Jakie są systemy inteligentnego domu? Przewodowy, czy bezprzewodowy? Przykłady smart domów

Czym jest inteligentny dom?

Mówiąc o systemie budującym inteligentny dom należy go rozpatrywać jako zbiór urządzeń, które składają się w jedną strukturę. Jego zadaniem jest zwiększenie komfortu i wygody korzystania z mieszkania oraz odciążenie jego mieszkańców z wielu czynności, które mogą zostać zautomatyzowane za pomocą instalacji automatyki domowej.

Elementy inteligentnego domu to szeroka lista urządzeń, które znajdują zastosowanie w niemal każdym pomieszczeniu. Zaczynając od najprostszych inteligentnych żarówek, na zestawach kontrolujących temperaturę kończąc.

Bez względu na ilość posiadanych w domu urządzeń każde z nich może zostać zaprogramowane według konkretnych potrzeb. Oznacza to, że użytkownicy nie są w żaden sposób ograniczeni jeśli chodzi o spersonalizowanie, w jaki sposób będzie zachowywał się inteligentny dom.

Systemy inteligentnego domu

Ze względu na rodzaj połączenia i komunikację między poszczególnymi elementami, system inteligentnego domu podzielono na:

• Przewodowy, który do działania wymaga połączenia kablami (większa trudność instalacji), ale wykorzystuje również przełączniki switch;
• Bezprzewodowy, w przypadku którego do funkcjonowania wystarczy włączenie elementów do sieci WiFi.

Funkcjonalności w obu przypadkach pozostają takie same. Każdy system ma jednak swoje wady i zalety, a ostateczna decyzja zależy właściwie od samego użytkownika, choć czasem jest ona podyktowana warunkami mieszkaniowymi.

Który system wybrać - przewodowy, czy bezprzewodowy smart home?

Przewodowe systemy inteligentnego domu

Systemy wymagające połączenia kablami będą najczęściej wybierane w przypadku budynków, które są w trakcie budowy lub zaplanowano dla nich generalny remont. Zainstalowanie niezbędnych przewodów i kabli jest po prostu łatwiejsze w takich obiektach, aniżeli w mieszkaniach, w których do zbudowania przewodowego systemu smart home konieczne będzie niszczenie ścian.

Niesie to ze sobą wymóg podjęcia decyzji o rozmieszczeniu każdego elementu już na etapie budowy domu. Należy zatem myśleć przyszłościowo, gdyż dołożenie kolejnych urządzeń bez wcześniejszego przygotowania im instalacji może okazać się niemożliwe (lub wymagające dodatkowego remontu).

Decydując się na przewodowy system należy myśleć przyszłościowo i zaplanować gdzie i jakie urządzenia zostaną zainstalowane.

Minusem może się okazać również problem przy ewentualnej przeprowadzce. Cały zbudowany system już niemal na stałe stanie się częścią domu, której nie zabierzemy ze sobą. Może to być zaleta, kiedy zautomatyzowany budynek będzie pożądany przez nowego właściciela - cena takiego domu może być proporcjonalnie wyższa w stosunku do takiego bez inteligentnych rozwiązań.

Przewodowy system ma też swoje niewątpliwe zalety, takie jak stabilność działania i błyskawiczny przesył danych. Przewody ukryte w ścianie będą bardziej niezawodne, aniżeli bezprzewodowa łączność.

Bezprzewodowe systemy inteligentnego domu

Instalacja bezprzewodowa będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku mieszkań w zabudowie wielorodzinnej (mieszkania w blokach) i takich, gdzie w najbliższym czasie nie jest zaplanowany remont.

Zaletą tego rozwiązania jest fakt, że każde dodatkowe urządzenie może zostać zainstalowane w dowolnym momencie. Nie ma potrzeby wcześniejszego planowania rozmieszczenia poszczególnych elementów.

Bezprzewodowe systemy są wyjątkowo mobilne. W dowolnym czasie i w dowolny sposób można zmieniać lokalizację poszczególnych elementów, np. kamer IP do monitoringu.

Systemy bezprzewodowe wymagają dobrej jakości połączenia z siecią bezprzewodową. Warto również zwrócić uwagę na możliwość występowania niechcianych zakłóceń w obrębie pomieszczeń.

Istnieje też szansa, że odległość pomiędzy poszczególnymi elementami może być na tyle duża, że nie będą one w stanie komunikować się ze sobą. W takiej sytuacji niezbędne będzie zainstalowanie wzmacniacza sieci (tzw. repeater).

Producenci urządzeń bezprzewodowych zwracają często uwagę na sposób wykończenia pomieszczenia, w którym docelowo się one znajdą. Materiały takie jak kamień, marmur, a nawet lustro i szkło mogą skutecznie ograniczyć komunikację.

System centralny i zdecentralizowany

Te dwie nazwy to kolejny podział systemów inteligentnego mieszkania. Różnica pomiędzy nimi odnosi się właściwie tylko do obecności jednostki centralnej.

W przypadku systemu centralnego mamy do czynienia z elementem centralnym, do którego podłączone są wszystkie pojedyncze urządzenia. To właśnie centralka odpowiada za przekazywanie komunikatów wysyłanych przez użytkownika. Zadanie wykonania konkretnej czynności (np. odsłonięcia rolet lub zwiększenia temperatury w pomieszczeniu) najpierw zostaje przesłane do jednostki centralnej, która w dalszej kolejności wymusza czynność na wybranych urządzeniach.

W przypadku awarii układu sterującego (centralki) praktycznie wszystkie pozostałe elementy stają się bezużyteczne, ponieważ nie będzie możliwe ich kontrolowanie.

System zdecentralizowany nie posiada jednostki centralnej, a wszystkie urządzenia są połączone bezpośrednio ze sobą. Skutkuje to tym, że nawet jeśli jeden z nich ulegnie uszkodzeniu - pozostałe będą działać bez najmniejszego problemu.

Sterowanie inteligentnym domem

Kontrola urządzeń budujących inteligentny dom zwykle jest realizowana za pośrednictwem dedykowanej aplikacji mobilnej. Istnieją również dedykowane panele, które pozwalają manipulować urządzeniami i są montowane w ścianie - te jednak znajdziemy najczęściej w systemach przewodowych.

Najwygodniejsze jednak bez wątpienia jest sterowanie inteligentnym domem ze smartfona (często z wykorzystaniem asystenta głosowego). Dzięki temu każdy domownik może mieć kontrolę nad systemem praktycznie w każdym momencie z każdego miejsca, w którym jest dostęp do internetu.

Producenci inteligentnych systemów dostarczają często stronę internetową do sterowania domem, którą możesz uruchomić za pomocą przeglądarki w komputerze, kiedy bateria w telefonie będzie rozładowana.

Budując system inteligentnego domu warto zdecydować się na jednego producenta - wówczas komfort obsługi urządzeń będzie największy.

Ważne w procesie wyboru systemu smart home jest wytypowanie konkretnego producenta. Ci zwykle tworzą oprogramowanie dedykowane swoim produktom. Oznacza to, że najlepiej będą współpracować ze sobą urządzenia jednej marki.

Każdorazowe dołączenie do instalacji wyrobu innego producenta będzie skutkować koniecznością pobrania dodatkowej aplikacji i “przeskakiwania” między nimi podczas sterowania domem. W efekcie nie będzie to najwygodniejsze rozwiązanie.

Jakie elementy włączyć do systemu inteligentnego domu?

System inteligentnego domu może być prosty i zawierać właściwie podstawowe urządzenia w niewielkiej ich ilości. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby go rozbudować i zautomatyzować więcej elementów tworzących system smart. Co w takim razie warto zainstalować w inteligentnym domu?

Inteligentne oświetlenie

Żarówki sterowanie elektronicznie (za pomocą aplikacji) to jeden z podstawowych elementów, który może znaleźć się w inteligentnym domu. System zbudowany z wielu źródeł światła pozwala tworzyć tzw. sceny, które mogą być uruchamiane automatycznie lub na polecenie użytkownika.

Jest to doskonałe rozwiązanie, które oprócz oszczędności energii zapewni również bezpieczeństwo - kiedy np. domownicy będą poza domem, a system smart oświetlenia będzie uruchamiać się o określonym czasie imitując tym samym obecność mieszkańców wewnątrz.

Sterowanie ogrzewaniem

Urządzenia regulujące temperaturę w inteligentnym domu mają za zadanie przede wszystkim zoptymalizować ilość energii wykorzystywanej do ogrzania lub ochłodzenia domu. Ustalenie harmonogramu działania (z możliwością zdalnego manipulowania termostatami) pozwoli przygotować wybrane pomieszczenia do powrotu z pracy zimą lub latem do komfortowych warunków.

Inteligentne rolety

Podobnie jak żarówki i termostaty - inteligentne rolety są ukierunkowane na oszczędność, ale też poprawiają komfort mieszkania. Automatycznie podnoszące się żaluzje o wschodzie pozwolą obudzić domowników promieniami Słońca. Wieczorem natomiast samoczynnie mogą zostać opuszczone, kiedy tylko mieszkańcy będą zasypiać.

Przykłady smart domów

Na rynku funkcjonuje wiele systemów, które wspierają inteligentny dom. Przygotowaliśmy listę najpopularniejszych platform, które umożliwiają kontrolowanie każdego elementu z osobna i kilku jednocześnie. 

Google Home

Platforma, która obok konkurencyjnego rozwiązania Apple cieszy się stale rosnącą popularnością. Jego zaletą jest przede wszystkim obsługa języka polskiego, co w połączeniu z Asystentem Google pozwala na sterowanie każdym urządzeniem składającym się na inteligentny dom za pośrednictwem poleceń głosowych.

Aplikacja umożliwia grupowanie wybranych elementów i przypisanie ich do konkretnego pomieszczenia. Dzięki temu nie trzeba wydawać polecenia uruchomienia każdej żarówki w sypialni po kolei - wystarczy kilka słów do telefonu: “Google, włącz światło w sypialni”.

Funkcją, która może się sprawdzić w wielu przypadkach jest możliwość przydzielania praw pozwalających na sterowanie inteligentnym domem odwiedzającym nas znajomym.

Google Home doskonale radzi sobie z multimediami, a to oznacza, że inteligentne głośniki odtworzą utwór, jaki tylko życzy sobie domownik bez konieczności używania do tego aplikacji (np. Spotify) na telefonie.

Apple HomeKit

Aplikacja do obsługi systemu inteligentnego domu, która jest domyślnie zainstalowana na urządzeniach z systemem iOS oraz iPad OS - nazywa się Dom.

Apple przyzwyczaiło swoich użytkowników, że aplikacje ich produkcji są ukierunkowane na intuicyjną obsługę i sterowanie - i tak też jest w tym przypadku.

Niewątpliwą zaletą HomeKit jest możliwość wykorzystania Apple TV, iPada lub HomePoda jako jednostki centralnej. W wielu gospodarstwach domowych znajduje się choć jedno takie urządzenie, a więc dodatkowy zakup centralki w takiej sytuacji będzie niepotrzebny.

Ograniczeniem występującym w systemie inteligentnego domu Apple jest stosunkowo niewielka (w porównaniu z konkurencyjnym Google Home) liczba obsługiwanych produktów. Najpopularniejsze rozwiązania kompatybilne z Apple HomeKit to produkty marek Fibaro, Elgato, czy Logitech.

Amazon Alexa

Podobnie do największych konkurentów na rynku - Amazon poświęca wiele uwagi na intuicyjną obsługę swojego systemu. Identycznie, jak w przypadku Google Home i Apple HomeKit - użytkownik nie powinien mieć problemu z przyzwyczajeniem się do środowiska Alexy.

Również i w tym rozwiązaniu możliwe jest grupowanie elementów według pomieszczeń lub zastosowania (inteligentne żarówki, gniazdka, czy głośniki).

Ze względu na brak obsługi języka polskiego - Amazon Alexa nie jest rozwiązaniem stosowanym na szeroką skalę na naszym rodzimym rynku. Alexa najzwyczajniej w świecie nie zrozumie Cię, kiedy wydasz jej komendę głosową. Pozostaje zatem manualna obsługa lub komunikowanie się z systemem po angielsku.

IFTTT

Usługa IFTTT (ang. If This, Then That) jest rozwiązaniem wyjątkowo prostym w obsłudze. IFTTT pozwala na zaprogramowanie konkretnych czynności, które zostaną wykonane, jeśli spełniony zostanie zadany warunek.

W skrócie - system można wykorzystać m.in. do zwiększenia temperatury na termostacie, kiedy czujniki temperatury odczyta wartość poniżej zadanego zakresu.

To rozwiązanie wymaga często samodzielnego zbudowania procedury, jednak cały proces nie powinien sprawiać żadnego problemu. Nie jest do tego potrzebna specyficzna wiedza techniczna - wszystko odbywa się za pomocą tzw. apletów.

Procesy automatyzacji IFTTT natomiast odbywają się w chmurze producenta, a nie w pamięci smartfona.

Smart Life

Platforma do kontroli automatyki domowej, która stale się rozwija i znajduje swoje zastosowanie w coraz większej liczbie inteligentnych domów. Za jej pośrednictwem możliwe jest sterowanie właściwie każdym rodzajem urządzenia - bez względu, czy będą to podstawowe gniazdka i żarówki, jak i czujniki, czy też nawilżacze powietrza lub klimatyzatory.

Smart Life umożliwia udostępnianie dostępu do urządzeń wszystkim domownikom, dzięki czemu kontrolę nad domem możesz przekazać większej liczbie wybranych osób.

Aplikacja pozwala na grupowanie elementów na podstawie pomieszczeń, w których zostały one zainstalowane. Oprócz tego nie zabrakło również wbudowanego harmonogramu, na podstawie którego można ustalić godziny pracy elementów składających się na inteligentny dom.

Connected Home over IP

CHIP (Connected Home over IP) to projekt, w którym udział biorą największe firmy takie jak: Apple, Google i Amazon. Celem jego rozwoju jest zaprojektowanie jednego, wspólnego dla każdego urządzenia inteligentnego domu standardu komunikacji bezprzewodowej.

Do tej pory właśnie sposób, w jaki komunikują się poszczególne elementy jest największym ograniczeniem swobodnego rozwijania infrastruktury smart home. Choć najczęściej wykorzystywane są tylko dwa standardy - ZigBee i Z-Wave, to wdrożenie jednego, uniwersalnego rozwiązania zdecydowanie ułatwi sposób, w jaki użytkownicy tworzą swoje instalacje.

Firmy współpracujące przy projekcie Connected Home over IP

Rozwój projektu wspiera mnóstwo firm aktywnie zaangażowanych w automatyzację w inteligentnym domu - jest to np. IKEA, Somfy, Tuya, LG, Logitech, Nanoleaf, Netatmo, Philips.

Ile kosztuje zbudowanie systemu smart home?

Wbrew często powtarzanym opiniom, jakoby system inteligentnego domu był wyjątkowo kosztowną inwestycją - w rzeczywistości koszty jego budowy są relatywnie niskie.

Najbardziej podstawowe systemy można kupić już za mniej niż 500 zł, choć bez trudu można znaleźć takie za 10.000 zł. 

System bezprzewodowy ma tę zaletę, że jego rozbudowę można kontynuować na bieżąco, kiedy tylko pojawią się ku temu możliwości finansowe.

W przypadku systemów opartych o przewody - najczęściej montowane są one podczas budowy domu lub jego generalnego remontu. Obie te czynności pochłaniają dużą ilość pieniędzy, a zatem instalacja przewodowego systemu będzie w takiej sytuacji stanowić niewielki ułamek kosztów ogółem.

Cena systemu smart home zależy przede wszystkim od producenta, który narzuca cenę na swoje produkty, ale też użytkownika, którego potrzeby są indywidualne i sam będzie potrafił ocenić czego wymaga od inteligentnego domu.

Inteligentny dom dla każdego

Powinniśmy powoli zacząć oswajać się z myślą, że rozwój technologii prędzej czy później ustanowi rozwiązania tworzące inteligentny dom jako standard w większości nowych obiektów.

Cena podstawowych rozwiązań nie jest już tak wygórowana, jak jeszcze kilka lat temu. W tym momencie podstawowe systemy, które pozwolą wejść w świat inteligentnego domu to wydatki rzędu maksymalnie kilkuset złotych.

Inteligentny dom to przede wszystkim oszczędność, zwiększone bezpieczeństwo i komfort mieszkania.

Nie powinniśmy obawiać się wdrożenia takiego systemu do swojego mieszkania. Po czasie z pewnością docenimy jego możliwości.