Twórcy gier wydali oświadczenie. Raczej się nie dogadamy [OPINIA]

Na początku lipca podzieliłem się swoją opinią na temat inicjatywy “Stop Killing Games” (w dalszej części tekstu SKG). W skrócie: szanuj się, graczu i skorzystaj z dobrodziejstw, jakie daje nam współczesny świat, by móc wreszcie zmienić coś na lepsze. Uważam, że jest to potrzebna inicjatywa i można się pod nią podpisać nie będąc graczem – oni tego nie sprawdzają! W swojej publikacji starałem się przekonać czytelnika, że inicjatywa SKG może okazać się przydatna wszystkim konsumentom. Dziś majstrują przy grach, a jutro wezmą się za [w tym miejscu wpisz rzecz, którą ty lubisz, a która nie jest grą].

Zebrano wymaganą liczbę podpisów, a to oznacza, że nad SKG musi pochylić się Komisja Europejska. Niemniej organizator inicjatywy obawia się, że część podpisów może okazać się nieważna, stąd słuszny apel o dalsze zaangażowanie. Twórcy i wydawcy gier otrzymali więc konkretny sygnał: my, gracze, potrafimy się zorganizować. Na odbicie piłeczki nie trzeba było długo czekać.

Stan na godz. 19:30 w dniu 11 lipca 2025

Video Games Europe (w dalszej części tekstu VGE) – stowarzyszenie reprezentujące wydawców gier, twórców gier oraz inne firmy z sektora gamingowego na terenie Unii Europejskiej – wydało oświadczenie w sprawie SKG. W mojej ocenie jej twórcy nie zrozumieli do końca, do czego dążą gracze. Albo z jakichś powodów nie chcą zrozumieć. Wypadałoby sprostować kilka kwestii. Jestem graczem od ponad dwóch dekad, więc piszę z perspektywy miłośnika wirtualnej rozrywki i zwykłego konsumenta jednocześnie. Na potrzebny publikacji umieszczam linki. Zawarta w nich treść jest przydatna do zrozumienia dalszej części tekstu:

• SKG - Europejska inicjatywa obywatelska
• Oficjalna strona SKG
• Pełne oświadczenie VGE (pdf)

Obejrzyj w

Takiego strzału w stopę nie uświadczysz w Sniper Elite

Już na samym wstępie oświadczenia VGE widzimy bardzo niepokojące sformułowanie. “Why providing continued support do not work for all games” – musiałem to przeczytać kilka razy, tłumaczyłem to różnymi narzędziami, poprosiłem znajomych o pomoc w zrozumieniu tekstu. Za każdym razem wychodziło to samo, czyli “Dlaczego zapewnienie ciągłego wsparcia nie działa dla wszystkich gier”. VGE na samym wstępie strzela sobie w stopę, ponieważ twórcy SKG nie domagają się “zapewnienia ciągłego wsparcia”.

Czego chcą gracze podpisujący się pod SKG? Oddajmy głos twórcom inicjatywy:

Tak brzmią główne cele SKG. Nie wspierajcie – po prostu je zostawcie w spokoju, a my, gracze, zajmiemy się resztą.

Nikt nie chce od twórców gier wiecznego wsparcia. Macie prawo porzucić swoją produkcję. Nie chcemy, żeby twórcy wykładali swoje ciężko zarobione pieniądze na utrzymanie potężnej infrastruktury serwerowej dla ostatnich dziesięciu graczy. Chcemy, żebyście nie przeszkadzali nam w inwestowaniu własnego czasu i własnych pieniędzy we własny serwer, gdzie zagramy w legalnie zakupioną przez nas grę. My naprawdę poradzimy sobie sami z ogarnięciem tych rzeczy, bo robimy to od dawna.

Po drugie, wstęp oświadczenia VGE sprowadza temat głównie do gier online (“zaprzestanie usług online”), a problem dotyczy również gier single player, które z jakiegoś magicznego powodu potrzebują stałego połączenia z siecią. Odbieram to jako próbę przeniesienia całej dyskusji na pole wygodne dla gigantów branży, gdyż gry online to specyficzny kawałek gamingowego chleba.

Czy te innowacje technologiczne są z nami pokoju?

I teraz VGE wyjaśnia, czym się je gry online. W dalszej części oświadczenia pojawia się jak najbardziej słuszne spostrzeżenie.

Podkreśla VGE, dodając, że regularne wsparcie w postaci nowej zawartości jest cenione przez graczy i potrzebne, by móc konkurować na rynku. I znowu pojawia się słowo klucz “online”. Takie wsparcie, jak czytamy, “wiąże się to ze znacznymi, ciągłymi wydatkami na rozwój na przestrzeni lat, czasami dziesięcioleci”. Zgadzam się. Wsparcie gry online wiąże się z wydatkami – wydatkami graczy na mikropłatności i nową zawartość, która w ostatnich latach w wielu tytułach pozostawia wiele do życzenia.

Dobrze, niech twórcy decydują o tym, że będą wspierać grę online przez 5 lat. Niech w tym harmonogramie przewidzą końcową aktualizację, która pozwoli ostatnim pięciu fanom gry na całym świecie uruchomić ją bez przeszkód, ponieważ za nią zapłacili.

Po drugie, szczerze nie rozumiem tego ciągłego podkreślania “innowacji technologicznych”. Gracze chcą grać w dobre gry i nie muszą być one na każdym kroku super rewolucyjne. Czasami wystarczy dobra gra, tak samo jak dobry filmy. Czy wszystko ma być rewolucyjne? Nie, czasami wystarczy, że jest po prostu porządne. Mam ponad 1000 godzin w Helldivers 2, czyli w grze, która nie jest naszpikowana innowacjami technologicznymi (a wręcz przeciwnie, ma problem ze stabilnością), a która jest za to dobrą, wciągającą produkcją do grania z kumplami po pracy. Podobnie Sons of the Forest.

Tylko tyle i aż tyle wystarczyło, by zdobyć moje serce i serca milionów innych graczy. Ja nawet nie wiem, czy takie Kingdom Come: Deliverance 2 jest jakoś wybitnie innowacyjne technologicznie. Po prostu jest dobre, a nawet bardzo dobre. Clair Obscur: Expedition 33 też nie jest rewolucją i innowacją technologiczną, ale za to grą kompletną, przemyślaną i dobrą.

Obejrzyj w

Panie (gr)Areczku, ja ciągle dopłacam do interesu

Nikt nie apeluje o wprowadzenie wspomnianego obowiązku. Apeluje się za to o możliwość przekazania gry społeczności po zakończeniu wsparcia ze strony dewelopera. Dotyczy również single player, a może i przede wszystkim.

Swoją drogą, dlaczego nikt nie akcentuje “zwiększonych kosztów” ponoszonych przez graczy, którzy co roku dostają kolejną odsłonę serii X – niewiele różniącą się od poprzedniczki – płacąc za nią cenę pełnoprawnego produktu. To nie jest innowacja technologiczna, tylko stagnacja.

Wszystko to, jak podkreśla VGE, “będzie to miało negatywny wpływ na projektowanie gier i zniechęci do udostępniania takich gier w Europie”. O jakim “negatywnym wpływie” mowa? Grafik 3D zapomni wgrać tekstur? Specjalista od silnika zapomni o koliderach? Po drugie, ja osobiście chętnie kupiłbym grę, której wydawca jasno zadeklaruje: planujemy wspierać grę przez X lat, jak nam się znudzi, to nie będziemy utrudniać życia gamingowym niedobitkom, bawcie się dobrze, pa! Cenię sobie przejrzystość, bo jest to towar deficytowy w branży gier.

I tu przechodzimy do sedna. To, że mamy do czynienia z licencją, nie oznacza, że wydawca może ją sobie dowolnie cofnąć, bo menedżer w korporacji wyliczył sobie w tabelce, iż w ten sposób uda się zaoszczędzić kilka groszy. Innego wytłumaczenia nie widzę i nie wierzę, że robione to jest po złości. Gracze ostatecznie kupują produkt.

Obejrzyj w

Pojawia się ciekawa uwaga, że “konsument nie nabywa na własność tej gry wideo.” – ostatnio kupiłem grę w sklepie GOG bez zabezpieczeń DRM i faktycznie czuję się, jakbym kupił grę na własność. Dziwne, prawda?

W oświadczeniu VGE poruszono kwestię reputacji takich firm, ochrony oraz bezpieczeństwa graczy. Przyjrzyjmy się tym zagadnieniom. Przejdźmy do mojego ulubionego tematu, czyli bezpieczeństwa graczy.

Graczu! Bez korporacji nie jesteś bezpieczny!

Czyli nic się nie zmieni. Aktualnie grając w Warzone wyzywana jest moja rodzina, w Minecraft szerzy się rosyjska propaganda, a ostatnio w Helldivers 2 zostałem nazwany “brudasem” ze względu na to, że jestem z Polski. Tak było, jest i będzie, niezależnie od tego, jak mocno wydawcy chcą nas “chronić”. Ba, część graczy uważa, że te środki ochrony to niekiedy forma kneblowania wyrazów ekspresji. No i najważniejsze: o jakich szkodliwych zachowaniach mowa w grze typu single player, która docelowo nie ma modułu online? Jak byłem mały, to w strzelankach robiłem napisy na ścianach budynków. Wykorzystywałem w tym celu ślady po pociskach. Te wyrazy były niecenzuralne. Chyba o to chodzi, ale na szczęście wydawca gry nie zapukał do moich drzwi.

Niemniej, dla wielu graczy to potencjalnie duży atut.

Ponownie, nic się nie zmieni. Wycieki danych, ataki DDOS były, są i będą.

To trzeba na spokojnie, tego się nie da tak od razu

Wierzymy, że sobie poradzicie z tymi wyzwaniami i kolejną grę (single player lub online) zaprojektujecie w taki sposób, że będzie możliwe sprawne przekazanie jej społeczności, która za nią zapłaciła. Można to potraktować jako jedną z przytoczonych tutaj “innowacji technologicznych”. Usunięcie DRM po zakończeniu oficjalnego wsparcia? Ależ to brzmi innowacyjnie!

Owszem, to może być wyzwanie finansowe dla indie dewelopera, ale nie dla gigantów branży. Po drugie te koszty mogą pokryć ostatni, najbardziej oddani fani gry, którzy poświęcą swój czas i zapewne pieniądze, by móc, dajmy na to, grać sobie przez LAN. Utrzymując tym samym grę przy życiu, czyli wyręczając twórców.

Ostrzegają, że może być drożej

Czym to wszystko może się skończyć? Ano producenci gier, jak przekonuje VGE, poniosą większe koszty, a to oznacza mniej inwestycji, mniej projektów, mniej miejsc pracy. I te koszty mogą zostać przerzucone na konsumenta. Gracze dostają więc sygnał, który może sugerować, że po wprowadzeniu postulatów SKG – w takiej lub innej formie – ceny gier wzrosną.

A to z kolei może doprowadzić do natężenia piractwa i odwrócenia się od danego wydawcy/producenta. Po drugie, jeśli twórcy gier chcą zarobić więcej, to niech stworzą jeszcze lepszą grę. Najlepiej bacznie słuchając uwag i głosów społeczności, a z tym bywa różnie.

Wartości danej marki

Po pierwsze, to już ma miejsce. Tego zjawiska nie da się wyeliminować. W moim otoczeniu Counter-Strike kojarzony jest z jednym: z wyzywaniem rodziców. A z tego, co mi wiadomo, to CS jako marka ma się chyba przyzwoicie, podobno nawet jakieś zawody organizują. Po drugie, czym są te “wartości marki” i dlaczego mają być respektowane na moim prywatnym serwerze lub w moim prywatnym pokoju w grze single player? Po trzecie, ja kupuję produkt, a nie pakiet ideologiczny producenta produktu.

Prawa do własności intelektualnej

Teraz słów kilka o prawach autorskich. VGE podkreśla, że “nakazanie firmom produkującym gry, aby ich gry online działały po oficjalnym wsparciu, podważyłoby ich prawa i autonomię w decydowaniu o tym, w jaki sposób ich własność intelektualna jest wykorzystywana” – celem SKG jest wprowadzenie takich warunków, w których wspomniana własność intelektualna wykorzystywana byłaby do takich niecnych zamiarów jak bezproblemowe granie po zakończeniu okresu wsparcia, również w gry single player. Wrażliwe elementy kodu można przecież usunąć z wersji gry, która trafiłaby do społeczności po zakończeniu okresu wsparcia.

Nie ma potrzeby wprowadzać dodatkowych praw, gdy konsument kupuje produkt i chce z niego korzystać. Oto cała esencja SKG.

Jak wersje gier przekazanych społeczności mają konkurować z oficjalną wersją, która została uśmiercona przez wydawcę? I najpewniej byłaby to wersja okrojona, pozbawiona wielu elementów, czyli formalnie gorsza (o tym za chwilę). Powyższe słowa brzmią niepokojąco. Ja interpretuję je w następujący sposób: nie możemy zagwarantować wam dostępu do gry X1, bo może kiedyś stworzymy jej remaster lub nową część (X2) i byłoby głupio, gdybyście nie kupili X2. Dlatego nie powinniście mieć dostępu do zakupionego X1, tylko czekajcie grzecznie na X2.

Swoją drogą wielu graczy od lat prosi o remaster/remake czy reboot danego tytułu bądź marki, a twórcy gier nie słyszą tych głosów lub udają, że nie słyszą. Albo co gorsza, gracze sami tworza fanowski remaster, który potem trafia do kosza, bo wydawca miał gorszy dzień.

Oto wspomniane wcześniej “o tym za chwilę”. Te elementy, np. muzyka, można śmiało usunąć na potrzeby konsumenckiej wersji gry. To nie jest nic trudnego, dacie radę.

Nikt nie chce kodu tych usług, tylko zdatnej do grania gry. To wymagałoby dostosowania jej do działania offline. Przykłady The Crew 2 i Motorfest (testy trybu offline) pokazują, że się da.

Po co mi chmura do grania w grę single player?

Nie możemy, bo PEGI

A czy PEGI obowiązuje również w moim domu? Czy te zobowiązania dotyczą nie tylko prywatności w internecie, ale i prywatności w moim pokoju? Ostatnio dałem młodszemu bratu (16 lat) grę w kategorii PEGI 18. Jaką odpowiedzialność ponosi wydawca? Do czego zmierzam – nie da się kontrolować poczynań graczy w grze single player pozbawionej modułu sieciowego, bo po prostu się nie da. To znaczy, da się, twórcy gier chcą mieć taką kontrolę poprzez implementację sieciowych elementów lub po prostu wymogu stałego połączenia z siecią. I tu wchodzi inicjatywa SKG i mówi, że niekoniecznie jest to pożądana przez graczy, zwłaszcza w perspektywie cofnięcia licencji. Gracze tego nie chcą.

W dalszej części oświadczenia VGE podkreśla znaczenie przepisów o ochronie konsumentów na terenie UE oraz porusza temat ochrony gier i ich wartości kulturowej.

Podsumowanie

Wiele razy w oświadczeniu wspomina się o grach online, a przecież problem cofnięcia licencji może obejmować również gry single player, które z jakiegoś powodu wymagają stałego połączenia z internetem. Uważam, że między SKG a VGE nastąpiła “zapoznawcza” wymiana ciosów w gamingowym ringu. Obie strony wyłożyły karty na stół.

Ja tymczasem uciekam grać w Anthem, ponieważ pozostało niewiele czasu. Electronic Arts ogłosiło wyłączenie serwerów. Te zaplanowane jest na dzień 12 stycznia 2026 r. Ogłoszenie zbiegło się w czasie z ponownym nagłośnieniem inicjatywy SKG. Koincydencja, czy intencjonalne działanie? I znowu, gracze chcą, by wydawca usunął elementy online i pozostał grę w stanie w miarę grywalnym po zakończeniu wsparcia Anthem. Czy tak się stanie? Czas pokaże.