Łazik Perseverance złapał obiecujący materiał organiczny na Marsie. W jakim stanie jest kosmita?

Łazik Perseverance został wysłany na Marsa z misją geologiczną.  Dłubanie w radioaktywnych skałach to nie tylko zwykłe zbieractwo. Naukowcy mają nadzieję, że Perseverance namierzy w ten sposób ślady organizmów żywych. Jego najnowsze odkrycie to prawdziwa bomba, która potwierdza te przypuszczenia. Co znalazł Perseverance w delcie marsjańskiego jeziora Jezero?

Dlaczego Perseverance szuka śladów życia w kraterze marsjańskiego jeziora?

Chociaż obecnie Mars nie jest przyjazny organizmom żywym, to naukowcy uważają, że przed milionami lat, mogło być inaczej. Ślady takiego starożytnego życia nie mogły całkowicie wyparować, a na Marsie całkiem dobrze mają się skały osadowe. Są one najprostszą formą geologiczną, w jakiej materiał biologiczny mógł się zachować.

Wysyłając łazika Perseverance na czerwoną planetę naukowcy chcieli go umieścić w miejscu bogatym właśnie w ten rodzaj materiału badawczego. Dlatego padło na krater Jezero, położony w pasie równikowym Marsa. W tym miejscu miliardy lat temu istniało jezioro, a to budziło nadzieje na liczne skały osadowe, które formowały się w środowisku wodnym.

Obejrzyj w

Pierwsza seria geologicznych przygód łazika nie przyniosła biometrycznych rewelacji, a wręcz rozczarowała. Perseverance eksplorując dno krateru Jezero trafił na liczne skały magmowe, których pochodzenie przyniosło więcej pytań, niż odpowiedzi. Wysłanie go w stronę delty, gdzie kiedyś wody jeziora zasilała rzeka, diametralnie zmieniło sytuację.

Tak prezentuje się krajobraz delty jeziora Jezero:

Obejrzyj w

Co Perseverance znalazł w delcie jeziora Jezero?

Marsjańskie skały osadowe nie przypominają ziemskich skał wapiennych, w których bez specjalistycznych narzędzi możemy znaleźć obicia prehistorycznych muszli, całych stworzeń lub roślin. Perseverance poszukuje w nich odpowiedniego składu chemicznego skały lub jej pyłu i pod tym względem dostrzeżona w delcie Jezero skała Wildcat Ridge okazała się prawdziwym skarbem.

Skała Wildcat Ridge na mozaice zdjęć wykonanych przez Łazika Perseverance w delcie jeziora Jezero. Trzy uszkodzenia to efekt działalności badawczej. Perseverance wydobył dwa rdzenie skalne i utworzył okrągłą plamę podczas ścierania skały na potrzebny mu do analizy pył. Żródło: NASA/ JPL-Caltech

Cząsteczki organiczne zbudowane są przede wszystkim z węgla. Oprócz niego mogą zawierać atomy wodoru i tlenu, ale także siarki, azotu lub fosforu. Poszukiwanie śladów życia w marsjańskich skałach osadowych polega na oznaczaniu tych właśnie pierwiastków, a dokładnie ich związków. Stanowią one ślad, który określany jest jako potencjalna biosygnatura.

Taki prawdopodobnie organiczny materiał na Marsie nie jest nowością. Perseverance już na niego trafił, podobnie jak jego starszy kolega, łazik Curiosity. Za każdym razem odpowiednie wyniki analiz dotyczyły jednak skał z obszarów, w których funkcjonowanie życia w momencie formowania się skał było mało prawdopodobne.

Na przykład na dnie krateru Jezero liczne skały magmowe oznaczają, że było to środowisko przypominające wnętrze gejzerów lub wulkanów. Jeśli skała osadowa ma podobny wiek, co magmowa, jej skład pierwiastkowy może być efektem bardziej prawdopodobnych procesów chemicznych, a nie organicznych.

W przypadku Wildcat Ridge jest inaczej. Jej otoczenie pozwala ocenić, że osady i sole, które ją stworzyły, osadzały się w warunkach, w których materiał biologiczny nie miał wrogów. Na dodatek zawiera ona najliczniejsze elementy potencjalnie organiczne, jakie dotychczas znaleziono na czerwonej planecie.

Co łazik Perseverance odkrył w skale Wildcat Ridge?

Wildcat Rige może być pomnikiem marsjańskiego życia. Samo jej skanowanie instrumentem SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemical) łazika Perseverance wykazało, że skała zawiera klasę cząsteczek organicznych, które odpowiadają cząsteczkom minerałów siarczanowych.

Zbliżenie na model inżynierski imstrumentu SHERLOC, w który wyposażone jest ramię łazika Perseverance. Jego czarno-biała kamera dysponuje automatycznym ustawieniem ostrości i współpracuje z kolorową kamerą kolejnego instrumentu o nazwie WATSON (szerokokątnym czujnikiem topograficznym). Żródło: NASA

W odległej przeszłości piasek, błoto i sole, które teraz składają się na próbkę Wildcat Ridge, zostały osadzone w warunkach, w których życie mogło potencjalnie kwitnąć. Ważny jest fakt, że materia organiczna została znaleziona w takiej skale osadowej, znanej z zachowania skamieniałości pradawnego życia na Ziemi. Jednakże, tak jak zdolne są nasze instrumenty na pokładzie Perseverance, dalsze wnioski dotyczące tego, co zawiera próbka Wildcat Ridge, będą musiały poczekać, aż wróci na Ziemię w celu dogłębnych badań w ramach kampanii Mars Sample Return.

- Ken Farley, naukowiec uczestniczący w projekcie Perseverance w Caltech.

 Oznacza to, że Perseverance ma na pokładzie próbkę skały, która koniecznie musi trafić na Ziemię. Zapowiada się bowiem na pierwszy ślad pozaziemskiego życia, na jaki trafił człowiek. 

Źródło: NASA