Niemcy uruchomili najwydajniejszy superkomputer w Europie. Specyfikacja imponuje

W Centrum Superkomputerowym w Jülich w Niemczech oficjalnie uruchomiono JUPITER — pierwszy w Europie superkomputer eksaskalowy. System o mocy zdolnej do wykonywania 1 kwintyliona operacji na sekundę, który stawia Europę w światowej czołówce obliczeń naukowych i sztucznej inteligencji. 

Architektura i specyfikacja techniczna 

JUPITER opiera się na modułach BullSequana XH3000 firmy Eviden, chłodzonych wodą dla zapewnienia maksymalnej efektywności energetycznej. W jego infrastrukturze znalazło się 24 000 procesorów NVIDIA GH200 Grace Hopper oraz niemal 1 eksabajt pamięci masowej. Średnie zużycie energii wynosi około 11 megawatów, a pojedynczy rack systemu, nazwany JEDI, uznawany jest za najbardziej energooszczędny superkomputer na świecie.

Konstruktorzy chwalą się, że JUPITER to obecnie najwydajniejszy superkomputer w Europie i czwarty na świecie. System osiąga moc obliczeniową rzędu 1 eksaflopa, czyli jest w stanie przeprowadzić 1 tryliona (10¹⁸) operacji obliczeniowych na sekundę - to podobna wydajność, jaką oferuje milion współczesnych smartfonów. W zadaniach związanych ze sztuczną inteligencją jego wydajność sięga nawet 90 eksaflopów.

Budowa superkomputera trwała niecałe dwa lata, a jego koszt wyniósł ok. 500 mln euro - to wspólna inwestycja UE i Niemiec, realizowana za pośrednictwem Wspólnego Przedsięwzięcia EuroHPC. System zainstalowano w Centrum Superkomputerowego w Jülich i zajmuje powierzchnię około 3600 m kw.

Obejrzyj w

Możliwości zastosowania 

Superkomputer został zaprojektowany do obsługi najbardziej wymagających zadań badawczych. Wśród kluczowych obszarów wykorzystania znajdują się: 

• nauki o klimacie – symulacje pogody i klimatu z dokładnością do 1 km, pozwalające przewidywać ekstremalne zjawiska, 
• sztuczna inteligencja – trenowanie dużych modeli językowych (LLM) dla języków europejskich, rozwój generatywnej AI, 
• neuronauka – modelowanie pracy pojedynczych neuronów i badania nad chorobami neurodegeneracyjnymi, 
• symulacje kwantowe – przełom w badaniach nad przetwarzaniem kubitów, z potencjałem przekroczenia dotychczasowych rekordów, 
• fizyka cząstek, biologia molekularna i nowe materiały – od badań nad transportem jądrowym, po poszukiwania nowych cząstek elementarnych. 

Europejski przełom technologiczny 

Dzięki JUPITER-owi Europa zyskuje narzędzie, które łączy obliczenia wysokiej wydajności (HPC) i sztuczną inteligencję w jednej architekturze. Superkomputer otwiera drogę do cyfrowych bliźniaków, projektowania nowych leków i zaawansowanych technologii energetycznych. 

 „JUPITER to ukoronowanie ponad dekady badań i rozwoju” – podkreślił Thomas Lippert, dyrektor Centrum Superkomputerowego w Jülich. Z kolei Jensen Huang, założyciel NVIDIA, nazwał go „najnowocześniejszym superkomputerem AI w Europie”, zdolnym przyspieszać przełomy w każdej dziedzinie nauki i przemysłu.