oczywiście dostępnego budżetu.

Jeżeli szukacie możliwie najtańszego rozwiązania, warto wybrać 2,5-calowy dysk pod SATA. Wprawdzie takie modele nie oferują topowych osiągów, ale i tak bez problemu wystarczą do codziennych zastosowań. Nośniki 2,5 cala sprawdzą się także przy modernizacji starszych konfiguracji opartych o dyski HDD. Konstrukcje M.2 SATA też są tanie, ale na ogół sprawdzą się tylko mniejszych komputerkach i laptopach, gdzie nie ma miejsca na dysk 2,5 cala.

Jeżeli posiadacie nowszy komputer, warto zastanowić się nad wyborem dysku SSD typu M.2 PCIe – takie konstrukcje nie są dużo droższe od modeli pod SATA, ale za to oferuje znacznie lepsze osiągi. Tego typu nośniki szczególnie polecamy profesjonalistom, wymagającym szybszego dostępu do plików. Na obecną chwilę najbardziej opłacalnym wyborem wydają się modele korzystające z interfejsu PCI-Express 3.0, aczkolwiek z biegiem czasu na popularności będą zyskiwać modele pod PCI-Express 4.0.

Pamiętajcie jednak, aby przed zakupem dysku SSD M.2 upewnić się co do jego kompatybilności z komputerem lub laptopem. Oprócz różnych typów gniazd, na klientów czai się tutaj kilka innych pułapek (bardzo szczegółowo opisał to użytkownik kokosnh na naszym forum).

Warto zobaczyć również:

• Polecane dyski SSD 2,5 cala
• Polecane dyski SSD M.2
• Wymieniamy dysk HDD na SSD w komputerze PC
• Jak wymienić dysk HDD na SSD w laptopie