Odzyskiwanie danych – 7 najpilniej strzeżonych tajemnic laboratoriów

W tym artykule Rafał Smoliński z Warszawskiego Centrum odzyskiwania danych przedstawi siedem największych tajemnic na temat odzyskiwania danych oraz uchyli rąbka tajemnicy na temat swojej pracy.

1. Sprzęt ma znaczenie

Cokolwiek przyszło ci do głowy, tak sprzęt którego użyjemy podczas naprawy dysków i procesu odzyskiwania danych ma ogromny wpływ na skuteczność całej operacji. Profesjonalne narzędzia i programy kosztują mały majątek. Technologia wciąż się zmienia, powstają nowe rodzaje nośników jak np.: dyski SSD, nowe modele dysków, pendrive –ów i kart pamięci zalewają rynek każdego dnia więc tylko drogie i profesjonalne narzędzia i programy są w stanie poradzić sobie w przypadku fizycznej awarii nośnika i to też nie zawsze. Mimo, iż skuteczność odzyskiwania danych waha się w granicach 95% nadal można się spotkać z sytuacjami, gdzie danych nie da się uratować, ale o tym w dalszej części artykułu.

2. Doświadczenie ma jeszcze większe znaczenie niż sprzęt

Tego jak postępować z uszkodzonym dyskiem nie dowiesz się na żadnym forum, nie nauczysz się w szkole. Tej wiedzy nie ma ogólnie dostępnej w Internecie. Nawet na specjalistycznych forach jak HDDGuru.com nie znajdziesz żadnych konkretnych informacji mimo tego, że są tam zarejestrowane niemal wszystkie osoby zajmujące się odzyskiwaniem danych z całego świata. Tą wiedze zdobywa się pracą, testami i na specjalistycznych zagranicznych szkoleniach. Same szkolenia nie gwarantują niestety jeszcze sukcesu.

3. Diagnoza i odpowiednie działania są najważniejsze

Dyski to bardzo delikatne urządzenia. Z tego względu odpowiednia diagnoza i wykonanie wszystkich czynności w odpowiedniej kolejności ma bardzo duże znaczenie. Dysk i tak jest już uszkodzony po co więc dokładać kolejnych problemów nieświadomym postępowaniem. Zawsze może coś pójść nie tak, ale przy zachowaniu odpowiednich procedur i użyciu profesjonalnych narzędzi ograniczamy to do niezbędnego minimum.

4. Często uszkodzony dysk uruchomi się tylko raz

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że pierwotne uszkodzenie dysku jest znacznie łatwiej naprawić i odzyskać dane w niższej cenie, niż dysk, który był już przeorany u znajomego informatyka, lub przeszedł całą serię niepotrzebnych skanów przy udziale porad z forów internetowych. W wielu przypadkach uszkodzony dysk udaje się uruchomić tylko raz. Więcej przykładów można znaleźć na blogu Centrum odzyskiwania danych lub na stronie xdr.pl.

5. Samodzielne rozbieranie dysków – układanki które ciężko poskładać

Jak pisaliśmy już wcześniej najważniejsze jest doświadczenie, sprzęt i odpowiednia diagnoza. Wiele osób mimo wszystko samodzielnie rozbiera dyski, bo myślą że wymiana głowic lub przekładanie talerzy dysku coś pomoże. Jeśli dysk nie zgłasza się w komputerze nie oznacza to od razu konieczności jego rozbierania. Często są to usterki oprogramowania lub elektroniki, a rozbieranie dysku to ostateczność. Zdarza się czasem, że nieświadoma osoba rozłoży dysk, złoży odcisk palca na talerzu, a to w sprzyjających warunkach potrafi się nawet wytrawić na powierzchni magnetycznej – dane wtedy już nie są do odzyskania. Często dochodzi tez do uszkodzeń mechanicznych a nawet połamania talerzy przy próbie rozebrania dysku lub nieumiejętnym demontażu głowic, czy talerzy. Takie przypadki to codzienność w pracy Centrum Odzyskiwania Danych. W niektórych sytuacjach udaje się uratować część plików klienta, ale skuteczność takich usług jest znacznie mniejsza niż przy dyskach, których nikt nie rozbierał.

6. Przekładanie talerzy to najtrudniejsza czynność, ale samozwańczy specjaliści serwują to na samym początku

Aby przełożyć talerze dysku należy wziąć pod uwagę kilka czynników. W większości konstrukcji wszystkie talerze muszą zachować swoje położenie – nie można ich przesunąć nawet o mikrometry. Osiowość talerzy po przełożeniu na pewno się zmieni. Nie da się niestety dokładnie ich wyosiować mimo że tolerancje są bardzo niewielkie. Technicy specjalizujący się w odzyskiwaniu danych wybierają te działania w ostateczności, przy uszkodzonych, zatartych silnikach, ale osoby nie znające tematu zaczynają przeważnie od tego. To nie samochód gdzie można przemalować drzwi i zamontować do innego auta. Dysk to naprawdę bardzo delikatne i precyzyjne urządzenie.

7. Programy do odzyskiwania danych i naprawy dysków

Jak to przeważnie bywa dostępne w Internecie programy do odzyskiwania danych są przeznaczone raczej do sprawnych nośników. Pomogą jeśli pliki są skasowane, ale niestety tak jak większość programów do naprawy dysków powodują kolejne uszkodzenia jeśli dysk ma słabe głowice, dużą liczbę bad-sectorów lub po prostu jest uszkodzony mechanicznie.

Skąd biorą się awarie dysków Twardych?

Większość dysków jakie trafiają do Centrum Odzyskiwania Danych to dyski z laptopów lub przenośne nośniki danych. W obu przypadkach są one narażone na uszkodzenia mechaniczne wynikające z warunków w jakich pracują. Częste wstrząsy lub uderzenia podczas pracy, prędzej czy później muszą doprowadzić do awarii.

Alternatywą dla dysków twardych są niewątpliwie SSD-ki. Są one odporne na wstrząsy podczas pracy a także są szybsze. Dyski SSD nie są jednak bez wad i również potrafią się zepsuć. Wynika to ze specyfiki ich działania oraz ograniczeń technologicznych. W wielkim skrócie podczas używania dysku SSD czyli podczas zapisu i odczytu zużywają się komórki pamięci co z czasem powoduje uszkodzenie dysku i brak dostępu do danych.

Obecnie z wielu modeli dysków SSD daje się już skutecznie odzyskiwać dane a listę takich dysków można znaleźć pod adresem hddlaboratory.pl. Niedawno została również opracowana technologia do odzyskiwania danych z dysków PCIE oraz NVME. Jest to dość świeże rozwiązanie i na razie obsługuje tylko kilka modeli, ale z czasem na pewno będzie ich więcej.

Jak ważny jest aktualny backup przekonał się już niejeden klient profesjonalnego laboratorium. Ceny usług odzyskiwania danych są i raczej będą wysokie zważywszy na to ile kosztują narzędzia i programy oraz jak duże są koszty badań nad nowymi technologiami.

Warto zobaczyć również:

• Darmowe programy do odzyskiwania danych - TOP 5
• Zakup używanego dysku SSD - jak go sprawdzić
• Polecane dyski twarde HDD. TOP 10