Płyty główne

Chipsety

przeczytasz w 3 min.

Szerzej o wydajności chipsetów różnych platform pisaliśmy w artykule poświęconym chipsetom. Teraz przyglądniemy się możliwościom chipów zastosowanych w testowanych przez nas płytach. Na początek zbiorcza tabelka:

Chipset
nVIDIA nForce2 Ultra 400
VIA KT600
VIA KT880
Premiera
Maj 2003
Sierpień 2003
Luty 2004
Procesory
Duron
Athlon XP
Sempron
Duron
Athlon XP
Sempron
Duron
Athlon XP
Sempron
Mostek południowy
nVIDIA nForce2 MCP/MCP-T
VIA VT8235/8237
VIA VT8237
Zegar szyny FSB
133/166/200 MHz DDR
133/166/200 MHz DDR
133/166/200 MHz DDR
Pamięć
DDR266, DDR333, DDR400
DDR266, DDR333, DDR400
DDR266, DDR333, DDR400
Asynchroniczna praca pamięci
tak
tak
tak
Maks. liczba slotów pamięci
3
4
4
Maks. Wielkość pamięci RAM
3 GB
4 GB
8 GB
UltraDMA/33/66/100/133
tak/tak/tak/tak
tak/tak/tak/tak
tak/tak/tak/tak
Porty USB
6
8
8
Maks. liczba slotów PCI
6
8
8
Zintegrowana grafika
w nForce2 IGP  GeForce4 MX
nie
nie
Zintegrowany dźwięk
5.1
5.1/7.1
7.1
AGP 4X/8X
tak/tak
tak/tak
tak/tak
USB 2.0/FireWire
tak/tak
tak/nie
tak/nie
Zintegrowana karta sieciowa
100 Mbitów/s
100 Mbitów/s
1 Gbit/s

nVIDIA nForce2 Ultra 400

W maju 2003 byliśmy świadkami "wymiany pokoleń" chipsetu nVidii. Miejsce nForce2 SPP (ówczesnego lidera pod względem wydajności dla platformy AMD) zajęła nowa wersja o nazwie nForce2 Ultra 400.

Nie była to w żadna rewolucja, wręcz przeciwnie - zmiany możemy określić jako kosmetyczne. Dokonano kilku usprawnień oraz dodano oficjalne wsparcie dla FSB 400. O chipsetach nForce2 SPP + MCP(T) pisaliśmy w artykule z lutego 2003r. Mimo wszystko przypomnimy w skrócie czym charakteryzuje się nowa odsłona tego produktu.

  • FSB 400 - W tej wersji chipsetu jest to zasadnicza zmiana - obsługuje on tym razem oficjalnie FSB 400, mimo że nieoficjalnie ta opcja była dostępna w poprzednich chipsetach. We wcześniejszej wersji układu z pomocą w obsłudze FSB 400 przychodziły nowe wersje biosów oraz tzw. drut-mody - modyfikacje płyt głównych powodujące zwiększenie napięcia na mostkach północnych, co podnosiło stabilności systemów przy nieoficjalnych wartościach częstotliwościach FSB.
  • Dual DDR - Dwukanałowy kontroler pamięci umożliwia zwiększenie przepustowości - interfejs może mieć szerokość 128 bitów, zamiast 64. Przekłada się to na przepustowość 6.4 GB/s w przypadku pamięci DDR400.
  • AGP 8x - W czasie premiery tej wersji interfejsu nie mieliśmy jeszcze kart graficznych wykorzystujących jego dobrodziejstwa. Dzisiaj sytuacja wygląda zupełnie inaczej - praktycznie wszystkie GPU mają wsparcie dla tego standardu, którego następca powoli wchodzi na rynek (PCI-Express). AGP 8x oferuje przepustowość 2.1GB/s.
  • HyperTransport i StreamThru - nVIDIA do łączenia mostków północnego i południowego wykorzystuje HyperTransport. Oferując przepustowość 800 MB/s technologia ta wielce przewyższa inne rozwiązania. HyperTransport posiada możliwość pracy izochronicznej (StreamThru). Dzięki tej technologii transfery danych mogą przebiegać w czasie rzeczywistym, a dostęp do nieprzerwanego strumienia danych jest gwarantowany przez chipset. Cecha ta jest szczególnie ważna w przypadku zastosowań bazujących na stałych strumieniach danych, takich jak nagrywanie CD lub edycja wideo.
  • USB/FireWire - Mostek południowy MCP udostępnia sześć portów w standardzie USB 2.0 o maksymalnej przepustowości 480 Mb/s. Aby cieszyć się z posiadania złącza FireWire, musimy zaopatrzyć się w droższą wersję mostka południowego - MCP-T. Złącze to dysponuje przepustowością 400 Mb/s i jest obecnie wykorzystywane głównie w segmencie obróbki wideo.
  • Jednostka przetwarzania audio APU - Jednostka dźwiękowa ze sprzętową akceleracją 256 strumieni dźwięków, z których 64 to strumienie dźwięków 3D, a także obszerna logika dźwięku 3D oparta na wielu procesorach sygnałowych wraz z obsługą DirectX 8 oraz wyjściem Dolby Digital 5.1.


VIA KT600

W trzy miesiące po premierze nForce2 Ultra 400 nVIDII na rynku pojawił się KT600 ze stajni VIA. Przed premierą spekulowano na temat jego wydajności, bo przecież nVIDIA poprzeczkę postawiła niezwykle wysoko. Ale już pierwsze testy pozbawiły nas złudzeń - chipset ten nie był w stanie konkurować z nForce 2 Ultra 400 pod względem wydajności mimo dodania obsługi pamięci DDR 400. Producent również zrezygnował z implementacji dwukanałowego kontrolera pamięci, bardziej mierząc w niskobudżetowy segment rynku. VIA doszła do wniosku, że jeśli nie najwyższa wydajność ma cechować jej produkt, to postara się wykazać dobrym wyposażeniem np. w postaci nowego mostka południowego VT8237.

Kontroler pamięci został dodatkowo poprawiony w stosunku do poprzednika - KT400. W związku z zastosowaniem nowej konstrukcji systemu buforów, dane z pamięci są odczytywane szybciej. Kontroler pamięci KT600 może przyjmować polecenia przekazania procesorowi określonej paczki danych zanim rzeczywiście będą one musiały trafić do procesora. Przechowuje on także część informacji o położeniu pobieranych aktualnie danych, dzięki czemu przy następnym poleceniu o ich przekazanie, proces wyszukiwania jest znacznie krótszy. VIA tę technologię nazwała FastStream64.

VIA KT880

Ten chipset był drugą próbą VIA zdetronizowania dotychczasowego króla wydajności dla platformy AMD, czyli nForce2. Premiera KT880 odbyła się aż 9 miesięcy po pojawieniu się nForce2 nVidii, tak więc VIA miała wiele czasu, aby przygotować go do objęcia prowadzenia. Jest to pierwszy chipset VIA dla Socket A, który potrafi obsługiwać pamięci w trybie dwukanałowym - DualStream64. Dzięki optymalizacjom - ulepszeniu protokołów, zmniejszeniu timingów, okresu pomiędzy odczytem a zapisem i przewidywaniu żądań, technologia ta pozwoliła uzyskać lepszą wydajność pamięci.

VIA VT8237

Razem z mostkiem północnym KT600 swoją premierę miał mostek południowy VT8237 (stosowany również z KT880). Komunikacja między nimi realizowana jest poprzez magistralę V-Link o przepustowości 533 MB/s. Oprócz tego, że ma wiele cech wspólnych ze swoim poprzednikiem VT8235, ma również kilka istotnych usprawnień.

Po pierwsze, VIA zdecydowała się w VT8237 zaimplementować obsługę ośmiu portów USB 1.1/2.0.

Kolejną nowością jest kontroler DriveStation. Posiada on zintegrowany kontroler Serial-ATA 150. Z tego względu nie jest wymagany zewnętrzny kontroler, jak ma to miejsce na przykład w przypadku chipsetów nVidii. Obsługuje on dwa porty tego standardu dla dysków Serial-ATA 150. VIA pozostawiła możliwość rozszerzenia funkcjonalności Serial-ATA o kolejne dwa porty poprzez dedykowany układ PHY na płycie głównej. W takim przypadku możemy stosować pracę w trybach RAID0, RAID1 i RAID0+1.

Producenci mogą również skorzystać z 6-cio lub 8-mio kanałowej karty dźwiękowej VIA Vinyl. Do dyspozycji mają również gigabitowy kontroler sieci VIA Velocity (jako opcja).

VT8237 nie został wyposażony w zintegrowany kontroler FireWire, co troszkę psuje jego wizerunek. Ale bądźmy szczerzy - jego popularność nie jest na tyle duża, aby wszyscy posiadacze płyt z tym mostkiem musieli ponosić dodatkowe koszty. Dla producentów płyt głównych chcących mieć ów kontroler nie jest to wielkim problemem (np. Gigabyte GA-7VT880-L).