Czy skażenie Odry to efekt katastrofy energetycznej?

Skażona Odra to dla polityków wielkie zaskoczenie. Tymczasem od dziesięcioleci całkiem legalnie odprowadzane są do niej odpady komunalne, przemysłowe i rolnicze. Kandydatami na śmiertelną toksynę, którą skażono rzekę był już mytozylen, rtęć, a nawet wirus SARS COVID 19. Według hydrologów trwające analizy składu wody i materiału biologicznego śniętych ryb są niezbędne do przeciwdziałania skutkom skażenia. Poszukiwanie winnego truciciela nie mają jednak sensu. Dlaczego odpowiedzialna za skażenie Odry jest katastrofa energetyczna?

Co doprowadziło do skażenia Odry?

Pierwsze alarmujące wyniki badań toksykologicznych odrzańskiej wody opublikowali Niemcy. Chociaż sugerowane przez nich ogromne stężenie rtęci nie znalazło potwierdzenia w kolejnych odczytach, to to upubliczniony panel toksykologiczny uwzględniał bardzo wysokie wskaźniki wielu szkodliwych substancji. Analizujący je hydrolodzy sugerowali zwiększenie wachlarza weryfikowanych zanieczyszczeń, ale już wtedy zwracali uwagę na ekstremalnie wysoki poziom zasolenia wody rzecznej.

Ten wskaźnik potwierdził wyniki późniejszych polskich badań:

Przewodność wody to tak naprawdę jej zasolenie, czyli suma wszystkich rozpuszczalnych związków, które znajdują się w rzece. A nie wydaje mi się, żeby ktoś był w stanie zrzucić do Odry aż tyle chlorku rtęci. Ale może też być tak, że nakłada się tutaj na siebie kilka zjawisk. Przecież cały czas do Odry zrzucane są wody z odwadniania kopalń węgla kamiennego, które są bardzo mocno zasolone.

- wskazuje hydrolog,  prof. AGH Mariusz Czop, komentując wyniki niemieckich badań.

Dlaczego Odra nie poradziła sobie z toksynami?

Odra, jak każda europejska rzeka, boryka się w tym roku z bardzo niskim poziomem wody. W takich sytuacjach niezbędna jest szczególna dbałość o jej skład fizykochemiczny jej wody. Tymczasem w Polsce bez większej kontroli zrzucana jest do Odry wysoko zasolona woda będąca odpadem kopalnianym. Podobne ścieki dostarcza rzece także KGHM.

W sytuacji, kiedy kopalnie zwiększają wydobycie, a wody w korycie rzecznym jest wyjątkowo mało, nie jest zaskakujące, doszło do zaburzenia równowagi hydrologicznej. Śnięte ryby zabiła inna substancja, ale to sole pozwoliły jej działać. Co więcej, wyniki badań nie przydadzą się do poszukiwań winnego, ponieważ toksyna mogła zasilić koryto rzeczne wiele miesięcy temu.

Wysokie zasolenie Odry mogło aktywować inne substancje toksyczne znajdujące się w wodzie lub osadzie dennym.

– powiedziała minister klimatu, Anna Moskwa

Co pomoże Odrze?

Odrze pomoże zwiększenie stanu wody i pod tym względem sprzyja jej deszczowa aura. Plany rozwiązania problemu można będzie snuć dopiero po wskazaniu toksycznych substancji. W dalszej perspektywie przywrócenie rzece równowagi może być problematyczne, ponieważ Odra w tym roku stała się ofiarą katastrofy energetycznej, do której nie chcą się przyznać politycy. 

Gospodarka potrzebuje zwiększonego wydobycia węgla, ale nikt nie pomyślał, że pół wieku po epoce Gierka rzeki nam nie pomogą, bo nie zniosą dwustu procent normy. Wprowadzenie zakazu zrzucania wody kopalnianej do Odry byłoby równoznaczny ze wstrzymaniem działalności górniczej. Zakłady wydobywcze mogą odsalać wodę przed spuszczeniem jej do rzeki. Odpowiednia technologia jest jednak bardzo kosztowna, a przede wszystkim wyjątkowo energochłonna.

Źródła: Onet, netTG.pl (artykuł dostępny 14/08/2022), portalkomunalny.pl