Kolejne odkrycia Webba - Najstarsze gwiazdy Wszechświata

Okiem Webba

Dzięki analizie jednego z najsłynniejszych obrazów jakie Webb dostarczył nam już na początku swojego działania (Czyli Pierwszego Głębokiego Pola Webba), możemy stwierdzić że wśród obiektów tam widocznych znajdują się najstarsze galaktyki naszego Wszechświata. Jest to jeden z celów, dla którego teleskop w ogóle powstał. Znalezienie pierwszych gwiazd i zrozumienie złożoności Wszechświata. Cała ta tajemnica kryje się we fragmencie nieba, który ma rozmiary ziarna piasku trzymanego na wyciągniętej ręce. Obraz przedstawia gromadę galaktyk SMACS 0723, tak jak wyglądała ona 4,6 miliarda lat temu.

Dzięki zwiększonej rozdzielczości jaką oferuje Webb naukowcy mogą zbadać najbardziej interesujące ich obiekty. Dodatkowo pewna ich część została powiększona dzięki efektowi soczewkowania grawitacyjnego, wytworzonego przez masywne elementy znajdujące się na przedzie gromady galaktyk.

Kanadyjczycy się przyglądają

Naukowcy na pozyskanym od Webba obrazie skupili się na obiekcie, który nazwali Galaktyką Sparklera odległą o około dziewięć miliardów lat świetlnych od Ziemi. Nazwę tę galaktyka zawdzięcza małym złoto-czerwonym punktom, które ją otaczają, a które naukowcy nazwali iskrami (ang. sparks). Zespół założył, że owe iskry mogą być albo młodymi gromadami aktywnie tworzącymi gwiazdy, które powstały trzy miliardy lat po Wielkim Wybuchu - albo starymi gromadami kulistymi zawierającymi zbiory pierwszych gwiazd, powstałych w okresie formowania się Wszechświata. 

Na podstawie wstępnej analizy dwunastu z tych iskier naukowcy ustalili, że pięć z nich to jedne z najstarszych znanych ludzkości gromad kulistych. (sporo ostatnio odnajduje się najstarszych rzeczy, tu na przykład stare serce Drogi Mlecznej) Skomentował to jeden ze współautorów badania doktor Kartheik G. Iyer z Instytutu Dunlapa.

Patrzenie na pierwsze zdjęcia z JWST i odkrycie starych gromad kulistych wokół odległych galaktyk było niesamowitym momentem - takim, który nie był możliwy w przypadku obrazów z teleskopu Hubble'a. Ponieważ mogliśmy obserwować iskierki na różnych długościach fal, mogliśmy modelować je i lepiej zrozumieć ich właściwości fizyczne. Na przykład to ile mają lat i ile zawierają gwiazd. Mamy nadzieję, że wiedza o tym, że gromady kuliste można obserwować z tak dużych odległości  za pomocą JWST, pobudzi kolejnych naukowców do poszukiwania podobnych obiektów.

Gromady kuliste gwiazd

Sama nasza galaktyka posiada około 150 gromad kulistych, jednak pomiar ich wieku pozostaje problematyczny ze względu na relatywnie niewielką odległość. Z kolei duże oddalenie Galaktyki Sparklera sprawia, że możemy łatwiej określić to jak stare są otaczające ją gromady kuliste. 

Widzimy Sparklera takim jakim był dziewięć miliardów lat temu, kiedy wszechświat miał zaledwie cztery i pół miliarda lat. Naukowcy porównują to z odgadywaniem wieku człowieka na podstawie wyglądu. Rozróżnienie pięciolatka od dziesięciolatka jest banalnie proste, podczas gdy niełatwo jest odróżnić pięćdziesięciolatka od pięćdziesięciopięciolatka. 

Badania nad pięcioma wychwyconymi starymi gromadami będą prowadzone za pomocą zdjęć z Webba i zamocowanego na nim kanadyjskiego urządzenia NIRISS, a także z użyciem archiwalnych zdjęć, wykonanych jeszcze przez Hubble'a.

Źródło: technology.org