DDR4 vs DDR5 w 2025. Czy starsze pamięci RAM nadal mają sens?

Pamięci RAM DDR5 na dobre zagościły w segmencie desktopowym i mobilnym. Nie oznacza to jednak, że prędko pożegnamy pamięci DDR4. Są one co prawda starszym standardem, ale dzięki atrakcyjnej wycenie cieszą się niesłabnącą popularnością. No dobrze, ale czy w 2025 wciąż można polecić wybór DDR4? Wszak moduły DDR5 dostępne są od dobrych czterech lat i mają dedykowane platformy nieuwzględniające starszego standardu pamięci. Generalnie „piątki” przyniosły szereg bardzo istotnych zmian. Oczywiście o kwestiach technicznych można mówić długo, choć tak naprawdę dla końcowego odbiorcy najważniejsze są realna wydajność oraz cena produktu. Początkowo moduły DDR5 kosztując krocie odstraszały, ale na przestrzeni ostatnich lat wyraźnie potaniały. Przykładowo dobry zestaw 32GB DDR5 o taktowaniu 6000 MHz znajdziemy za około 400 zł. Mimo tego przyzwoity pakiet DDR4 o tej samej pojemności to często połowa tej kwoty.

Ogólne założenia testu

Pierwsze, co prawda skromne, porównanie obu typów pamięci opublikowałem dwa lata temu. Teraz postaram się rozwinąć ten wątek. Poniższy test ma na celu sprawdzenie różnic między standardem DDR4 a DDR5 na gruncie codziennego użytkowania, rozrywki oraz pracy (pół-profesjonalnej, hobbystycznej). Możemy dokonać porównania 1:1 dzięki poprzedniej generacji procesorów Intel. Ogółem procesory dla podstawki LGA1700 posiadają wbudowany kontroler DDR4 i DDR5. Wystarczy tylko doposażyć się w odpowiednią płytę główną.

Starszy standard pamięci posadzę na NZXT N7 Z690, czyli tak naprawdę Asrock. Natomiast teraźniejszość należy do Gigabyte Z690 Aorus Pro. Obie płyty bazują na tym samym chipsecie a do tego ich sekcje zasilania są bardziej niż adekwatne dla wybranego procesora, którym jest Core i7-13700K. Dla obu mobasów wykonałem też wszystkie niezbędne aktualizacje do najnowszej wersji UEFI / BIOSU.

We wszystkich moich testach procesorom na podstawce LGA1700 towarzyszy ramka kontaktowa. Potrafi znacząco poprawić temperatury.

Jeśli idzie o kartę graficzną sięgnąłem po RTX 5070 Ti od Inno3D oraz Gigabyte RTX 3060 w wersji 12GB. Nie interesuje mnie porównanie z użyciem high-endu. Bardziej „przyziemne” karty odzwierciedlają realistyczny scenariusz użytkowy osiągalny dla większej puli konsumentów. Dlatego miałem nadzieję rozszerzyć też procedurę testową o procesor Core i5-12600K lub 13600K, ze względu na ich stosunek możliwości do ceny (szczególnie w obliczu częstych promocji). Niestety nie udało mi się pozyskać tych jednostek.

Przedstawienie głównych aktorów

DDR5 Corsair Vengeance to moduły taktowane zegarem 6000 MHz, przy opóźnieniach CL30. Posiadają profil XMP oraz EXPO. Ich parametry powszechnie są uznawane za sweet spot dla współczesnych systemów AMD oraz Intel. Pakiet 32GB kosztuje od 459 do 549 zł (28.04). Starszy standard reprezentuje pamięć G.Skill RipjawsV Black 32GB 3600MHz CL16. Kosztują około 320 zł, ale bez problemu znajdziemy dobry pakiet DDR4 o identycznej pojemności w znacznie niższej cenie. W obu przypadkach zachęcam, aby brać pod uwagę również rynek wtórny. Z jego pomocą możliwym jest znaleźć naprawdę solidne okazje, szczególnie w przypadku DDR4.

Każdy z wybranych pakietów pamięci pracował ze swoim głównym profilem XMP (Extreme Memory Profile). Mówi on użytkownikowi, że moduły na dowolnej platformie bez większych kombinacji powinny stabilnie działać z deklarowanym przez producenta zegarem, dopasowanymi opóźnieniami i napięciem. Dla platform AMD taki profil ukrywa się pod skrótem EXPO. Informacje o profilu XMP są częścią składową danych SPD zapisanych w chipie EEPROM usadowionym na PCB kości pamięci. Niemniej specyfikacja i oprogramowanie płyty głównej odgrywa bardzo ważną rolę w stabilnym działaniu RAM.

Przed wyruszeniem w drogę... Metodyka Testu

Wszystkie pomiary w programach i grach zostały przeprowadzone trzykrotnie. Rezultat znacząco odbiegający od pozostałych był odrzucany a następnie ponawiałem test. Na bazie uzyskanych wyników wyciągana była średnia. W grach skupiam się na dwóch wartościach: średnia ilość klatek oraz 1% low (99% czasu poniżej uśrednionej minimalnej wartości fps). Drugi parametr należy odczytywać jako spadki wydajności w postaci przycinek. Wszystkie wyniki zaokrągliłem do pełnych wartości liczbowych.

System operacyjny i ustawiania UEFI / BIOS

Tradycyjnie wszystkie pomiary realizuję z pomocą Windows 10, który cieszy się niesłabnącą popularnością szczególnie wśród graczy. Plan zasilania w systemie operacyjnym zawsze był ustawiony na Zrównoważony. Procesor działał wd. wytycznych Intela, czyli w granicach częstotliwości ustalonych przez producenta. Naturalnie potencjalne funkcje płyty głównej w postaci automatycznego overclockingu zostały wyłączone. Korzystając z starszego systemu Microsoftu mogłem wyłączyć też moduł TPM. Dla karty graficznej funkcja Resizable BAR była aktywna. Oba RTX-y pracowały z fabrycznymi zegarami. Użyta wersja sterowników NVIDI to 572.83.

Moduły DDR4 pracowały z zegarem 3600 MHz i opóźnieniami CL16. Pamięci DDR5 działały z taktowaniem rzędu 6000 MHz i opóźnieniami CL30. Pozostaje jeszcze kluczowa kwestia taktowania magistrali: moduły DDR4 domyślnie działają w trybie Gear1 (taktowanie pamięci i kontrolera 1:1). Gear2 w przypadku DDR4 stosujemy powyżej granicy 3733 MHz. Natomiast DDR5 z miejsca pracują w trybie Gear2. Tryb Gear1 jest dla nich zasadniczo niedostępny a Gear4 najlepiej omijać.

Inne prędkości pamięci RAM

Testu nie rozszerzałem o inne prędkości, aby zbytnio nie komplikować całości. Przykładowo dla DDR4 zegar 4000 MHz wymusza tryb Gear2 a potencjalne zyski są przeważnie marginalne (szczególnie dla graczy). Jednocześnie w kontekście rozrywki różnice między 3600 a 3200 MHz przeważnie też są niewielkie, tym bardziej kiedy sięgniemy po budżetową kartę graficzną czy nawet taką okupującą średni segment.

Historia powtarza się w przypadku DDR5. Wszystko powyżej zegara 6000 MHz, dla komputerów budżetowych i ze średniej półki, nie daje żadnych realnych korzyści a przynajmniej takich uzasadniających dużo wyższy wydatek. W drugą stronę, między zegarem 5600 a 6000 MHz bardzo zbliżona cena działa na korzyść szybszego wariantu.

Pojemność pamięci RAM

Pomiary realizowałem przy pomocy pamięci 32GB, czyli po dwa moduły 16GB działające w trybie dual channel. Niemniej wyniki z testów można przenieść niemal jeden do jednego dla pamięci 16GB oraz 64GB. Sama pojemność RAM, o ile nie spadniemy poniżej wymaganego minimum, nie wpływa na liczbę klatek w grach lub szybkość działania programu. Więcej RAM oznacza tylko tyle, że komputer może w danej chwili „przetrawić” więcej danych, co w sumie bardziej ma znaczenie dla profesjonalistów. Problemy wynikające z braku optymalizacji czy błędu memory leak nie są przedmiotem zainteresowania w tym tekście.

Gry: Ray Tracing i ustawienia detali

W poniższych testach nie korzystałem z żadnego generatora klatek. Jeśli idzie natomiast o upscaling obrazu w wybranych tytułach uruchamiałem DLSS w trybie Quality (jakość). W niektórych grach wykonałem też pomiar z włączonym śledzeniem promieni – ustawienia średnie lub niskie. Należy pamiętać, że ray tracing niezależnie od poziomu jakości wpływa znacząco na wykorzystanie procesora. Path Tracing nie ruszam, bo jest poza możliwościami obu kart graficznych.

W kwestii pozostałych ustawień graficznych dla RTX 5070 Ti wybierałem przeważnie detale High. Omijam detale Ultra ze względu za niewielką „wizualną” wartość dodaną kosztem wyraźnego spadku klatek na sekundę. W niektórych grach nastawionych na rozgrywkę sieciową idę dalej, wybierając detale niskie, co zresztą większość graczy preferuje.

Dla RTX 3060 niemal zawsze koniecznością jest wybór detali Medium. Niemniej, obie karty dzięki pojemności VRAM pozwalają na tekstury High i Ultra, co samo w sobie nie ma wyraźnie negatywnego wpływu na liczbę klatek na sekundę o ile nie przekroczymy limitu dostępnej pamięci. W grach staram się znaleźć miejsce pomiarowe, które korzysta z CPU i GPU. Unikam wbudowanych benchmarków, ponieważ skupiają się one wyłącznie na teście potencjału karty graficznej.

Wyniki testów: codzienne użytkowanie i zastosowania profesjonalne

Tę cześć realizowałem z RTX 5070 Ti. Oszczędzę czytelnikom nadmiaru wykresów, ponieważ różnice między poszczególnymi standardami pamięci przeważnie są marginalne. Na pierwszy ogień poszedł 3DMark - CPU Profile: pozwala przeanalizować wielowątkową sprawność CPU. Oba typy pamięci uzyskiwały bardzo zbliżone rezultaty. Następnie mamy PCMark 10 Extended. Program analizuje ogólną sprawność PC a także scenariusze bardziej zaawansowane, np. tworzenie treści cyfrowych. Inwestycja w DDR5 dała zysk rzędu 2 do 4 proc.

GeekBench 6 to program również analizujący ogólną sprawność komputera. Jego zaletą będzie pokazanie oddzielnego wyniku dla jednego rdzenia. W tym przypadku oba typy pamięci uzyskały niemal identyczny rezultat: 2935 vs. 2965 pkt. Dopiero analiza pracy wszystkich rdzeni dała zwycięstwo DDR5: równe 18 proc. przewagi.

GeekBench uwzględnia m.in. sprawdzian kompresji i dekompresji danych. To prawdziwy konik DDR5. Dobitnie pokazuje to wbudowany benchmark narzędzia 7-zip, mierzony w GIPS (Giga Instruction per Second). Na gruncie kompresji DDR5 wykazały o 50 proc. lepszy wynik niż DDR4. Natomiast dekompresja nie była już tak spektakularna: zaledwie 2 proc. zysku. Nie omieszkałem też zrobić test praktyczny kompresując 11 tysięcy plików o objętości 15GB. System z DDR4 potrzebował 5:20 min na ogarnięcie tematu, podczas gdy DDR5 2:19 min.

Wielowątkowy wynik dla pamięci DDR4 3600 MHz wyniósł 16193 pkt. Test jednego rdzenia dawał podobny rezultat, choć za każdym razem to DDR4 miało parę punktów więcej.

A co z zadaniami bardziej profesjonalnymi? Programem HandBrake konwersja filmu w formacie mkv 1080p do 720p w obu przypadkach zajęła 3:15 min. Żadnej różnicy między pamięciami nie było też w programie Cinebench R23 i 2024. Mikroskopijne różnice rzędu 2 proc. mamy w programie Blender – popularnym narzędziu dla grafików i animatorów. Jednocześnie w mojej ocenie praktycznie rezultaty w programach profesjonalnych są pomijalne, gdy takie narzędzie korzysta z akceleracji karty graficznej – CUDA dla NVIDIA GeForce. Przykładowo budżetowy RTX 3060 realizuje renderowanie scen w Blender nieporównywalnie szybciej niż Core i7-13700K, pobierając przy tym mniej energii.

Wyniki w grach dla RTX 5070 Ti

Przed przystąpieniem do właściwych testów w ruch poszedł 3DMark z naciskiem na sprawdzian śledzenia promieni, plus nowy benchmark Steel Nomad skupiony wyłącznie na rasteryzacji (wszystkie bazują na DX12). Cztery różne testy nie pokazały żadnych różnic. Dlatego pora na gry, gdzie pomiary realizowałem w rozdzielczościach: 1920 x 1080 px, 2560 x 1440 px oraz 3840 x 2160 px. Zacznijmy od tytułów „lżejszych” stopniowo podnosząc poziom trudności.

Counter-Strike 2

Ogarnięci gracze wybierają detale niskie w pogoni za wyświetlanymi klatkami. FSR był wyłączony. Pomiary wykonałem na mapie De_dust II. Mimo, że Counter-Strike mocno stawia na potencjał CPU, różnice między pamięciami są niewielkie. Przeważnie w granicach 30-35 fps, co przy ogólnej wartości 500 klatek ma raczej marginalne znaczenie.

Counter Strike 2 - 1080p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	565 175
pamięć DDR4 3600 CL16	529 166
Legenda:	avg fps  1% low

Counter Strike 2 - 1440p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	536 167
pamięć DDR4 3600 CL16	485 161
Legenda:	avg fps  1% low

Counter Strike 2 - 2160p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	429 166
pamięć DDR4 3600 CL16	427 160
Legenda:	avg fps  1% low

The Finals

Wszystkie detale, włącznie z śledzeniem promieni, ustawiłem na jak najniższe. Jedyne co zostawiłem na Epic to tekstury i zasięg widzenia. DLSS był wyłączony. Różnicę 40 klatek mamy w rozdzielczości 1080p. Im większa rozdzielczość tym niższy zysk wydajności wynikający z użytych pamięci (w 4K to mniej niż 10 fps). Co ciekawe, jeśli włączymy wszystko na Epic (poza ray tracingiem) ten stan rzeczy nie ulegnie zmianie. Wtenczas od uzyskanych na wykresach wyników należy uciąć średnio 20-30 fps. Czyli można patrzeć na to w dwojaki sposób: detale Epic nie dociskają aż tak bardzo karty, albo detale Low mają bardzo wysokie wymagania.

The Finals - 1080p, DX12, Detale Low, Tekstury + Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	310 234
pamięć DDR4 3600 CL16	276 195
Legenda:	avg fps  1% low

The Finals - 1440p, DX12, Detale Low, Tekstury + Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	293 192
pamięć DDR4 3600 CL16	275 194
Legenda:	avg fps  1% low

The Finals - 2160p, DX12, Detale Low, Tekstury + Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	170 127
pamięć DDR4 3600 CL16	165 120
Legenda:	avg fps  1% low

Marvel Rivals

Tytuł ten szybko zyskał na popularności. Testy przeprowadziłem dla różnych ustawień graficznych i za każdym razem rezultat był ten sam: niewielka różnica między DDR4 a DDR5. Przeważnie mieści się ona poniżej 10 fps. Poniżej zamieszczam wykresy dla wysokich ustawień detali.

Marvel Rivals - 1080p, DX12, Detale High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	304 215
pamięć DDR4 3600 CL16	296 195
Legenda:	avg fps  1% low

Marvel Rivals - 1440p, DX12, Detale High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	225 165
pamięć DDR4 3600 CL16	216 148
Legenda:	avg fps  1% low

Marvel Rivals - 2160p, DX12, Detale High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	130 105
pamięć DDR4 3600 CL16	125 99
Legenda:	avg fps  1% low

Grand Theft Auto V Enhanced

Swoje testy rozszerzyłem o klasyka, ponieważ niedawno otrzymał finalną łatkę wnoszącą wsparcie śledzenia promieni. Jednocześnie GTA V wciąż cieszy się ogromną popularnością ze względu na swój moduł wieloosobowy. Łatka ma też wbudowany limit klatek w liczbie 162, co pozwala uniknąć dziwnego zachowania gry w przypadku bardzo mocnych maszyn (engine nie świruje). Ponownie różnice między pamięciami są wręcz marginalne.

Grand Theft Auto V Enhanced - 1080p, DX12, Detale Max, Ray Tracing on
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	161 55
pamięć DDR4 3600 CL16	161 56
Legenda:	avg fps  1% low

Grand Theft Auto V Enhanced - 1440p, DX12, Detale Max, Ray Tracing on
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	161 78
pamięć DDR4 3600 CL16	161 80
Legenda:	avg fps  1% low

Grand Theft Auto V Enhanced - 2160p, DX12, Detale Max, Ray Tracing on
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	151 79
pamięć DDR4 3600 CL16	146 82
Legenda:	avg fps  1% low

Fortnite

Niektórzy mogą tego nie przyjmować do wiadomości, ale to właśnie Fortnite głównie sprzedaje komputery w każdym segmencie cenowym. Swego czasu wraz z Counter-Strike i GTA V określałem te gry mianem wielkiej trójki – w moim przypadku na dziesięć złożonych PC dziewięć powstało z myślą o nich. Grę odpaliłem w trybie „Wydajności”, czyli wszystko na tzw. Low za wyjątkiem tekstur i zasięgu widzenia (Epic). Fortnite to jedyny tytuł w tym zestawieniu, który pokazał większe różnice między DDR4 a DDR5 nawet w 4K. Jednocześnie niewielka różnica między poszczególnymi rozdzielczościami sygnalizuje hamulec po stronie CPU oraz/albo problemy techniczne samej gry, co w przypadku Fortnite nie powinno dziwić.

Fortnite - 1080p, DX11, Tryb Performance, Tekstury i Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	500 263
pamięć DDR4 3600 CL16	458 172
Legenda:	avg fps  1% low

Fortnite - 1440p, DX11, Tryb Performance, Tekstury i Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	459 195
pamięć DDR4 3600 CL16	400 138
Legenda:	avg fps  1% low

Fortnite - 2160p, DX11, Tryb Performance, Tekstury i Zasięg widzenia Epic, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	440 155
pamięć DDR4 3600 CL16	380 135
Legenda:	avg fps  1% low

Wiedźmin 3: Dziki Gon - Next Gen

Procedura testowała polegała na spacerze z ryneczku w Novigradzie poza mury miasta. Bez upscalingu obrazu w 4K oraz 1440p obie konfiguracje osiągają identyczny wynik. Jedyną większą różnicę odnotowałem w 1080p, wynoszącą 19 fps. Uruchomienie DLSS Quality trochę namieszało, bo w 1080p rezultat dla DDR5 zostaje niemal bez zmian a DDR4 otrzymały bonus w postaci 4fps. 1440p zrównało się z wynikiem 1080p a do tego nowsze pamięci łapią 20 klatek przewagi nad starszymi. Standard 4K ponownie spłaszcza rezultaty. Dlaczego DLSS w rozdzielczości Full HD nie podbija ilości klatek dla żadnego z typów pamięci? Pewnie wynika to raczej z specyfiki implementacji DLSS w tej grze a nie potencjalnego wąskiego gardła po stronie CPU.

Wiedźmin 3 Next Gen - 1080p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	127 94
pamięć DDR4 3600 CL16	112 77
Legenda:	avg fps  1% low

Wiedźmin 3 Next Gen - 1440p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	126 98
pamięć DDR4 3600 CL16	107 81
Legenda:	avg fps  1% low

Wiedźmin 3 Next Gen - 2160p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	81 59
pamięć DDR4 3600 CL16	80 65
Legenda:	avg fps  1% low

Cyberpunk 2077 (kampania podstawowa)

Kolejny ciekawy przypadek. Mimo, że gra bardzo mocno korzysta z potencjału CPU to ostatecznie większość pracy spada na przysłowiowe barki GPU. Jeśli nie zastosujemy żadnego upscalera w efekcie dla trzech rozdzielczości między DDR4 a DDR5 nie ma żadnych różnic. Natomiast włączenie DLSS Quality w 1080p pozwoli DDR5 uzyskać przewagę niemal 30 klatek. Sporo. W 1440p mamy przeagę 10 klatek dla DDR5 nad DDR4. Ponownie w 4K widzimy spłaszczenie wyników.

Cyberpunk 2077 - 1080p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	154 125
pamięć DDR4 3600 CL16	123 92
Legenda:	avg fps  1% low

Cyberpunk 2077 - 1440p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	122 91
pamięć DDR4 3600 CL16	112 80
Legenda:	avg fps  1% low

Cyberpunk 2077 - 2160p, DX12, Detale High, Ray Tracing on, DLSS Quality
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	73 61
pamięć DDR4 3600 CL16	72 59
Legenda:	avg fps  1% low

Horizon Forbidden West

Tytuł ten nie wykorzystuje śledzenia promieni a mimo to graficznie zawstydza wiele pozycji, które to robią. Wydaje się, że wzorem pierwszej części także Forbidden West niespecjalnie przejmuje się prędkością pamięci. Otrzymujemy niemal identyczne rezultaty i włącznie DLSS nie zmienia tego wyniku.

Horizon Forbidden West - 1080p, DX12, Detale High, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	151 116
pamięć DDR4 3600 CL16	144 110
Legenda:	avg fps  1% low

Horizon Forbidden West - 1440p, DX12, Detale High, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	120 96
pamięć DDR4 3600 CL16	119 95
Legenda:	avg fps  1% low

Horizon Forbidden West - 2160p, DX12, Detale High, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	76 60
pamięć DDR4 3600	77 59
Legenda:	avg fps  1% low

Wyniki w grach dla RTX 3060

Przyjrzyjmy się temu, co mogą oczekiwać gracze budżetowi montując na platformie testowej RTX 3060. Ze względu na możliwości karty w najbardziej wymagających pozycjach podarowałem sobie testy 4K oraz Ray Tracing. W sumie Counter Strike w trzech rozdzielczościach odnotowuje wzrost klatek dla DDR5. Mimo tego pamięci DDR4 wciąż dostarczają bardziej niż zadowalający rezultat.

Counter Strike 2 - 1080p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	443 205
pamięć DDR4 3600 CL16	398 166
Legenda:	avg fps  1% low

Counter Strike 2 - 1440p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	349 135
pamięć DDR4 3600 CL16	316 150
Legenda:	avg fps  1% low

Counter Strike 2 - 2160p, DX11, Detale Low, FSR off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	220 164
pamięć DDR4 3600 CL16	195 115
Legenda:	avg fps  1% low

Drugim tyułem uwypuklającym różnice między DDR4 a DDR5 był Fortnite. Dla przykładu 1080p zysk nowszego standardu wynosił 11 proc. W wyższej rozdzielczości różnica topniała do 5 proc. 4K daje ten sam rezultat dla obu pamięci. Co istotne, wyniki dla Full HD oraz 1440p były bardzo zbliżone do rezultatów RTX 5070 Ti, czyli wnioskuję ograniczał nas procesor lub mamy problem z grą. Ponadto Fortnite to jedyny tył, którego testy powtarzałem wielokrotnie z 3060-tką, ponieważ oba typy pamięci wymieniały się prowadzeniem. Naturalnie podniesienie poziomu detali przywracało porządek, zrównując rezultaty na wskutek ograniczenia po stronie GPU.

Marvel Rivals - 1080p, DX12, Detale Low, Tekstury High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	143 113
pamięć DDR4 3600 CL16	149 120
Legenda:	avg fps  1% low

Marvel Rivals - 1440p, DX12, Detale Low, Tekstury High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	93 80
pamięć DDR4 3600 CL16	99 82
Legenda:	avg fps  1% low

Marvel Rivals - 2160p, DX12, Detale Low, Tekstury High, Global Illumination SSGI, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	48 42
pamięć DDR4 3600 CL16	51 44
Legenda:	avg fps  1% low

Kolejnym ciekawym przykładem była gra Marvel Rivals: detale niskie, tekstury "high" oraz wyłączony DLSS. Symboliczną (ale zawsze) przewagę uzyskały pamięci DDR4. Mimo tego nie wnosi ona niczego do odbioru samej gry. Włączenie DLSS Quality nie przynosi żadnych rewelacji. Jeszcze w kwestii gier wieloosobowych The Finals oszczędził niespodzianek, dając te same rezultaty dla obu typów pamięci. A co możemy powiedzieć o tytułach dla pojedynczego gracza?

Horizon Forbidden West - 1080p, DX12, Detale Medium, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	88 66
pamięć DDR4 3600 CL16	75 58
Legenda:	avg fps  1% low

Horizon Forbidden West - 1440p, DX12, Detale Medium, DLSS off
[fps] więcej = lepiej

pamięć DDR5-6000 CL30	63 48
pamięć DDR4 3600 CL16	61 48
Legenda:	avg fps  1% low

W Horizon Forbidden West DDR5 uzyskują delikatną przewagę w 1080p, która następnie znika w 1440p. Z oczywistych względów nie testowałem 4K. Grę uruchomiłem z detalami Medium, bez pomocy DLSS. Aktywowany upscaling NVIDII w trybie jakości nie działa na korzyść żadnego z typów pamięci. Identyczna sytuacja miała miejsce w Cyberpunk 2077 (mieszanka detali Medium i High, bez ray tracingu). Natomiast w GTA V (detale Ultra + ray tracing) oba typy pamięci uzyskują te same rezultaty. Za pewne wynika to także z wieku gry, bo PeCetowy port ma już 10 lat. Mimo tego zasadniczo przeważnie naszym hamulcem była karta graficzna RTX 3060, ponosząc większy ciężar pracy. Dlatego w tym przypadku wybór między DDR4 a DDR5 dla platformy Intel LGA 1700 nie ma żadnego znaczenia - niezależnie od tego, po jaki procesor sięgniecie.

Obejrzyj w

Bonus: DDR4 vs. DDR5 w konfiguracji Core i5-13600K + RTX 3080 oraz RTX 4090, Źródło: NJ Tech

Starszy standard nadal daje radę

Czego się dziś nauczyliśmy? Posumowanie należy rozbić na osobne podpunkty. Po pierwsze, jeśli w 2021 roku decydując się na platformę Intel LGA 1700 wybraliście ostatecznie DDR4 to w mojej ocenie dokonaliście właściwego wyboru. Pozwoliło to zaoszczędzić sporo pieniędzy, które później można było lepiej zainwestować przy składaniu PC. Natomiast jeśli przykładowo korzystacie dalej z konfiguracji DDR4 i 12. generacji Intela ogólnie nie widzę sensu w zmianie płyty głównej celem przejścia na DDR5. Szczególnie, jeśli trzymacie się średniej półki kart graficznych lub starszego high-endu. Oczywiście takie decyzje należy rozważać indywidualnie w oparciu o konkretny scenariusz użytkowy. Finalnie w mojej ocenie kompleksowa modernizacja będzie bardziej zasadna niż pojedyncze żonglowanie podzespołami.

Powyższe rezultaty nie oznaczają, że należy unikać zakupu pamięci DDR5. Wręcz przeciwnie. Procesory wspierające ten standard, szczególnie w postaci oferty AMD AM5, są bardzo atrakcyjną propozycją niemal dla każdego typu użytkownika. Jeśli dysponujemy odpowiednim budżetem taki zakup po prostu ma większą rację bytu. Tym bardziej, że kupno nowej platformy AM4 z mocnym CPU może być średnio opłacalne: idealny przykład to Ryzen 7 5700X3D i 5800X3D vs. Ryzen 5 7600/7500F. Trzymając się tego segmentu to samo tyczy się np. LGA1700. Sięgnięcie po np. Core i5-12600K i DDR4 wcale nie musi oznaczać dużej oszczędności w stosunku do nowego Ryzen 5 (zakładając, że pomijamy rynek wtórny). Zakup i5 miałby rację bytu, jeśli potrzebujemy maszyny do grania i pracy w postaci montażu wideo, bo obecność iGPU w procesorze Intela będzie bardzo dużą wartością dodaną.

Wyniki powyższego testu to bardziej drogowskaz dla obecnych użytkowników systemów DDR4. Tekst pokazał, że typ pamięci to żadna przeszkoda, bo nie ograniczają poważnie komponentów nawet pokroju RTX 5070 Ti. Kiedy DDR4 będzie sprawiać realny problem? Pewnie wtedy, gdy procesory wspierające ten standard będą już solidnie niedomagać. Zresztą identyczny schemat dotyczy DDR3. Ponadto w mojej ocenie DDR4 to wciąż znakomity wybór w 2025 dla gracza budżetowego. Wystarczy powiedzieć, że w cenie Ryzen 5 7600 albo 7500F, oczywiście posiłkując się też rynkiem wtórnym, kupimy w pełni gotową platformę AM4 z sześciordzeniową jednostką (procesor, RAM, płytę główną, chłodzenie). Obok takiej okazji trudno przejść obojętnie.