Paszport covidowy. Jak go pobrać i do czego uprawnia?

Unijny Certyfikat Covid (UCC), nazywany potocznie paszportem covidowym, ma ułatwić podróżowanie w granicach UE. Jego posiadacz nie musi przejmować się lokalnymi przepisami ograniczającym swobodę przemieszczania się podróżnych. Czy to oznacza, że wystarczy telefon z odpowiednią aplikacją i można odpalić wyszukiwarkę tanich lotów?

Do czego uprawnia paszport covidowy?

Paszport covidowy ma być honorowanym na terenie całej UE potwierdzeniem odporności na zakażenie wirusem SARS CoV2. Poza krajami UE dokument UCC respektować będzie także Islandia, Liechtenstein oraz Norwegia.  

Posiadający ważny UCC mogą podróżować bez konieczności stosowania się do ograniczeń epidemiologicznych, jakie poszczególne władze lokalne stosują wobec przyjezdnych. Z ważnym paszportem covidowym można ominąć kwarantannę, konieczność wykonywania dodatkowych testów itp.

Obejrzyj w

Określenie paszport covidowy może być jednak mylące. Przede wszystkim jest on  rodzajem certyfikatu stanu zdrowia lub potwierdzenia, że przeszliśmy szczepienie przeciw COVID-19. Nie może służyć do potwierdzenia obywatelstwa i nadal formalnie potrzebujemy do tego celu dowodu osobistego, paszportu lub prawa jazdy.

Kto otrzyma paszport covidowy?

Paszport covidowy może pobrać każdy obywatel Polski. Ułatwi on jednak podróżowanie tylko następującym grupom:

• zaszczepionym przeciwko COVID-19: ich certyfikat zaczyna być ważny w dwa tygodnie po zakończonym cyklu szczepień i wygasa po 12 miesiącach,
• ozdrowieńcom: po 11 dniach od pozytywnego wyniku testu ich UCC jest ważny przez 180 dni,
• osobom z negatywnym wynikiem testu PCR (musi być to PCR, a nie żadna tańsza alternatywa!): ich dokument jest ważny przez 48 godzin od momentu otrzymania wyniku testu.

Jeśli paszport covidowy (UCC) wygasł lub dotyczy osoby, która nie może potwierdzić swojej odporności, dokument weryfikowany jest negatywnie. W efekcie podróżnego dotyczą wszelkie ograniczenia lokalne obowiązujące podróżnych.

Od kiedy paszport covidowy działa?

Dniem, w którym wchodzą w życie przepisy europejskie, na mocy których paszport covidowy staje się obowiązującym dokumentem, jest 1 lipca 2021 roku. Dopiero w przyszłym miesiącu będzie się można nimi posługiwać.

Europejski system informatyczny niezbędny do wydawania i posługiwania się paszportami covidowymi (UCC)  działa już od 1 czerwca 2021, ale na dzień dzisiejszy podróżnym jeszcze się nie przyda. Nawet w krajach, które tak jak Polska, uruchomiły już swoje systemy lokalne.

Weryfikacja paszportów wymaga, aby system odczytu danych sprawnie komunikował się z bazą kluczy publicznych, za którą odpowiada system ogólnoeuropejski. Proces uruchomienia oraz testów właśnie trwa i może zająć nawet sześć tygodni. Ta sytuacja powoduje sporo zamieszania komunikacyjnego.

Jak zdobyć paszport covidowy?

Warunkiem użyteczności paszportu covidowego jest kod QR. O to rozwiązanie jest oparty cały system UCC. Właściciel paszportu musi móc pobrać go darmowo i wylegitymować się przy pomocy smartfona, komputera lub wydruku. Osoba, która ważność UCC ma zweryfikować, powinna posiadać czytnik kodów QR i połączenie z europejską infrastrukturą informatyczną.

Od 1 czerwca br. w Polsce można z webowej wersji Internetowego Konta Pacjenta pobrać dokument PDF z kodem QR. Zawiera on zaszyfrowane informacje na temat stosunku naszego organizmu do wirusa wywołującego COVID-19. Identyczny dokument może wydać nam punkt szczepień oraz większość pracowników służby zdrowia.

Obejrzyj w

Możemy korzystać z dokumentu elektronicznie lub w formie wydruku papierowego. Aktualnie jednak bardzo tym dokumentem nie powalczymy. Nie jest to jeszcze właściwy paszport covidowy, który od 1 lipca będzie honorowany podczas podróży na terytorium UE. W kodzie QR wydawanych aktualnie dokumentów brakuje danych i ich użyteczność nawet na terenie Polski jest ograniczona.

Właściwy UCC dostępny będzie po 25 czerwca 2021 roku. Zostanie on automatycznie umieszczony na kontach użytkowników aplikacji mObywatel oraz IKP. Wystarczy, że pobierzemy lub zaktualizujemy po tym terminie wybraną aplikację i będziemy mogli wyświetlić swój paszport covidowy na ekranie telefonu. Przyda się też do tego celu profil zaufany. Zwolennicy papieru cały czas będą mogli pobrać wydruk ze strony www lub ryzykując kontakt ze służbą zdrowia.

Do czego służy aplikacja UCC?

Mobilna plikacja UCC jest jednym z narzędzi systemu informatycznego paszportów covidowych. Nie przyda się jednak właścicielom paszportów. Ma służyć do weryfikacji kodów QR, a nie ich prezentacji. Jest nieodpłatna i pobrać ją może ze Sklepu Play oraz Apple Store każdy, kto sobie życzy. Jednak nawet zabawa w Strażnika Granicznego przy jej pomocy może nie być w pełni satysfakcjonująca.

Aplikacja UCC nie będzie w pełni funkcjonalna co najmniej do 10 czerwca 2021 r., a pełne jej połączenie z system europejskim jest gwarantowane po 25 czerwca 2021. Informacje o tym fakcie są publiczne, tylko szukać ich trzeba na stronach rządowych. Tam też można znaleźć deklarację, że służby graniczne od 1 lipca będą posługiwały się nie tylko aplikacją UCC. Zostaną wyposażone w dodatkowe narzędzie do odczytu i weryfikacji kodów QR, które ma działać sprawnie.